Veel Nederlandse gemeentes hebben last van sluipverkeer. En navigatie-apps spelen daarin een rol. Dat blijkt uit een rondgang van NOS op 3. "Een constante stroom auto's kiest voor de weg door het dorp, want de navigatie zegt dat dat het snelst is," zegt Yvonne Peters van de gemeente Kaag en Braassem in Zuid-Holland. Daar loopt de A4, de drukste snelweg van Nederland, dwars doorheen.
NOS op 3 legt uit wat de gevolgen zijn van het gebruik van een alternatieve route, hoe navigatie-makers daar iets tegen kunnen doen én of een sluiproute überhaupt sneller is:
Sluipverkeer is onder meer het gevolg van de populariteit van navigatie-apps. Uit onderzoek van Rijkswaterstaat blijkt dat 9 van de 10 automobilisten een app of systeem gebruikt. Ongeveer de helft past op basis daarvan de route aan als ze zo een file kunnen vermijden.
Probleem: gebruikers die op hetzelfde moment op dezelfde plek zijn, krijgen vaak dezelfde alternatieve route voorgeschoteld. Google, Waze en TomTom herkennen de behoefte daaraan, omdat gebruikers hun locatie en snelheid delen. Zo herkennen ze snel een file.
De A4, A16, A17 én A59 door je dorp
In dorpen bij snelwegen zorgt dat 'alternatieve' verkeer voor problemen. De plaatsen zijn er niet voor gemaakt. "De leefbaarheid van het dorp staat onder druk," zegt Marjolein Maarsen van de gemeente Moerdijk (waar de A4, A16, A17 en A59 doorheen lopen).
En dan Rijnsaterwoude, bij de A4 en N207. Daar loopt een sluiproute langs twee scholen. Jacqueline Grauwen uit het dorp: "Regelmatig worden hier naar schoolgaande kinderen zowat van hun fiets gereden of de stoep op gedrukt."
Gemeenten gooien alles in de strijd om sluipers uit het dorp te houden. Inrijverboden, stoplichten, kentekenregistratie, afzettingen, verkeerspalen, betonblokken, slagbomen. Maar of dat iets oplost? "In Zevenbergschen Hoek in de gemeente Moerdijk mag je tussen 06:00 uur en 09:00 uur het dorp niet meer in, dus verplaatst het sluipverkeer naar andere straten", zegt Maarsen.
"Lokaal gaan klooien is niet efficiënt en niet effectief", zegt hoogleraar verkeerssimulatie Hans van Lint van de TU Delft. "Zolang apps alternatieve routes blijven aanbieden, vertrouwen bestuurders daarop. De oplossing zit hem daarin, in die apps. Díe moeten slimmer."
Dat weten de appmakers ook. TomTom werkt eraan, zeggen ze. Zij hebben een platform waar gemeenten kunnen aangeven of wegen zijn veranderd en of er afsluitingen of evenementen zijn. En ze benaderen gemeentes om samen te werken. Ook Google, eigenaar van Maps en Waze, heeft zo'n platform. Daarin delen nu al meer dan duizend steden wereldwijd data.
Socrates 2.0
Daarnaast werken makers aan het kunnen voorspellen van verkeersstromen. Onder meer in het Socrates 2.0-project. De gemeente Amsterdam, Rijkswaterstaat, de provincie Noord-Holland, TomTom, Flitsmeister en BMW delen daarin data met elkaar om zo te kunnen voorspellen wáár het druk wordt, voor het druk ís.
Neem bijvoorbeeld de Johan Cruijff Arena, zegt Jop Spoelstra van Socrates 2.0: "Op gezette tijden wil daar heel veel verkeer heen. De gemeente en Rijkswaterstaat weten precies wanneer het daar druk wordt en TomTom weet de bestemming van het verkeer. Koppel je die info, dan kun je weggebruikers alvast omleiden. Zo kun je files én massaal sluipverkeer voorkomen."