'Brits kabinet wil ingrijpend bezuinigen op de BBC'

De Britse premier Johnson opent de aanval op de BBC. Hij wil het verplichte kijk- en luistergeld, waar driekwart van de begroting vandaan komt, afschaffen. In plaats daarvan moet de publieke omroep worden omgevormd tot betaalzender, waarop mensen zich vrijwillig kunnen abonneren. Ook moet de BBC een flink aantal van zijn tientallen regionale radiozenders verkopen.

De plannen zijn niet officieel, maar worden naar buiten gebracht door The Sunday Times. Verder leven in kabinetskring ideeën om het aantal tv-kanalen van de BBC drastisch te beperken, de website flink uit te kleden en het aantal goedbetaalde sterren dat in BBC-programma's optreedt sterk te beperken.

De voorgenomen ingrepen worden gezien als een escalatie van de spanningen die er heersen tussen het conservatieve kabinet en de Britse publieke omroep. "Sinds hij premier is zoekt Johnson voortdurend de confrontatie met de BBC", zegt correspondent Tim de Wit vanuit Londen. "Binnen de regering is veel woede over hoe de BBC verslag heeft gedaan van de brexit. Volgens de Conservatieven was dat allemaal zeer gekleurd en anti-brexit."

Ook kritiek van Labour

Overigens krijgt de BBC ook kritiek van de kant van Labour. "In het Corbyn-kamp vinden ze juist dat de BBC te veel ruimte heeft geboden aan het pro-brexit-geluid", zegt De Wit. "Het is ineens in Groot-Brittannië veel normaler om de BBC openlijk aan te vallen en af te vallen, als schuldige aan te wijzen voor gekleurde berichtgeving."

Ministers mogen niet meer optreden in het gezaghebbende radioprogramma Today, dat de BBC elke ochtend uitzendt. Een soortgelijk ban is overigens uitgesproken over Good Morning Britain en Channel 4 News van de commerciële zender ITV.

Premier Johnson stuurt liever zijn eigen video's de wereld in via sociale media: zo liet hij op 31 januari, de dag dat het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie verliet, een video posten op Facebook in plaats van op te treden in radio- en tv-programma's.

Geen bluf

Het niet betalen van kijk- en luistergeld is in Groot-Brittannië strafbaar en de regering-Johnson wil daarvan af. "Dit is geen bluf", zegt een bron uit kabinetskringen tegen The Sunday Times. "We zijn het aan het onderzoeken en we zullen dit systeem de nek omdraaien. Het moet een abonneemodel worden."

De plannen komen naar buiten kort nadat bestuursvoorzitter Clementi van de BBC juist een nadrukkelijk pleidooi had gehouden voor het systeem van verplicht kijk- en luistergeld voor alle Britten. Als de omroep verdwijnt achter een betaalmuur ondermijnt dat de mogelijkheden van de BBC om "het land bijeen te brengen", waarschuwde Clementi, verwijzend naar de diepe politieke verdeeldheid die in het land heerst door de brexit.

Het kabinet heeft het verder voorzien op bekende Britten die optreden als presentator of sidekick in populaire programma's, en daar vaak ruim voor worden betaald. Dat is weggegooid belastinggeld en het moet per direct stoppen, zeggen bronnen van The Sunday Times. De BBC zou het vrijkomende geld aan goede doelen moeten schenken.