'Duitsland laat zien dat CO2-uitstoot kan dalen terwijl de economie groeit'

Wereldwijd stootten we vorig jaar 33 gigaton koolstofdioxide (CO2) uit. Een grote hoeveelheid, maar er is een klein lichtpuntje: voor het eerst in een paar jaar is de uitstoot niet gestegen maar gelijk gebleven. Het Internationaal Energie Agentschap presenteerde vandaag die cijfers. Maar wat betekenen ze en moeten we er blij mee zijn?

Veel westerse landen wisten hun CO2-uitstoot terug te dringen, maar in onder meer veel Aziatische landen is de uitstoot gestegen, waardoor we wereldwijd op een stabilisatie eindigen. "Dat is niet gek", zegt klimaatexpert Leo Meyer. "Wat we nu merken van klimaatverandering is door de rijke landen veroorzaakt. Daarom moeten ontwikkelde landen ook een voortrekkersrol vervullen in het terugdringen van de uitstoot."

Dat lukten het afgelopen jaar Japan, Europa en de Verenigde Staten het beste. "Bij die verschillende werelddelen zie je dat er één oorzaak terugkomt: de gasprijzen zijn lager dan de prijs van kolen", verklaart Detlef van Vuuren van het Planbureau voor de Leefomgeving. Een kolencentrale stoot veel meer CO2 uit dan een gascentrale. Ook maken steeds meer landen gebruik van hernieuwbare energie, zoals zonne- en windenergie.

Duitsland is daar een voorloper in: daar is de productie van hernieuwbare energie voor het eerst groter dan het gebruik van steenkolen. Het land wist daardoor de uitstoot van CO2 met 8 procent te verminderen en terug te brengen tot 620 miljoen ton, een niveau waarop ze ook in de jaren 50 stonden. "Dat is interessant", vindt Van Vuuren. "Daar laten ze zien dat ondanks dat de economie groeit, je de uitstoot wel kan laten dalen. Dat voorbeeld bewijst dat het ook wereldwijd moet kunnen."

Ook in de Verenigde Staten zakte de emissie flink: met 140 miljoen ton. Ondanks dat president Trump zich uit het klimaatakkoord van Parijs heeft teruggetrokken, was daar de daling in absolute aantallen het grootst. "Het heeft Trump vrij baan gegeven, maar het effect is kennelijk tot nu toe dat emissies daar dalen in plaats van stijgen", zegt Meyer. Van Vuuren verklaart: "Dat komt vooral door die gasprijs: ze zullen de gascentrales nu veel harder laten draaien dan kolencentrales."

Is het genoeg?

We weten nu hoe de stabilisatie te verklaren is, maar is het iets om trots op te zijn of juichen we te vroeg? "Je kan er niet ontevreden over zijn", zegt klimaatexpert Meyer. "Maar als je het over de langere termijn bekijkt, dan zie je dat er sprake is van een geleidelijke stijging, dus om nou te zeggen dat deze cijfers een reden zijn om te juichen, is wat vroeg."

Dat stipt ook Van Vuuren aan: "Al een paar jaar stijgt de emissie van CO2 niet heel hard. In 2015 en 2016 stabiliseerde het ook, en nu zien we weer een stabilisatie. Dat is positief nieuws, maar voor het halen van de doelen in Parijs moeten we meer doen."

De wereldwijde opwarming onder de 2 graden houden is sinds het klimaatakkoord van Parijs het doel. Daarmee moeten droogte, overstromingen, extreme hitte en andere ernstige gevolgen voor honderden miljoenen mensen worden beperkt. Om het doel te halen zal de wereldwijde uitstoot van CO2 elk jaar ruim 7 procent moeten dalen, is berekend. Uit de cijfers van vandaag blijkt dat we daar dus nog lang niet aan voldoen.

"We moeten naar een uitstoot van ongeveer nul, in plaats van een stabilisatie", zegt Meyer. De klimaatconferentie in Glasgow in november is volgens hem daarom heel belangrijk. Daar moeten alle landen hun nieuwe plannen presenteren, "want nu doen we nog niet genoeg".

Hoe zit het ook alweer met dat klimaatakkoord? In deze video zetten we de belangrijkste maatregelen uit het akkoord ook op een rij: