Spirituele groep breekt met leider na seksueel misbruik jonge meisjes
De Nederlandse afdeling van de internationale spirituele organisatie Foundation for Higher Learning (FHL) heeft gebroken met zijn leider. Aanleiding zijn nieuwe beschuldigingen van seksueel misbruik van jonge meisjes en financiële twijfels.
De FHL heeft honderden leden in Nieuw-Zeeland, Australië, Canada, Duitsland en Hongarije. Centraal staat de leer van de Nieuw-Zeelander Imre Vallyon, die "alle religieuze en spirituele tradities omarmt", zoals de FHL-website vermeldt. De leer is een mix van onder meer zen, soefisme, katholicisme, yoga en mysticisme. De afgelopen jaren zijn de Amerikaanse en Zwitserse groep afgehaakt, en nu dus ook de Nederlandse tak.
Een van de slachtoffers van Vallyon is de Nederlandse Sanna Langereis, zegt zij. Zij was 6 jaar oud toen ze door hem werd misbruikt, eind jaren 80. Afgelopen september maakte zij haar verhaal openbaar in een e-mail aan FHL-leden in binnen- en buitenland. Voor die tijd had zij een vergeefse poging gedaan om Vallyon zover te krijgen dat hij zelf opening van zaken zou geven.
"Het heeft mij veel tijd gekost om te erkennen wat hier feitelijk is gebeurd en hoe sommige mensen misbruik maken van hun positie", zegt ze terugblikkend.
"Sektarische cultuur"
De in Hongarije geboren Vallyon werd in 1998 in Nieuw-Zeeland al veroordeeld tot drie jaar cel voor ontucht met een jong meisje. Een Nieuw-Zeelandse krant publiceerde daar drie jaar geleden over. Voor de Nederlandse tak van de FHL was dat toen geen aanleiding om uit de wereldwijde organisatie te stappen. Kort erna ging Vallyon officieel met pensioen.
Volgens verschillende bronnen kent de Foundation for Higher Learning een sektarische cultuur, waarin de inmiddels 79-jarige Vallyon tot op de dag van vandaag als een goeroe wordt bewonderd. Er is volgens de slachtoffers altijd gezwegen over zijn veroordeling. Die slachtoffers zijn kinderen van FHL-leden die verbleven op het hoofdkwartier van de organisatie in Nieuw-Zeeland.
Na de open brief van Langereis en een negatieve reactie van Vallyon daarop heeft het Nederlandse bestuur nu alsnog het vertrouwen in de leider opgezegd. Sinds afgelopen november bestaat FHL Nederland niet meer. De organisatie hanteert nu een andere naam: Kring voor Meditatie en Bezinning.
Leden overgestapt
Volgens het bestuur waren twintig leden het niet eens met de breuk. Zij hebben zich aangesloten bij FHL-afdelingen in andere landen om Vallyon en zijn leer trouw te kunnen blijven. In de nieuwe 'kring' zouden er inmiddels nog zo'n vijftig leden over zijn. De leden komen vooral bij elkaar in Almere, Haarlem en Den Bosch.
Imre Vallyon reageert niet op vragen van de NOS. Wel is inmiddels de Nederlandse website van de Foundation for Higher Learning offline gehaald.
Uit documenten van het Nederlandse bestuur blijkt dat Vallyon verontwaardigd is over de actie van de Nederlandse FHL-tak. Hij spreekt daarin van nepnieuws en noemt de Nederlandse groep "giftig en bezeten".
Sanna Langereis, die zelf al sinds 2008 geen lid meer is van de Foundation for Higher Learning, vermoedt dat Vallyon destijds nog meer jonge slachtoffers heeft gemaakt. Met een van hen, een Nieuw-Zeelandse, heeft zij al contact. Ook die vrouw heeft inmiddels haar ervaringen in een e-mail gedeeld met internationale leden.
'Donaties gebruikt voor salaris'
In Nederland was niet alleen het seksueel misbruik van Vallyon aanleiding voor de breuk; het bestuur hier beschuldigt hem ook van financiële misstappen. FHL Nederland was bij de Belastingdienst ingeschreven als kerkgenootschap en als anbi (algemeen nut beogende instelling). Om die reden hoefde de organisatie geen schenkbelasting te betalen en konden donateurs hun bijdragen aftrekken van de inkomstenbelasting. Maar aan de anbi-status zijn wel voorwaarden verbonden.
Het bestuur vreesde dat Vallyon zich niet aan die voorwaarden hield. "Wij hadden het vermoeden dat onze donaties werden gebruikt voor salaris", antwoordt het op vragen van de NOS. "In één jaar betrof het rond de 40.000 euro, in andere jaren aanzienlijk minder."
Belastingdienst
De Belastingdienst heeft ook vragen gesteld aan FHL Nederland, bevestigt het bestuur. Die dienst wil vanwege de wettelijke geheimhoudingsplicht niet zeggen of er inmiddels een formeel onderzoek is ingesteld. Het bestuur is ervan overtuigd dat het zelf altijd binnen de wet is gebleven.