400 euro voor het invullen van online enquêtes? 'Eerder tientjes-werk'

• Nisrine Sahla en Jeroen Gortworst

"Verdien tot 400 euro per maand met online enquêtes". Of: "Lekker makkelijk geld verdienen vanuit huis". Het is een greep uit de advertenties die jongeren de laatste tijd veel tegenkomen op Instagram of YouTube. Wie zit erachter die online vragenlijsten én kan je er echt geld mee verdienen?

NOS Stories dook in de wereld van online vragenlijsten en zocht uit of het geen oplichting is.

Bedrijven geven populaire Instagram-accounts de opdracht om enquêtes voor hen te promoten. Volgens Stefan Boom van Opinieland.nl, een veelgebruikte enquêtesite, worden jongeren een steeds belangrijkere doelgroep. "Bedrijven vinden het interessant wat jongeren van hun product vinden. Juist omdat jongeren de toekomst zijn en zij willen weten of de 'toekomstige mens' het product ooit gaat kopen. De laatste tijd wordt er ook veel geadverteerd op sociale media, omdat enquêtes ook voor de mobiel zijn gemaakt."

Advertenties die 400 euro per maand beloven, worden door de Stichting Reclame Code niet gewaardeerd. "De uiting mag in het algemeen niet misleiden. Ze mogen het best beloven, als ze het maar waar kunnen maken. Dat wil in dit geval zeggen dat wanneer er wordt beweerd dat je tot 400 euro kunt verdienen, dit maximum ook echt mogelijk moet zijn", zegt Kirsten van Kleeff van de Stichting Reclame Code.

Vijfhonderd euro in twee jaar

Jongeren lijken zich te laten verleiden door die advertenties. NOS Stories sprak met tientallen jongeren die enquêtes invullen in ruil voor geld. De 16-jarige Chris vult tussen de 20 en 30 enquêtes per week in en heeft er in twee jaar tijd zo'n vijfhonderd euro mee verdiend. "Het begon een beetje als grap, maar ik bleek er uiteindelijk toch geld mee te kunnen verdienen. Ik ben er per week ongeveer een uurtje mee bezig", zegt hij.

Maar voor de meesten is het toch niet zo'n vetpot te zijn als in eerste instantie werd beloofd. "Het duurde soms wel een uur voor ik klaar was met een enquête, terwijl er gezegd werd dat het maar twintig minuten zou duren. Daarnaast krijg je er heel weinig voor terug. Je moet heel lang enquêtes invullen om er uiteindelijk een keer een cadeaubon van een tientje voor terug te krijgen", zegt de 17-jarige Tico.

Rijk worden met enquêtes invullen gaat je, volgens Steven Noordam van Panelwizard, ook een enquêtesite, sowieso niet lukken. "Dat kan ook niet: op het moment dat je er rijk van kan worden, trekken we de verkeerde mensen aan. Onderzoekstechnisch is dat niet goed. Ik wil geen mensen in mijn panel die het alleen maar doen voor het geld, maar ook omdat ze het leuk vinden."

Negatieve ervaringen

Sommige jongeren gaven aan helemaal geen geld te krijgen. Het account werd verwijderd zodra ze het geld wilden innen. Neem de 16-jarige Lina: "Het duurde maanden voor ik eindelijk een tientje had verdiend. Toen ik het geld op mijn rekening wilde laten storten, kreeg ik een melding dat mijn account was geblokkeerd vanwege het overtreden van de richtlijnen."

Volgens Stefan Boom van Opinieland zou dat komen doordat mensen dan niet eerlijk zijn geweest in hun antwoorden. "Je moet bij ons minimaal 16 jaar zijn en als mensen liegen over hun leeftijd, dan hebben we dat snel door. Dat kunnen we checken door data naast elkaar te leggen."

Toch stuitte NOS Stories ook op onbetrouwbare sites. "Sommige bedrijven zijn wel louche. Er zijn partijen die een panel zien als een schoenendoos vol met e-mailadressen. Zij verkopen je gegevens dus gewoon door aan anderen", zegt Noordam.

Tip voor jongeren die graag een extra zakcentje willen verdienen met het beantwoorden van vragen: bij een site met een ISO-certificaat kun je ervan uitgaan dat het bedrijf voorzichtig omgaat met je gegevens en je niet zomaar reclame stuurt na afloop. En daarnaast kun je checken of het bedrijf zit aangesloten bij de brancheorganisatie MOA.