Veel methaan lekt in VS weg bij gaswinning, 'daar mag veel meer dan hier'
Olie- en gasbedrijven kunnen veel doen om lekkages van het sterke broeikasgas methaan te voorkomen. Dat zeggen deskundigen in reactie op het nieuws dat zulke lekkages vanaf nu met een satelliet kunnen worden opgespoord. Met het Nederlandse satellietinstrument Tropomi zijn in de Verenigde Staten grote concentraties methaan ontdekt.
40 procent van de totale methaanuitstoot in Amerika, de moerasgebieden uitgezonderd, komt vrij bij lekken tijdens de olie- en gaswinning. Er wordt daar meer olie, gas en schaliegas gewonnen dan ooit en dat brengt ook meer lekken met zich mee.
'Fracking boosdoener'
Volgens René Peters van TNO komt dit voor een groot deel door de zogeheten fracking-techniek die gebruikt wordt bij schaliegas. Dit gas zit in gesteente opgeslagen en komt alleen vrij als onder hoge druk vloeistoffen met chemicaliën in de bodem worden gespoten. Door dat proces scheurt het gesteente en kan het gas naar boven komen. Uiteindelijk komt ook de vloeistof weer omhoog.
"Daarin zit dan ook al methaan", zegt Peters. "Maar die willen bedrijven nog niet in hun pijpleidingen transporteren. Daarvoor wachten ze tot er zuiver gas omhoog komt. De vloeistof met methaan erin wordt opgevangen in een open bassin. De methaan kan daar eenvoudig aan ontsnappen en de lucht ingaan."
Hoe veel van die veldjes met schaliegasboringen er zijn, kun je zien op deze luchtbeelden uit Texas:
In Nederland zijn de Amerikaanse methodes strikt verboden. Hier moeten dit soort vloeistoffen worden opgevangen in een afgesloten bassin, zodat het niet met de buitenlucht in contact kan komen, vertelt Peters.
Ook is hier het affakkelen, het verbranden van aardgas dat niet verder kan worden geproduceerd, verboden - uitzonderingssituaties daargelaten. "In de VS mag dit wel. Je denkt dat het goed is, want bij het verbranden van gas komt vooral CO2 vrij. Maar er blijft altijd een percentage methaan dat onverbrand de lucht ingaat."
Gas- en olieconcern Shell, een van de grootste olie- en gasbedrijven ter wereld, laat weten er veel aan te doen om methaanlekken te voorkomen. Het bedrijf spoort ze naar eigen zeggen actief op om ze te kunnen dichten. Shell heeft zich verder ten doel gesteld om de intensiteit van de uitstoot in 2025 onder de 0,2 procent te krijgen.
Onder Trump minder regels
Onder president Trump zijn milieuregels versoepeld, waardoor de energiesector daar meer methaan mag vrijlaten in de atmosfeer. Trump heeft niet veel op met klimaatbeleid en heeft aangekondigd uit het Klimaatakkoord van Parijs te stappen. Ook sommige landen in het Midden-Oosten en Rusland gaan minder ver in hun aanpak van de uitstoot, vertelt Jan Dirk Jansen van de TU Delft.
Dat leidt ook tot discussie in Nederland. "Er wordt vaak gezegd dat we beter Nederlands gas kunnen blijven gebruiken dan meer Russisch gas importeren, vanwege die methaanlekken. Straks kunnen we vanuit de ruimte zien of dat ook echt zo is, en waar ze zitten."
De standaard in de Europese Unie en Nederland is eenvoudigweg hoger, zegt Jansen. Dat komt niet alleen door het klimaat, maar ook omdat er hier meer dichtbevolkte gebieden zijn. Daardoor is ook de veiligheid in het geding. "Als je een pijpleiding door de woestijn hebt, heb je er voor wat betreft de veiligheid niet zoveel last van."
