Hoe eerlijk is China over de uitbraak van het coronavirus?
De eerste besmette patiënt blijkt zich al op 1 december in een ziekenhuis in de Chinese stad Wuhan te hebben gemeld, met wat achteraf het coronavirus blijkt te zijn. Deze conclusie uit het wetenschappelijk blad The Lancet roept vragen op over hoe eerlijk China is over de uitbraak.
Chinese autoriteiten trokken namelijk pas eind december aan de bel over het nieuwe virus. De NOS sprak meerdere virologen en onze China-correspondent, om antwoord te kunnen geven op de volgende vragen.
Is de uitbraak erger dan de Chinese overheid doet voorkomen?
Omdat de medische wereld afhankelijk is van de cijfers die de Chinese autoriteiten aanleveren, valt dit niet met zekerheid te zeggen. Wel staat vast dat de Chinezen in ieder geval veel meer opening van zaken geven dan tijdens de uitbraak van SARS in 2003. Toen bleek achteraf dat de situatie veel ernstiger was dan Peking aanvankelijk bekendmaakte.
Nu heeft het land de genetische code van het virus bijvoorbeeld meteen gedeeld met onderzoekers uit de hele wereld. Daardoor kan er nu op allerlei plekken worden gewerkt aan een vaccin.
Een maand coronavirus, een terugblik:
De aanvankelijke reactie was niet goed genoeg, dat hebben de lokale autoriteiten van Wuhan en de provincie Hubei al toegegeven. Ook in Chinese media wordt gewezen op fouten in het vroege stadium van de uitbraak. Wat de stroperige reactie deels verklaart, is dat voor alle grote besluiten altijd eerst toestemming van bovenaf moet komen.
Wat betekent het dat de eerste patiënt al op 1 december werd opgenomen?
Het maakt duidelijk dat diegene al in november besmet raakte met het nieuwe coronavirus. Ook blijkt uit het artikel van The Lancet dat deze eerste patiënt het virus niet heeft opgelopen op de vismarkt in Wuhan. Eerder werd aangenomen dat de uitbraak daar was ontstaan. Nu pas wordt duidelijk dat er dus al eerder een patiënt was. Dat kon niet op 1 december worden vastgesteld, omdat er toen nog geen test was om te kijken waarmee hij geïnfecteerd was.
Feit is dat lokale gezondheidsautoriteiten in Wuhan op 30 december een waarschuwing publiceerden. Toen waren er al bijna veertig besmettingen, van het tot dan toe nog onbekende virus. Op 9 januari 2020 is het nCoV2019 aangemerkt als veroorzaker van een reeks longontstekingen bij patiënten in Wuhan.
Een dag later hebben de Chinese autoriteiten de genetische code van het virus gedeeld, en dat is snel volgens Nederlandse virologen. Pas daarna kon een test worden ontwikkeld waarmee de ziekte bij de eerste patiënt kon worden vastgesteld.
Hoe betrouwbaar zijn de statistieken die China aanlevert over het virus?
Daarover is geen harde uitspraak te doen, want alleen China heeft er directe toegang toe. Maar deskundigen benadrukken dat er in een hoog tempo gegevens worden uitgewisseld. Logisch ook, want de internationale druk op China is groot.
Maandag kwamen er 1771 nieuwe patiënten bij. Dat betekent niet dat al die gevallen op één dag zijn ontstaan. De kans is aanzienlijk dat er een achterstand is bij het testen van mensen, omdat de druk op de ziekenhuizen in het getroffen gebied enorm is.
Om het aantal nieuwe gevallen goed te interpreteren is het nodig te weten wat de eerste ziektedag was. Dan zou bijvoorbeeld kunnen blijken dat die 1771 gevallen hun eerste ziektedag hadden op tien verschillende dagen en dat er dus ongeveer 180 gevallen per dag bij zijn gekomen.
Om die eerste ziektedag vast te stellen is tijd nodig. Die nemen de Chinezen op dit moment niet, waarschijnlijk vanwege de grote druk op hun schouders.
Hoe sterk is de link met de vismarkt nu nog?
Het lijkt er nog steeds sterk op dat die locatie een cruciale rol speelt bij de virusuitbraak. Maar het is niet compleet uit te sluiten dat er een andere bron is. Bij de eerste patiënt en bij twee andere vroege gevallen is weliswaar géén link met de vismarkt in Wuhan vastgesteld, maar bij veel van de gevallen daarna wel.
Het is goed om je te realiseren dat nog heel veel onduidelijk is. De uitbraak is nog in volle gang en het wetenschappelijk onderzoek ernaar is eigenlijk nog maar net begonnen. Veel vragen zijn nog niet te beantwoorden.
In deze video beantwoordt correspondent Sjoerd Daas vragen van lezers en kijkers over het coronavirus:
