Opnieuw een zachte winter: goed voor de energierekening én de muggen

Meer muggen, minder strooiwagens en weinig kans op een Elfstedentocht. De winter is tot nu toe mild en dat merken we. Ook in de stookkosten: volgens energieleveranciers Essent en Eneco gebruikten huishoudens afgelopen maand zo'n veertig kubieke meter gas minder. Dat scheelt op de energierekening zo'n 30 euro.

"Dat we deze winter nog niet echt een koude periode hebben gehad, is bijzonder", zegt NOS-weerman Marco Verhoef. Het KNMI noemde de afgelopen decembermaand "zeer zacht". Het werd gemiddeld 5,8 graden in De Bilt, tegen een langjarig gemiddelde van 3,4 graden. En het begin van januari is ook zacht, vandaag werd het in grote delen van het land 13 graden.

Volgens Verhoef houdt het zachte weer deze winter voorlopig aan. "Het ziet er niet naar uit dat het in januari nog koud gaat worden. Maar onderschat februari en maart niet: misschien gaat de temperatuur dan alsnog naar omlaag, dat kunnen we nu nog niet voorspellen."

Overigens is het niet voor het eerst dat het (tot nu toe) niet zo koud is: het KNMI typeerde ook de vorige winters als zacht. In 2015 was december met een gemiddelde temperatuur van 9,6 graden zelfs de zachtste decembermaand in minstens drie eeuwen.

IJsvogels en muizen

Het warme winterweer heeft invloed op de flora en fauna in ons land. Bioloog Arnold van Vliet van de Wageningen Universiteit heeft al bloeiende narcissen in zijn tuin staan. "Dat is wel heel vroeg."

Ook vogels die van warmte houden, zoals de ijsvogel, vinden het in Nederland nu goed toeven, zegt Van Vliet. "En vogels die normaal gesproken de koude winter ontvluchten zoals kieviten, zijn nog steeds in Nederland. Ze zien geen noodzaak om te vertrekken."

Zogenoemde invasievogels komen in de winter normaal gesproken in groten getale over vanuit Scandinavië. Maar volgens de Vogelbescherming lijkt het er dit jaar op dat zo'n invasie uit blijft. Dat komt doordat de vogels daar genoeg eten kunnen vinden en ze liever bij hun broedgebied in de buurt blijven.

We hebben enerzijds invasievogels die in Scandinavië blijven, maar tegelijkertijd trekt onze zachte winters ook zuidelijke vogels aan zoals de Cetti's zanger. Deze soort is een insectenvanger en door het zachte weer zijn er nog genoeg insecten waardoor het vogeltje hier nu nog is.

Het zachte winterweer vinden ook muizen en muggen aangenaam. Van Vliet, die een website beheert waar mensen muggenoverlast kunnen melden, ziet veel actieve muggen op de radar. Ook zijn er door gebrek aan vorst meer muizen, zegt hij. "Er is voldoende voedsel voor ze. Vorst is een selectiemechanisme in de natuur."

Steeds meer mensen gaan kamperen in de winter. 22 campings in Nederland zijn in de winter open, die hebben bij elkaar zo'n 10.000 boekingen.

Zonder vorst ook geen ijzel en gladheid. En dus hebben de strooiwagens van Rijkswaterstaat minder te doen dan andere jaren. Toch is er deze winter in totaal al 8,8 miljoen kilo zout gestrooid, vertelt een woordvoerder. "Dat hebben we in vijftien dagen gedaan, meestal 's nachts."

De afgelopen tien jaar strooiden de wagens van Rijkswaterstaat in het 'strooiseizoen' (van begin november tot ergens in april) gemiddeld 90 miljoen kilo zout, veel meer dus dan wat er tot nu toe is gestrooid. "Maar het kan zomaar in februari nog flink gaan sneeuwen", aldus Rijkswaterstaat. "Vorig jaar hadden we ook een relatief zachte winter, totdat er in het oosten van het land ineens dertig centimeter sneeuw lag. Toen hebben we in een weekend 45 miljoen kilo zout gestrooid."

Bij gebrek aan ijs is er ook minder vraag naar winterbanden. Maar brancheorganisatie Bovag waarschuwt automobilisten om niet te laat aan winterbanden te beginnen. "Ongeveer 35 procent van de automobilisten rijdt al wel op winterbanden, dan moet je denken aan wintersporters. De rest wacht af tot het gaat sneeuwen." Dat is volgens een woordvoerder van Bovag niet verstandig. "Als het dan gaat sneeuwen, moet je vanwege de plotselinge drukte weken wachten."