Vijf jaar na de aanslag hangen er nog steeds donkere wolken boven Charlie Hebdo
Vijf jaar na de bloedige aanslag op Charlie Hebdo, hangen er nog steeds heel donkere wolken boven het satirische weekblad. De wonden van overlevenden en nabestaanden zijn nog lang niet geheeld. De abonnees zijn massaal afgehaakt. En de kas is voor een groot deel leeggelopen.
Op 7 januari 2015 werden in totaal 12 mensen gedood door de twee moslimextremisten die met automatische wapens de redactie van Charlie Hebdo binnenliepen. Wereldwijd was er verontwaardiging en massaal kwamen er steunbetuigingen binnen. In februari 2015, een maand na de aanslag, schommelde de oplage rond de 300.000 exemplaren: een historisch hoogtepunt. Maar de meeste nieuwe abonnees haakten na een jaar weer af. Nu is de verkoop zo'n 60.000 bladen per week: ongeveer evenveel als voor de aanslag.
Na de terreuractie stroomden vele miljoenen binnen aan giften en dankzij de nieuwe abonnees. Van dat geld is nog maar een deel over. In 2015 had Charlie Hebdo 26,2 miljoen euro in kas, in 2016 nog maar 19,6 miljoen, rekende BFM-TV uit. De omzet duikelde in diezelfde periode van 63 miljoen naar 19 miljoen. En daarna is de geldstroom alleen maar minder geworden.
24-uurs-bewaking
De beveiliging van het weekblad en de redacteuren kost 1 tot 1,5 miljoen euro per jaar. Charlie Hebdo heeft voor de herdenking laten weten dat de overheid nu meebetaalt.
Sommige journalisten worden 24 uur per dag bewaakt, 365 dagen per jaar. Op de redactie is een 'panic room' gebouwd waar journalisten zich schuil kunnen houden bij een nieuwe aanslag. "Elke week moeten we 15.000 exemplaren van ons blad verkopen, om alleen al de beveiliging te kunnen betalen", aldus hoofdredacteur Riss.
Op de redactie zelf brak ruzie uit. Een aantal prominente journalisten stapte op. Ze waren ontevreden over de manier waarop Riss het blad zakelijk was gaan leiden. Onder de opgestapte dissidenten was tekenaar Luz. Hij kwam op 7 januari 2015 'te laat' op de redactievergadering, kort na de aanslag. Hij had die ochtend uitgeslapen. Het was zijn verjaardag.
De overlevenden en de nabestaanden zijn 'voor het leven getraumatiseerd', vertelt Chloé Verlhac. Haar man, Charlie Hebdo-cartoonist Tignous, was vijf jaar geleden een van de slachtoffers van de aanslag:
De daders van de aanslag, de broers Kouachi, werden op de vlucht gedood. Toch begint op 4 mei van dit jaar het proces bij de rechtbank in Parijs. Er staan daar 14 'handlangers' terecht. Ze zouden op verschillende manieren logistieke steun hebben verleend aan de daders.
De aanlag op Charlie Hebdo was voor Frankrijk het begin van een nieuw tragisch tijdperk. Er volgde een reeks aanslagen door moslimextremisten, die tot op de dag van vandaag voortduurt. Afgelopen vrijdag stak een geradicaliseerde moslim ten zuiden van Parijs nog een voorbijganger dood en verwondde hij twee anderen, terwijl hij "Allahoe akbar" - "God is groot" - riep.
Sinds de terreuractie van 7 januari 2015 zijn in Frankrijk 250 mensen gedood bij aanslagen door moslimextremisten, aldus schattingen in de Franse pers.
