Er komt geen 'katten-straatverbod', is dat maar goed ook?

• Maartje Geels

  redacteur Online

Nederlandse katten zouden jaarlijks verantwoordelijk zijn voor zeker 100 miljoen dode dieren waaronder vogels en vissen. Het overgrote deel van de slachtoffers wordt gemaakt door katten met een eigenaar, de rest door verwilderde huiskatten. Dat zeggen twee onderzoekers van de Universiteit van Tilburg vandaag in Trouw. Daar komt volgens hen bij dat het naar buiten laten van je kat volgens Europese wetgeving strafbaar is.

Toch komt er geen 'katten-straatverbod', zei minister Schouten van Landbouw in de loop van de dag. Partijen in de Tweede Kamer pleiten voor een algemene castratie- en sterilisatieplicht om het overschot aan katten tegen te gaan. Maar een 'katten-straatverbod' gaat te ver, vinden politici in de Tweede Kamer. Volgens PvdA-Kamerlid Moorlag zouden zijn twee katten "helemaal gek" worden als ze niet naar buiten mogen.

Australië

Eerder dit jaar kwam Australië wereldwijd in het nieuws omdat het had besloten om ongeveer twee miljoen katten af te schieten. Die twee miljoen is een groot deel van de populatie verwilderde katten in het land. Ze richten te veel schade aan de Australische natuur, vinden de autoriteiten. Ze bedreigen inheemse dieren en brengen ziektes over.

De stad Perth overweegt daar bovenop om een nachtklok in te stellen voor niet-verwilderde soortgenoten. Eigenaren zouden daarmee worden verplicht om hun Minoes of Felix in ieder geval 's nachts binnen te houden, het tijdstip waarop katten het liefst buiten jagen.

Enkels aanvallen

Maar kun je een kat zomaar aan huis kluisteren? Katten richten weliswaar schade aan in de natuur, maar daar staat tegenover dat katten door te jagen wel hun energie kwijt kunnen en daarmee voor de mens 'prettigere' huisdieren worden.

Een enorm dilemma, zegt gedragsbioloog Claudia Vinke van de Universiteit van Utrecht. Kan een kat zijn energie namelijk niet kwijt, dan kun je als baasje gedragsproblemen verwachten. Vinke: "Een kat kan zich gaan likken tot hij kaal wordt of de enkels van de baasjes 's ochtends aanvallen. Ook stress is denkbaar, waardoor een kat bijvoorbeeld gaat overeten."

Een kat uitlaten, kan volgens Vinke in sommige gevallen goed werken. "Als het buiten voor een kat onveilig is, adviseer ik zelfs om de kat aan een lijn mee naar buiten te nemen." Toch is die oplossing niet ideaal. Vinke: "Katten zijn solitaire jagers en ze gaan graag alleen op pad in hun eigen territorium, zonder een mens dus."

Wil je een kat toch liever binnen houden, dan is veel spelen een oplossing. Vinke adviseert om in dat geval speeltjes te kopen die het jachtinstinct aanwakkeren, zoals een hengel met veertjes. "Je komt daarmee iets tegemoet aan hun prooivanggedrag, maar het blijft nabootsen van wat katten buiten doen."

Ze zijn gezellig en aaibaar, maar katten hebben ook een andere kant: die van de jager die buitenshuis achter prooi aanzit. Ook als de baas het niet ziet:

'Gedoogbeleid'

Jurist Arie Trouwborst van de Universiteit van Tilburg boog zich over de juridische kant van de zaak. Wie de Europese regels Natura 2000 erop naslaat, kan lezen dat bepaalde diersoorten waaronder vogels beschermd moeten worden. Die regelgeving wordt door het Europees Hof van Justitie breed uitgelegd, zegt Trouwborst. Je kat naar buiten laten in de wetenschap dat hij daar misschien een vogel doodt, is volgens hem tegen die regels.

In geen enkel Europees land heeft dit beleid tot nu toe tot een verbod geleid, maar dat zou wel moeten, zegt hij. "Alle huisdieren moeten buiten onder controle van mensen staan, behalve katten. De situatie in Nederland nu, is juridisch dus erg onlogisch."

Daar voegt Trouwborst aan toe: "Het is niet zo dat er eerst een verbod ingevoerd moet worden, want dat is er al. Maar de Europese regels die ook voor Nederland gelden, worden nu niet consequent toegepast op de kat." Dat heeft ermee te maken dat het voor de overheid erg ingewikkeld is om te handhaven op loslopende katten. Nederland telt namelijk zeker 2,5 miljoen katten.

Volgens Britse media heeft de Europese Commissie in ieder geval geen plannen om eigenaren te verplichten hun kat buiten aan te lijnen. Een woordvoerder van de Commissie liet bovendien vandaag weten dat katten wat Brussel betreft niet erg hoog op de lijst van natuurbedreigingen staan.

Te veel katten

De Nederlandse politiek was woensdag in ieder geval niet al te enthousiast over een kattenstraatverbod. Zo vond de Partij voor de Dieren dat katten niet de schuld mogen krijgen van de problemen met de natuur en biodiversiteit. "De kat is niet schuldig, de politiek wel."

Volgens experts ligt het probleem niet zozeer bij het gedrag van katten, maar bij het aantal katten dat in Nederland rondloopt. Vinke: "Nederland telt nu zo'n drie miljoen katten, vijftien jaar geleden was dat de helft. Wij mensen zijn katten gewoon meer gaan waarderen."