Na 25 jaar is 'opzoomeren' nog springlevend in Rotterdam
Samen met je buurtbewoners de straat netjes maken en houden. Dat gebeurt dagelijks in heel veel Nederlandse plaatsen, maar toch is het niet van alle tijden. Voor de introductie van deze burgerparticipatie avant la lettre moeten we terug naar eind jaren 80, naar de verloederde Opzoomerstraat in Rotterdam.
Bewoners van de Opzoomerstraat begonnen toen met succes een opknapactie. Het initiatief werd een voorbeeld voor anderen en het werkwoord 'opzoomeren' haalde zelfs het woordenboek.
Maandag viert de stichting Opzoomer Mee zijn 25-jarig bestaan. Oprichter Johan Janssens blikt terug op het begin: "Eind jaren 80 had je in de Opzoomerstraat last van vervuiling, weinig groen en anonimiteit. Bewoners waren het wachten op de overheid om de boel te regelen zat en kwamen zelf in actie."
In de Opzoomerstraat is het opzoomeren nog altijd springlevend:
Het was de tijd van de Sociale Vernieuwing en dit was het antwoord van het kabinet op sociale achterstanden, zegt Janssens. "De overheid vertelde de burgers dat ze niet zo veel moesten klagen, maar ook zelf iets konden doen. Dat burgers zelf oplossingen moesten bedenken."
In de praktijk ging het dan om nieuwbouwprojecten die als paddenstoelen uit de grond schoten. "Het was de tijd van de stadsvernieuwing. Die huizen lagen er mooi bij, maar wie nou het onderhoud zou gaan doen, was onduidelijk." De bewoners besloten daarop zelf de handen uit de mouwen te steken.
De straat werd regelmatig geveegd, geveltuintjes werden aangelegd en er werden straatfeesten georganiseerd. Dat werd opgemerkt in de buurt, waarna bewoners van andere straten werden gestimuleerd om hetzelfde te doen. Zo is het woord 'opzoomeren' uitgevonden, dat inmiddels in de Dikke van Dale staat.
Een andere doelstelling van het opzoomeren is bewoners van verschillende nationaliteiten bij elkaar te brengen. Initiatiefnemer Wil van Vught uit de Rotterdamse wijk Oude Noorden zegt dat dit goed lukt. "Acht jaar geleden gingen we met kinderen uit de wijk bij ouderen en eenzame mensen langs om ze te verrassen. De jongens hadden zelf bedacht een mooi steentje te kopen en die aan hen te geven. Aan het steentje werd een kaartje gehangen met de tekst 'de wijk denkt ook aan u'. Nu nog zijn er ouderen in deze wijk die met zo'n steentje in hun portemonnee lopen."
De jongens van toen zijn nu 20 tot 26 jaar oud en heten Jeffrey, Mourat, Youssef en Michael. Van Vught: "De jongens ken ik al vanaf geboorte. Inmiddels werken ze. 's Avonds komen ze nog weleens naar hun buurthuis om te helpen. Het opzoomeren zit nu in hun dna."