Zes jaar geleden plaatste Oranje zich voor het laatst voor een groot toernooi

Het Nederlands elftal kan vanavond in Belfast voor een feestelijke gebeurtenis zorgen. Eén puntje is er nodig tegen Noord-Ierland en dan is kwalificatie voor het EK 2020 een feit. En plaatsing voor een groot eindtoernooi... Dat is best alweer een tijdje geleden.

Meer dan zes jaar, om precies te zijn. Wie weet nog waar hij was op 10 september 2013, toen Oranje zich voor het laatst wist te kwalificeren voor een groot eindtoernooi?

Het gebeurde allemaal op een druilerige avond in het Estadi Comunal d'Andorra la Vella. Voor welgeteld 843 toeschouwers plaatste Nederland zich voor het WK van 2014, dankzij een schamele 2-0 zege op Andorra en een nederlaag van concurrent Roemenië tegen Turkije.

Een gedenkwaardige wedstrijd was het niet. In de eerste helft kreeg Oranje via Wesley Sneijder slechts één kans en had Andorra zelfs ook een mogelijkheid om te scoren.

Vlak na rust was Robin van Persie de reddende engel met twee doelpunten. De aanvoerder schoot Oranje met een geweldige uithaal op 1-0, vier minuten later tikte hij simpel de 2-0 binnen na gegrabbel van de doelman van Andorra.

Kwartet is nog over

Het waren andere tijden: van de selectie van toen zijn er in de huidige spelersgroep nog maar vier spelers over: Georginio Wijnaldum, Kevin Strootman, Stefan de Vrij en de afgelopen week veelbesproken Jeroen Zoet.

Van dat kwartet hadden destijds alleen Strootman en De Vrij een basisplaats. Vanavond kan tegen Noord-Ierland normaal gesproken alleen toenmalig bankzitter Wijnaldum op een basisplek rekenen.

Vijf spelers in de selectie van toen zijn inmiddels gestopt als prof: Robin van Persie, Wesley Sneijder, Dirk Kuijt, Stijn Schaars en Ruben Schaken. Twee grote namen waren er zes jaar geleden niet bij: Arjen Robben was geschorst, Rafael van der Vaart geblesseerd.

Geen toeterende auto's

De plaatsing voor het WK leidde in 2013 niet tot een spontaan volksfeest op het Leidseplein of toeterende auto's rond de Coolsingel. "Gefeliciteerd met de kwalificatie", was het enige wat een ingetogen bondscoach Louis van Gaal na afloop in de kleedkamer tegen de spelers zei.

Nederland kon toen ook nog niet bevroeden dat het WK in Brazilië voorlopig het laatste eindtoernooi zou worden met Nederlandse deelname.

Want hoe het verderging, weet iedereen. Oranje schopte het, ondanks de laaggespannen verwachtingen, verrassend tot de halve finales in Brazilië, met de groepswedstrijd tegen titelverdediger Spanje ("5-1, 5-1, zegt het voort!") als absoluut hoogtepunt.

Daarna werd het donker en koud rond het Nederlands elftal. De kwalificatiereeksen voor het EK van 2016 en het WK van 2018 werden een lijdensweg. Vier bondscoaches passeerden de revue, geen enkel eindtoernooi werd gehaald. De magere jaren tachtig waren weer terug.

Maar de tijden zijn veranderd. Vanavond zal er, als alles goed gaat, na zes jaar misère een EK-ticket worden verzilverd.

1988: bom tijdens beslissende kwalificatiewedstrijd

Het doet denken aan 1988, toen Oranje na liefst acht jaar en drie gemiste eindtoernooien eindelijk weer eens op een EK actief was. En - misschien een goed omen - meteen de Europese titel won. De beslissende kwalificatiewedstrijd liep echter uit op een drama.

Na een kwalificatiereeks met veel geruzie en rivaliteit tussen de Ajax- en PSV-spelers kon Oranje op 28 oktober 1987 het EK-ticket binnenslepen in een thuisduel met Cyprus. Maar het liep volledig anders in de volle Rotterdamse Kuip.

Na drie minuten, het stond al 1-0, gooide een 21-jarige man uit Oss een zelfgemaakte vuurwerkbom op het veld, vlak bij de Cypriotische doelman Andreas Charitou. De goalie werd groggy afgevoerd, de wedstrijd lag een uur stil, waarna Oranje met 8-0 won. John Bosman scoorde vijf keer.

Gefeest werd er na afloop niet. Een zware UEFA-straf werd gevreesd en wekenlang verkeerde Nederland in spanning. Uiteindelijk was het oordeel van de beroepscommissie van de UEFA dat de wedstrijd moest worden overgespeeld, zonder toeschouwers in De Meer in Amsterdam. Oranje won met 4-0, Nederland was gered.

1974: naar WK dankzij ontbreken VAR

En wat te denken van 1974? Toen plaatste Oranje zich voor het eerst in liefst 36 jaar - sinds het WK van 1938 - voor een groot toernooi. Nederland, met een veelbelovend team, had in de kwalificatiegroep evenveel punten als België, maar wel een beter doelsaldo. Op 18 november 1973 stond in Amsterdam de laatste en beslissende wedstrijd op het programma.

Bij een stand van 0-0 scoorde vlak voor tijd Jan Verheyen namens België. De goal werd echter afgekeurd. Buitenspel. Volkomen ten onrechte, bleek uit de televisiebeelden. Was er in 1973 een VAR geweest, dan had de wereld een jaar later nooit het totaalvoetbal van Rinus Michels kunnen aanschouwen.