‘Houtmaffia’ bedreigt Roemeense boswachters
Onrust en protest in Roemenië na de gewelddadige dood van twee boswachters. Het is niet officieel bekend wie er achter zit, maar er wordt gedacht aan illegale houthakkers. Roemenië is een van de laatste EU-landen met een oerbos. Maar dat verdwijnt snel door illegale kap en wie dat wil stoppen, loopt gevaar.
De 30-jarige boswachter Liviu Pop werd op een late avond in oktober dood gevonden in het bos. Hij was die dag het bos in gegaan na een tip over illegale boskap. Hij had een collega ingeseind en was er meteen zelf naartoe gegaan. Een paar uur later werd zijn levenloze lichaam gevonden. Hij had meerdere schotwonden, blauwe plekken en een gebroken been.
Half september werd op een andere plek in Roemenië de 50-jarige boswachter Raducu Gorcioaia dood gevonden in zijn auto. Hij was toegetakeld met een bijl.
Nog geen maand na Pop's dood is de sfeer is bedrukt in het district waar hij werkte: Targu Lapus in de provincie Maramures.
We gingen terug naar de plek waar de boswachter dood werd gevonden met een van zijn collega's:
Boswachters beschermen het Roemeense oerbos. Er mag maar een beperkt aantal bomen per jaar worden gekapt. Dat zijn alleen bomen die door boswachters worden gemarkeerd als staatsbossen. In beschermde gebieden mag helemaal niet worden gekapt, legt boswachter Ioan Chira uit. "We hebben hier een Unesco-beschermd bos waar bomen staan die meer dan 200 jaar oud zijn. Deze ecosystemen zijn van groot belang omdat er veel diersoorten leven, van insecten tot beren, lynxen en herten."
Houtdieven willen juist die oude bomen kappen. Die zijn beter te verkopen omdat de stammen dik genoeg zijn om er meubels van te maken.
Chira heeft zelf ook wel eens te maken gehad met intimidatie toen hij houtdieven op heterdaad betrapte. "Ik heb ze tegengehouden, toen zijn ze er vandoor gegaan".
Maar zijn collega Liviu Pop had minder geluk. "Je denkt, was hij er maar niet in zijn eentje op af gegaan," overpeinst Chira. "Of, had hij de dieven maar laten gaan. Dan was het misschien anders afgelopen."
Toch is Chira niet bang om zelf weer de bossen in te gaan, zegt hij. "Zo'n tragische gebeurtenis maakt je wel voorzichtiger. Maar we zullen blijven doorgaan."
In Maramures, het gebied waar Liviu Pop werkte, wordt volgens milieuorganisaties op grote schaal gekapt waar het niet is toegestaan. Ze spreken van een 'houtmaffia' die beschermde Roemeense oerbossen bedreigen.
Roemenië telt een half miljoen hectare ongerept oerwoud. Maar dat verdwijnt in rap tempo. "De cijfers zijn angstaanjagend," zegt Alina Florescu van Agent Green, een organisatie die illegale houtkap aan de kaak stelt. "Elk uur verdwijnt er zes hectare bos in Roemenië. Dat zijn 8 voetbalvelden per uur." In de afgelopen vijftien jaar is Roemenië de helft van zijn oerbossen kwijtgeraakt.
Het hout wordt door kleinere tussenhandelaren gekapt en verkocht aan grotere bedrijven die het klaar maken voor de export. Dit gebeurt al jaren, maar volgens de vakbond voor boswachters is het geweld en de intimidatie de afgelopen jaren enorm toegenomen.
Volgens Florescu komt dat door omdat de houtindustrie onder druk staat. "Er zijn minder geschikte oude bomen over, dat heeft de prijs opgedreven, en maakt de competitie groter. We denken dat de agressie daarmee is begonnen".
In het gebied waar Liviu Pop de bossen beschermde is de lokale bevolking geschrokken. Er zijn weinig mensen die zich openlijk durven uitspreken over wat er is gebeurd. De houtindustrie is een grote bron van inkomsten. En volgens Roemeense media zou één van de daders een neef zijn van de aanklager die de zaak behandelt, en zit er daarom nog altijd geen schot in de zaak.
In de Roemeense samenleving is groeiende bezorgdheid over de staat van de bossen. Begin november gingen een paar duizend mensen in Boekarest de straat op. "Wie geeft ons zuurstof? Het bos!" werd geroepen.
De vakbond voor boswachters pleit er nu voor dat boswachters bewapend worden zodat ze zichzelf kunnen beschermen.