Premier Rutte volhardt: geen antwoord op vragen over burgerdoden Irak

"Ik laat het bij mijn eerste reactie", "Het is van belang om de feiten op een rijtje te zetten", "Eerst in kaart brengen hoe het zit", "Ik beantwoord die vragen niet", "Het is niet verstandig om op allerlei vermoedens in te gaan", "U doet allerlei aannames", "Deze vraag past in de reeks vragen in deze persconferentie en die respecteer ik allemaal, maar ook deze vraag ga ik niet beantwoorden."

In zijn wekelijkse persconferentie wilde premier Rutte op geen enkele manier ingaan op de kwestie-Hawija. Zo'n twintig minuten lang legden journalisten hem het vuur na aan de schenen, maar Rutte gaf geen krimp. De vraag die voorligt is of Rutte wist van de zeventig burgerslachtoffers die in 2015 zijn gevallen bij een bombardement door een Nederlandse F-16 in Irak.

Zo zagen de eerste minuten van het vragengedeelte van de persconferentie eruit:

'Snapt u dat de Kamer grote twijfels heeft over de informatievoorziening?'

Dinsdag werd tegen minister Bijleveld van Defensie een motie van wantrouwen ingediend, omdat haar voorganger Hennis-Plasschaert tot twee keer toe de Kamer onjuist informeerde. Hennis hield destijds vol dat Nederland niet betrokken was bij de dood van burgers in Irak, terwijl ze kort na het bombardement op de hoogte was gesteld door de VS dat er burgerslachtoffers waren gevallen.

In het debat zei Bijleveld dat ook andere ministeries kennis hadden van de burgerdoden. Ze werden kort na de aanval op de hoogte gebracht dat het zeer aannemelijk was dat er een groot aantal onschuldige slachtoffers was gevallen.

Bijleveld noemde daarbij de ministeries van Algemene Zaken, Buitenlandse Zaken en Veiligheid en Justitie. Rutte, die toen ook al premier was, zei de volgende dag dat hij zich niet herinnert dat hij op de hoogte is gesteld. Het is volgens hem wel mogelijk dat ambtenaren van hem zijn bijgepraat over de kwestie.

Vandaag wilde de premier daar dus niets aan toevoegen. "Hij moet natuurlijk op eieren lopen, want dit is een uiterst gevoelige kwestie", zegt politiek verslaggever Ron Fresen. "Dit debat is ook nog lang niet klaar. En alles wat hij hier nu over zegt, kan hij als een boemerang terugkrijgen. En dan kan het ook over zijn eigen positie gaan."

De schade in Hawija was goed zichtbaar op satellietbeelden

Bert Koenders, destijds minister van Buitenlandse Zaken, reageerde deze week stelliger dan Rutte: "Ik kan me er niets van herinneren. Ik ben er absoluut niet over ingelicht. Als je het over dit soort aantallen slachtoffers hebt, vergeet je dat niet. Dat zou alle alarmbellen af doen gaan." Ook de toenmalige minister voor Ontwikkelingssamenwerking, Ploumen, reageerde verbaasd: "Ik ben niet persoonlijk geïnformeerd over de gebeurtenissen."

GroenLinks-Kamerlid Diks, die de motie tegen minister Bijleveld had ingediend, noemt het idee dat de minister-president niet zou zijn ingelicht over 70 burgerdoden "ongelooflijk en ook heel ongeloofwaardig". Ook hekelt ze het feit dat de Tweede Kamer destijds niet werd ingelicht. "Blijkbaar is dat bij niemand opgekomen. Dat is haast onbegrijpelijk."

SP-Kamerlid Karabulut is net zo kritisch. "We kunnen concluderen dat er is gelogen, dat er informatie is achtergehouden, dat de leugen voor een deel in stand wordt gehouden en dat de beloofde transparantie er nog altijd niet is."

Minister Bijleveld heeft gezegd dat ze gaat uitzoeken wie er precies van wist op welk moment.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl