Meer particuliere basisscholen: kleinere klassen, maar dat kost wel wat

Kleinschalige klassen met persoonlijke aandacht, tweetalig onderwijs, theaterbezoeken met de klas en een individueel ontwikkelplan voor ieder kind. Het particulier basisonderwijs lijkt ongeveer alles te bieden waar het in het reguliere onderwijs aan schort.

De onvrede van zowel ouders als leerkrachten over het bestaande onderwijs, is de aanjager achter de grote stijging van particuliere basisscholen in Nederland. In drie jaar tijd steeg het aantal van 35 scholen in 2015 naar 60 scholen in 2018.

Een van die nieuwe scholen is basisschool Florencius in Haarlem. De privéschool opende vorig jaar september zijn deuren en heeft nu 21 leerlingen. "Ouders vinden het belangrijk dat er extra aandacht is voor de kinderen. Niet alleen voor taal, rekenen en spelling, maar ook voor hun bredere talenten", zegt directeur Linda Lambrechts.

Maximaal acht kinderen per klas

"We horen van ouders dat ze aanlopen tegen volle klassen en het lerarentekort. En van kinderen dat ze extra begeleiding nodig hebben als ze moeite hebben om mee te komen. Of dat ze juist meer uitdaging nodig hebben omdat ze vakken te makkelijk vinden. Hier krijgen ze dat, in klassen met maximaal acht kinderen en een persoonlijk plan op maat", aldus Lambrechts.

Voor Berend uit groep 8 maakt die individuele aandacht veel verschil: "Mijn resultaten zijn vooruitgegaan omdat ik hier meer aandacht krijg. Ik word snel geholpen. Rekenen en spelling gaan veel beter omdat ik mocht starten op een niveau dat beter bij mij past."

Ook Sophies resultaten zijn vooruitgegaan: "Op mijn vorige school kon ik me niet concentreren omdat er zoveel kinderen in de klas zaten. Ik vind het hier fijn, omdat het hier veel rustiger is,"

Alleen voor de rijken

Omdat deze particuliere scholen geen geld van de overheid krijgen, hangt er een flink prijskaartje aan. Ouders betalen minstens 3000 euro, maar er zijn ook scholen waar meer dan 20.000 per jaar voor moet worden betaald. De kosten voor inschrijving of bijvoorbeeld een laptop komen daar nog bij.

De ouders die het zich kunnen veroorloven, hebben het er voor over. Dat is tegelijk de keerzijde, want volgens politici en onderwijsdeskundigen werkt dit de ongelijkheid in de hand.

"Dit is geen positieve ontwikkeling. Kinderen die geen rijke ouders hebben, kunnen niet naar deze scholen toe, die wel veel meer middelen hebben om kinderen vooruit te helpen", zegt onderwijssocioloog Sara Geven. Ze verwijst naar cijfers uit Engeland en Amerika waar veel privéscholen zijn. Daar blijkt dat leerlingen van rijke ouders het op deze particuliere scholen veel beter doen dan kinderen die naar het reguliere onderwijs gaan.

'Zorg is terecht'

"Je wil wel dat alle leerlingen alle kansen en potentie die zij hebben, kunnen benutten. En dat hun resultaten niet afhangen van het geld dat hun ouders meebrengen", aldus Geven.

Directeur Lambrechts vindt die zorg terecht: "Ik vind het heel jammer dat onze onderwijsvorm alleen kan voor kinderen uit families die meer te besteden hebben. De minister van Onderwijs zou hier moeten komen kijken, om te zien hoe het ook kan, zodat het onderwijs passender en toegankelijk kan worden gemaakt voor alle kinderen."

Onderwijsvakbond AOb noemt het begrijpelijk dat ouders een privéschool voor hun kind kiezen. "Deze mensen doen niks verkeerd. Maar particulier onderwijs is lang niet voor iedereen te betalen. Het is heel verdrietig dat het ene kind naar een privéschool gaat en de ander naar een overvolle klas", zegt woordvoerder Simone van Geest.

"Dat maakt de verschillen zo groot, kijk maar naar Amerika. Dat is echt geen goed voorbeeld, daar willen we niet naartoe. Rutte noemt onderwijs de kansenmachine van Nederland, ons reguliere onderwijs moet de top van Europa zijn. Maar hij gooit er zand in door te weinig te investeren."