Trudeau onder druk bij verkiezingen, 'het ging meer om imago dan beleid'

• Lot Buis

  Bureau Noord-Amerika

Jong, charismatisch en progressief. Vier jaar geleden kwam de liberale wonderboy Justin Trudeau aan de macht in Canada. Met een overweldigende meerderheid won hij in 2015 de verkiezingen, maar nu zijn de kaarten anders geschud. Vandaag beslissen de Canadezen over het lot van Trudeau bij de landelijke parlementsverkiezingen.

Het boegbeeld van progressief Canada kwam aan de macht na een lange conservatieve regeerperiode. Trudeaus beleid stond in schril contrast met de Amerikaanse zuiderburen. Waar Donald Trump campagne voerde voor het bouwen van een muur om immigranten uit de Verenigde Staten te houden, verwelkomde Trudeau gevluchte Syriërs op het vliegveld in Canada. "Je bent veilig thuis nu", vertelde hij de vluchtelingen.

Na zijn aanstelling presenteerde hij vol trots zijn nieuwe kabinet, dat werd geroemd om zijn diversiteit. De helft van zijn ministers bestond uit vrouwen en zijn kabinet weerspiegelde het multiculturele karakter van Canada. Hij zei dat Canada een bondgenoot zou zijn in de strijd tegen de klimaatcrisis en beloofde de relatie met de inheemse bevolking te herstellen.

Schandalen

Maar Trudeau raakte in zijn regeerperiode verwikkeld in meerdere schandalen. Zo stapten twee vrouwelijke ministers op nadat de premier zich bemoeide met een strafonderzoek naar een bouwbedrijf dat van corruptie werd beschuldigd. Ook investeerde hij miljarden in de bouw van een omstreden oliepijpleiding. Die beslissing staat haaks op zijn klimaatbeloftes en veroorzaakte daarom grote ontevredenheid onder zijn achterban.

Trudeau haalde gisteren bij campagnebijeenkomsten nog alles uit de kast:

Een paar weken geleden ging Trudeau diep door het stof toen er foto's van hem met een zwart geschminkt gezicht opdoken. Voor veel Canadezen kwam dit als een schok, want "blackface" is een symbool van racisme. Trudeau moest nu niet alleen zijn beslissingen als bestuurder verdedigen, maar ook zijn karakter. "Je gezicht donker maken is altijd onacceptabel vanwege de racistische geschiedenis van blackface", zei hij in zijn spijtbetuiging.

Jonge generatie

De schandalen roepen de vraag op: hoe progressief is Trudeau in werkelijkheid? Volgens Martin Lukacs kan Trudeau "geen aanspraak meer maken op de titel van progressieve premier". Hij schreef een kritisch boek over de minister-president: The Trudeau Formula.

"Voor elk probleem heeft hij niet het soort verandering doorgevoerd dat hij beloofde te doen." Of het nu gaat om het aanpakken van het klimaatprobleem of het verminderen van armoede, volgens Lukacs "is de realiteit nooit in lijn geweest met de mythologie die de liberalen over zichzelf gecreëerd hebben".

Ook de jonge generatie is teleurgesteld en dat zou de Canadese premier zorgen moeten baren. Meer dan ooit tevoren drukken jongeren hun stempel op de politiek. Millennials zijn inmiddels de babyboomers gepasseerd als de grootste kiezersgroep van Canada.

'Ging meer om imago dan om beleid'

De verkiezingsuitslag van 2015 markeerde de grootste opkomst onder jonge stemmers ooit. Alex Pettem (24) herinnert zich dat moment nog goed. "De weken na de verkiezingen kwamen er al hele andere geluiden uit het parlement, dat was erg verfrissend". De glans is er volgens hem nu af. "Het wordt met de dag duidelijker dat het Trudeau meer om imago dan beleid ging", zegt hij. "Dat is op zichzelf al erg teleurstellend".

Ook klimaatactiviste Emma Lim (18) betreurt de koers van de huidige regering. "Klimaat is voor mijn generatie een groot thema en de huidige regering is daar erg tegenstrijdig in geweest", zegt ze. Toch heeft ze voor de partij van Trudeau gestemd. Het minste van twee kwaden, volgens haar.

Ook Alex leunt richting een tactische stem voor de liberale partij. "Als men naar het alternatief kijkt, is dat eerlijk gezegd nog minder aantrekkelijk".

Alternatief

Dat alternatief is een conservatieve regering. Dan kiest de jeugd liever voor Trudeau. De stemmen van de jongeren zouden de Canadese premier weleens aan de macht kunnen houden. Toch is de kans groot dat Justin Trudeau vandaag zijn absolute meerderheid in het parlement verliest.

Dan zal hij minderheidsregering moeten vormen en op een oppositiepartij moeten vertrouwen om aan de macht te blijven. Die uitkomst zou pijnlijk zijn. Sinds 1935 heeft een nieuwe Canadese premier met een meerderheid in het parlement de herverkiezingen niet verloren.