Voor de Formule 1-wereld was Zandvoort een hamerstuk; nu Nederland nog
De kaarten zijn al bijna uitverkocht, maar de datum voor het Formule 1-weekend in Zandvoort moest nog even van 'concept' naar definitief. Dat is nu gebeurd, maar milieugroeperingen kunnen nog roet in het eten gooien en de stikstofdiscussie is een regelrechte bedreiging.
Op papier oogt het helder. De grand prix van Nederland gaat zondag 3 mei om tien over drie van start. Op vrijdag 1 mei zal de eerste Formule 1-auto over het duinencircuit razen. Op die dag zijn de vrije trainingen en op zaterdag 2 mei bepaalt de kwalificatie de startopstelling.
Hanoi en Zandvoort nieuw
Autosportfederatie FIA en Formula One Management (FOM) publiceerden vrijdag de definitieve kalender voor seizoen 2020. Verrassingen staan daar niet op. Het wereldkampioenschap telt volgend jaar 22 races. De grand prix van Duitsland sneuvelt, Vietnam en Nederland zijn nieuw.
Hanoi is al begonnen met de aanleg van een nieuw circuit, Zandvoort start volgende maand met de verbouwing van het circuit, waar in 1985 voor het laatst een F1-race werd gehouden.
Miljoenenboete
Nu Zandvoort formeel op de officiële F1-kalender staat is er geen weg meer terug. De organisatoren van het evenement, hun sponsors en 'partners' (zoals Heineken, Pon, Volker Wessels en Jumbo) hebben getekend voor de zogenoemde 'entrance fee' van circa 20 miljoen euro.
Schrappen van het evenement (bijvoorbeeld vanwege vertraging bij de verbouwing) levert een miljoenenboete op. Plus onmeetbare imagoschade.
Wat betreft FIA en FOM is de race geen discussiepunt. Voor hen was Zandvoort een hamerstuk, maar het besef dat 'lokale' problemen roet in het eten kunnen gooien is inmiddels ook tot de F1-leiding doorgedrongen. Met andere woorden: of de grand prix daadwerkelijk doorgaat hangt niet af van de F1-wereld, maar van Nederland.
Het lokale probleem was aanvankelijk letterlijk lokaal. Omwonenden, natuurliefhebbers en mensen die langs de toegangswegen naar het circuit wonen, verenigden zich vorig jaar in 'Rust bij de kust'. Dat platform verzet zich niet zozeer tegen de Formule 1, maar tegen "240 racedagen per jaar en de overlast die dat oplevert in de duinen en de achtertuin".
"Het circuit gedraagt zich als een niet zo sociale buurman, die elke dag knallende feestjes houdt en zich niets aantrekt van de overlast die hij veroorzaakt", schrijft het platform.
Ruim zesduizend mensen hebben de petitie ondertekend. Doel: het wijzigen van de milieuvergunning, zodat het aantal 'lawaaidagen' daalt en de geluidsoverlast vermindert.
'Rust bij de kust' lijkt zich al bij de race te hebben neergelegd. "De grand prix gaat waarschijnlijk door, maar het is geen reden voor ons om minder actief te worden", schrijft woordvoerder Karel van Broekhoven op de website. Zijn comité heeft het zwaar te verduren gehad, vooral op internet. Verwensingen en scheldkanonnades via mail en social media waren schering en inslag.
"Als de Formule 1 niet naar Zandvoort komt, krijgen wíj waarschijnlijk de schuld", zei Van Broekhoven eerder dit jaar. Dat is ook de reden dat veel van zijn medestanders inmiddels de televisiecamera's mijden en anoniem willen blijven.
Lammers: 'Demonstranten zijn heel redelijk'
Voormalig F1-coureur Jan Lammers betreurt dat. "De mensen van het platform zijn volgens mij heel redelijk. Het is goed en belangrijk dat zij hun verhaal kunnen doen, maar we moeten tot elkaar komen."
"Ze willen volgens mij niet koste wat kost de grand prix blokkeren", zegt de sportief directeur van de Dutch Grand Prix. "Ze strijden voor dingen die wij ook belangrijk vinden. Iedereen wil van de natuur genieten. Niemand houdt meer van de duinen dan wij", aldus de geboren Zandvoorter die na enig aandringen toegeeft dat de tijd begint te dringen.
Vooral de opgelaaide stikstofdiscussie kan verlammend werken voor Zandvoort. 'Mobilisation for the Environment' verzet zich fel tegen de komst van het autosportcircus. De actiegroep vocht met succes de overheidsaanpak van stikstof aan, waardoor nu duizenden bouwprojecten stilliggen.
Het kabinet in Den Haag zegt alles op alles te zetten om de grand prix door te laten gaan, maar garanties zijn er niet. "Er moeten nog diverse vergunningen worden aangevraagd en verleend", legt minister Bruins van Sport uit.
De Dutch Grand Prix gaat gepaard met een grote hoeveelheid stikstofuitstoot die natuurgebied Kennemerduinen beschadigt, vindt 'Mobilisation for the Environment'.
Duurzaamheid-stichting
De bestaande vergunning is volgens de belangengroepering op drijfzand gebaseerd. Juridisch experts voorspellen dat diverse al aangekondigde rechtszaken vertraging zullen opleveren. Advocaat Sander Lely, die in 2018 een zaak van duurzaamheid-stichting Urgenda tegen de Nederlandse staat won, denkt zelfs dat milieugroepen er met juridische procedures in kunnen slagen de race helemaal tegen te houden.
De ingrijpende verbouwing van het circuit zou in november starten. Op het circuit moet aan de veiligheid van de baan worden gesleuteld en er moeten tienduizenden tijdelijke tribuneplaatsen verrijzen.
Daarnaast krijgt het duinencircuit nieuwe geluidswallen en een extra toegangsweg. "We lopen vertraging op, maar het is nog niet alarmerend", zegt Jan Lammers. "We hebben er rekening mee gehouden dat we niet non-stop door kunnen werken. In de bouw heb je niet altijd wind mee."
Lammers realistisch en voorzichtig
"Het circuit oogt nu nog als een kerstboom zonder ballen, maar iedereen werkt keihard. Dat geldt voor de mensen achter de Dutch Grand Prix, maar ook voor de gemeente en de provincie. Natuurlijk tikt de klok, maar verkijk je er niet op wat je voor bergen kunt verzetten als je een week met bulldozers aan de gang gaat."
"Ik ga niet zomaar zeggen dat het allemaal goed komt. Ik moet voorzichtig zijn", blijft Lammers realistisch. "Het is 2019 en je moet je bij projecten van deze omvang aan een hoop regels houden. Ik wil daar niet bagatelliserend over doen. Er is een stikstofthema in Nederland en daar moeten we mee omgaan."
