Welke vleeswaren zijn besmet? En zes andere vragen over listeria
Onrust bij mensen die onlangs voorverpakte vleeswaren hebben gekocht bij Jumbo, Aldi, Sligro, Versunie en Bidfood: de productielocatie van leverancier Offerman in Aalsmeer is mogelijk besmet met de listeriabacterie. Daarom zijn tientallen soorten voorverpakte vleeswaren uit de schappen gehaald.
"Zojuist de brooddoos van m'n man maar leeggegooid", zegt iemand op onze Facebookpagina. "Lekker dan, mijn dochter heeft al een pakje op", zegt een ander. Maar er zijn ook mensen die zich minder zorgen maken. "Laten we eerlijk zijn: we weten maar een beetje van alle vuiligheid dat in ons eten zit."
Volgens het Voedingscentrum zullen de gevolgen bij gezonde mensen wel meevallen. Zwangere vrouwen, jonge kinderen en ouderen moeten extra opletten. Een aantal veelgestelde vragen op een rij:
Ik heb runderrookvlees gekocht, wat nu?
Bij Jumbo zijn 135 producten uit de schappen gehaald. Het bedrijf vraagt klanten om de gekochte vleeswaren niet op te eten en terug te brengen naar één van de winkels. Vleeswaren die nu nog in de schappen liggen, zijn veilig om te consumeren, schrijft de supermarktketen op haar website.
Bij Aldi gaat het om vier producten; ook die kunnen worden teruggebracht. Alles wat nu in de winkel ligt, is veilig, zegt Aldi.
Wat als ik het al heb gegeten? Wanneer merk ik iets?
Iedereen die met listeria besmet voedsel eet, kan 'listeriose' krijgen, zegt het RIVM. Al hoeft dat niet te betekenen dat je er ook echt ziek van wordt. Het kan tot 90 dagen duren voordat er klachten ontstaan. In de meeste gevallen ontstaan die volgens het RIVM twee tot vier weken na de besmetting.
Als je met listeria besmette vleeswaren hebt gebakken, is er waarschijnlijk geen risico. Listeria overleeft temperaturen boven 70 graden niet, zegt het Voedingscentrum.
Welke klachten heb ik als ik besmet ben?
Verschijnselen die horen bij een listeriabesmetting zijn misselijkheid, koorts, hoofd- of spierpijn en diarree.
Ieder jaar worden 70 tot 100 gevallen van listeriabesmetting bekend. Het komt dus geregeld voor dat mensen besmet raken. Bij gezonde mensen kan de ziekte mild of zelfs zonder klachten verlopen, zegt het Voedingscentrum.
Wanneer moet ik naar de dokter?
Het Voedingscentrum adviseert om je huisarts te bellen als je echt hoge koorts hebt, de koorts gepaard gaat met diarree of als je bloed en slijm in je ontlasting hebt. Voor ouderen, jonge kinderen, zwangeren en mensen met een verlaagde weerstand is het ook belangrijk om op tijd naar de dokter te gaan.
Is de listeriabacterie gevaarlijk?
Een infectie door listeria kan gevaarlijk zijn, vooral bij zwangere vrouwen, jonge kinderen en ouderen. Bij zwangere vrouwen kan de bacterie leiden tot een miskraam of vroeggeboorte. Mensen met een gezonde weerstand die besmet raken, zullen er vooral grieperig van worden.
Het RIVM meldt dat er in de afgelopen twee jaar twintig mensen ziek zijn geworden. Drie van hen zijn overleden, een heeft een miskraam gehad. Het RIVM gaat ervan uit dat de geconsumeerde vleeswaren afkomstig waren van de fabriek van Offerman in Aalsmeer.
Wat als ik zwanger ben?
Zwangeren, en daarmee hun ongeboren kinderen, zijn een risicogroep. Vrouwen hebben in de zwangerschap 20 keer meer kans om ziek te worden dan andere volwassenen, zegt het RIVM. Een infectie kan ook tot ernstigere klachten leiden en zelfs tot het overlijden van het kind.
Het is een van de redenen dat zwangeren wordt geadviseerd om geen rauwmelkse kazen en rauw vlees of vis te eten, producten waar listeria in kan voorkomen. Meer informatie over listeria en zwangerschap vind je bij het RIVM.
Hoe voorkom ik dat ik besmet raak?
Listeria is vooral te vinden in langdurig gekoeld bewaarde producten die zonder verhitting worden gegeten, zoals zachte schimmelkazen en gekookte en gesneden vleeswaren. Maar ook rauwe producten zoals groente, fruit, vlees, vis en ei vormen een risico.
Het Voedingscentrum adviseert je eten goed te koken, bakken en braden op temperaturen boven de 70 graden. Ook wordt geadviseerd gekoelde producten te bewaren op 4 graden en bederfelijk eten niet meer te eten nadat de houdbaarheidsdatum is verstreken.
Hoe is de besmetting eigenlijk ontdekt?
Voor het eerst heeft het RIVM de bron van een besmetting kunnen vinden dankzij nieuw dna-onderzoek. Daarmee konden de twintig ziektegevallen met elkaar in verband worden gebracht. Het RIVM ontdekte dat deze besmettingen werden veroorzaakt door een bacterie met hetzelfde genetische materiaal. Nader onderzoek met de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit toonde aan dat datzelfde materiaal voorkwam bij monsters uit de fabriek van Offerman.
