Rutte: samenwerking tussen landen moderniseren

Premier Rutte vindt dat het systeem van samenwerking tussen landen moet worden gemoderniseerd. In een toespraak over de betrekkingen tussen Nederland en de Verenigde Staten zei hij in Den Haag dat het belang van "de naoorlogse multilaterale wereldorde een succes is waar veel mensen en landen van hebben geprofiteerd", maar hij voegde eraan toe dat dat systeem onder druk staat: "De wereld van gisteren bestaat niet meer en dat knelt in de manier waarop het systeem van werkt."

Rutte zei dat de kritiek van president Trump en anderen op het systeem stevig is, maar dat in de kern veel van die kritiek ook terecht is. De premier beschouwt het optreden van Trump "als een kans om door te pakken". Dat betekent volgens Rutte niet dat lidmaatschappen en verdragen moeten worden opgezegd, maar wel dat er dingen moeten worden verbeterd en bij de tijd gebracht.

Alsof de wereld na 1945 niet is veranderd

De premier zei onder meer dat de VN-Veiligheidsraad feitelijk nog altijd werkt alsof de wereld na 1945 niet is veranderd. Verder verwees hij naar de Wereldhandelsorganisatie "waarin een land als China nog altijd de status heeft van ontwikkelingsland, met alle financiële voordelen die daarbij horen".

En hij noemde ook de Mensenrechtenraad, "waar de veroordeling van Israël een groot agendapunt is, terwijl zware mensenrechtenschenders als Syrië, Eritrea of Noord-Korea vaak vrijuit gaan".

Defensiebudget

Rutte zei in zijn speech verder dat hij veel begrip heeft voor de zorgen van Trump over het grote deel van de kosten van de NAVO dat de Verenigde Staten opbrengen. Ook volgens de premier is op termijn niet vol te houden dat na de brexit maar ongeveer een vijfde deel van de militaire uitgaven van de NAVO door EU-landen wordt betaald.

Hij benadrukte dat het kabinet de afgelopen tijd miljarden euro's extra voor Defensie heeft uitgetrokken. Maar Rutte erkende dat Nederland daarmee nog niet zal voldoen aan de NAVO-doelstelling om in 2024 2 procent van het Bruto Binnenlands Product aan Defensie te besteden.

De premier deed zijn uitspraken voor de Atlantische Commissie. Dat is een instantie die discussies organiseert over de betrekkingen tussen Europa en de Verenigde Staten, ontwikkelingen in de NAVO en Europese veiligheidskwesties.