'Werkgevers wachten met ontslag'; na 1 januari is het vaak goedkoper

• Thom Opheikens

  redacteur Economie

Voor werkgevers die van oudere werknemers met een lang dienstverband af willen, loont het om nog even te wachten met ontslag. Vanaf januari hoeven ze minder transitievergoeding te betalen. Voor een 50-plusser kan de transitievergoeding na 1 januari 2020 meer dan halveren.

Veel bedrijfsleiders weten dat en wachten ook echt met het ontslaan van mensen, zeggen arbeidsrechtjuristen. "Een werknemer uit 1960 met twintig dienstjaren en een salaris van 3000 euro per maand, krijgt vanaf 1 januari 20.000 euro transitievergoeding mee," zegt Pascal Besselink van juridisch dienstverlener DAS.

Als dezelfde werknemer nog in 2019 ontslagen wordt, gaat het volgens Besselink om een bedrag van 40.000 euro. Dat verschil is nu al ruim voldoende om een paar maanden extra loon van te betalen. En als een werknemer meer dienstjaren heeft of ouder is dan in dit voorbeeld, dan is het verschil in transitievergoeding nog groter.

Extra verlaging

Dat de verschillen in transitievergoeding tussen nu en 2020 hard kunnen oplopen, komt door een stapeling van maatregelen die ingaan of juist aflopen. Om te beginnen gaat op 1 januari de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) in, waardoor transitievergoedingen over de hele linie lager worden.

Specifiek voor 50-plussers geldt daarbovenop dat een uitzonderingsregeling op een eerdere wet op dezelfde datum juist afloopt, want op 1 juli 2015 ging de Wet Werk en Zekerheid in. Daarin werd de transitievergoeding geïntroduceerd, die stukken lager uitviel dan de ontslagvergoedingen waarmee tot die tijd gerekend werd. Om oudere werknemers ietwat te ontzien, werd toen besloten om 50-plussers bij ontslag, in plaats van 1/3 maandsalaris, een volle maand salaris per dienstjaar te geven. Die uitzonderingsregeling loopt nu per 1 januari dus af.

Hoe dichterbij 2020 komt, hoe aantrekkelijker het voor werkgevers wordt om nog even te wachten met ontslaan. "Wij verwachten wel dat er begin 2020 een flink aantal ontslagprocedures gestart wordt," zegt Mitchell Bathoorn van Advocatenkantoor Bos. "Je bespreekt met werkgevers wat de kansen en mogelijkheden zijn. Daar kan uitkomen dat het beter is te wachten."

Of dat advies ook wordt opgevolgd, hangt volgens Bathoorn af van hoe graag een werkgever van een werknemer af wil. "Vooral bij oudere werknemers die er langere tijd zitten, wordt ontslag uitgesteld," zegt de advocaat.

Het wachten met ontslagprocedures speelt volgens Pascal Besselink ook bij reorganisaties. "Als je een personeelsbestand hebt met veel 50-plussers en het kan je 20.000 euro of meer per 50-plusser schelen, dan kan het aardig in de papieren lopen." Bedrijven waar een reorganisatie in de lucht hangt, spelen volgens Besselink daarom met de gedachte dat pas in 2020 te doen.

Wat kun je als werknemer doen?

Werkgevers bepalen in verreweg de meeste gevallen wanneer een arbeidsovereenkomst beëindigd wordt, maar als werknemer sta je ook weer niet helemaal machteloos. "Als je als werknemer het gevoel hebt dat je op de schopstoel zit en eind november tijdens een beoordelingsgesprek wordt benadrukt dat je functioneren te wensen overlaat, dan moet je dat gelijk proberen te weerleggen," zegt advocaat Mitchell Bathoorn.

"Zorg ervoor dat je, als je het al over ontslag hebt, nu in onderhandeling komt over de voorwaarden," voegt Pascal Besselink toe. "Zodat je op basis van de huidige voorwaarden met een hogere transitievergoeding vertrekt."

Als overduidelijk is dat de werkgever doelbewust heeft gewacht tot na 1 januari om een lagere transitievergoeding te betalen, dan kan een werknemer het volgens Bathoorn ook gooien op 'slecht werkgeverschap'. "Dan is het aan de rechter om te beslissen of daar een extra vergoeding tegenover moet staan."

Maar "een werkgever die het slim aanpakt, zegt de komende maanden niks over de plannen om je te ontslaan," denkt Besselink. En dan wordt het volgens de jurist moeilijk om slecht werkgeverschap aan te tonen.

Werkgevers: "geen signalen"

De werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland zeggen dat zij nog geen signalen hebben dat de wetsaanpassingen op dit moment leiden tot het uitstellen van ontslagzaken. De aanpassingen, die de ontslagkosten voor oudere werknemers lager maken, hebben volgens de werkgeversorganisatie als positief effect dat het aantrekken van oudere werknemers aantrekkelijker wordt. Dit omdat in geval van ontslag er geen verschil in kosten meer is met jongere werknemers.