'Landbouwgif kan kans op parkinson verhogen'
Landbouwgif dat in Nederland wordt gebruikt kan de ziekte parkinson veroorzaken. Boeren die met bepaalde pesticiden werken, hebben tot wel 60 procent meer kans op de ongeneeslijke hersenziekte, zegt epidemioloog Roel Vermeulen in het programma Zembla, dat vanavond wordt uitgezonden.
In Nederland lijden ongeveer 50.000 mensen aan parkinson, die de aansturing van spieren, fijne motoriek en spraak belemmert. In Frankrijk is parkinson inmiddels erkend als beroepsziekte onder landbouwers. Franse boeren met parkinson krijgen in sommige gevallen een uitkering. Maar in Nederland is het een onderbelicht probleem, zegt -journalist Ton van Ham in het NOS Radio 1 Journaal.
"Het is een ongemakkelijk verhaal, waar wetenschappelijk veel over bekend is", zegt Van Ham. "Wetenschappers in binnen- en buitenland zijn ervan overtuigd dat er een link is tussen bestrijdingsmiddelen en deze afschuwelijke ziekte. Vrijwel alle wetenschappelijke studies van afgelopen decennia wijzen in die richting."
Verdacht middel
Verschillende soorten landbouwgif die in verband worden gebracht met de ziekte zijn inmiddels verboden, maar een verdachte schimmelverdelger wordt nog op grote schaal gebruikt. Het gaat om het middel Mancozeb, dat in samenstelling grote gelijkenissen vertoont met een middel dat twee jaar geleden is verboden.
Uit experimenten is gebleken dat het middel vergelijkbare zenuwschade veroorzaakt als het verboden goedje, zegt hoogleraar toxicologie Martin van den Berg van de Universiteit van Utrecht tegen Zembla. Hij pleit ervoor het middel uit voorzorg van de markt te halen. Ook andere experts wijzen in de uitzending op het verband tussen Mancozeb en parkinson.
In Nederland worden bestrijdingsmiddelen beoordeeld door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (CTGB). Woordvoerder Hans van Boven laat aan de NOS weten dat de toetsing van bestrijdingsmiddelen gebeurt aan de hand van een Europese richtlijn. Die schrijft voor dat bestrijdingsmiddelen iedere tien jaar opnieuw moeten worden beoordeeld op veiligheid voor mens, dier en milieu. De omstreden stof Mancozeb is toegestaan tot 2021 en wordt momenteel opnieuw getoetst.
Geschrokken
Een middel uit voorzorg van de markt halen, is te voorbarig, zegt Van Boven namens het CTGB. "In de discussie over het verband tussen bestrijdingsmiddelen en parkinson is de uitkomst niet zwart of wit. Er zijn ook studies waarin er geen verband wordt gevonden. Je moet een goede basis hebben in de Europese richtlijnen om een middel te weren, anders krijg je een juridische strijd met producenten, die je mogelijk verliest."
LTO Nederland is geschrokken van de bevindingen van Zembla. "We wisten niet dat die middelen onveilig waren", zegt Esther de Snoo, woordvoerder van de Land en Tuinbouworganisatie, in het NOS Radio 1 Journaal. Wel vertrouwt LTO op toetsingsinstantie CTGB. "We gaan ervan uit dat de middelen die wij mogen gebruiken veilig zijn en veilig genoeg zijn. Daar moeten telers van op aan kunnen. Als blijkt dat dat niet zo is, moet er een herbeoordeling plaatsvinden."
Ook het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu en de EFSA (Europese Autoriteit Voedselveiligheid) pleiten bij Zembla voor meer onderzoek.
