Politie-onderzoek: inzet van camera's prima, maar niet in een woonstraat

De politie leunt steeds meer op slimme camera's, slimme microfoons en apparaatjes die je wifi-signaal peilen om te weten dat je langsloopt. Burgers vinden dat in stadscentra prima, maar bijvoorbeeld niet bij hun eigen woning. Ook mogen die slimme sensoren niet leiden tot minder blauw op straat.

Dat blijkt uit gesprekken die het Rathenau-instituut voerde met zo'n vijftig burgers, in opdracht van de politie.

Onder meer in Rotterdam en Eindhoven zijn projecten waarbij bijvoorbeeld vechtpartijen kunnen worden herkend door microfoons en slimme camera's, zonder dat er iemand meekijkt of meeluistert. Bij een vechtpartij wordt dan een alarmsignaal gegeven.

Uitgaansgebieden

Uit het onderzoek blijkt dat burgers niet het gevoel willen krijgen dat ze continu bekeken worden. Ook moet er genoeg worden nagedacht over de beveiliging van persoonsgegevens en over hoe die worden gebruikt.

"Burgers denken er best genuanceerd over", zegt Melanie Peters, directeur van het Rathenau-instituut. "Opleiding, woonplaats en leeftijd speelde daarbij niet echt een rol."

De politie zegt het onderzoek te hebben laten uitvoeren omdat ze "zorgvuldig wil omgaan" met het vertrouwen van burgers. "De grote techbedrijven hebben dat verspeeld door er te gemakzuchtig mee om te gaan", zegt Theo van der Plas, bij de politie verantwoordelijk voor digitalisering. "Dat willen wij voorkomen."

Volgens Lotte Houwing van burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom, die meewerkte aan het rapport, kan daar wel beter over worden nagedacht. "We missen bij de politie een visie op de lange termijn", zegt ze. "Voor je het weet hebben we straks een landelijk dekkend netwerk van slimme camera's en microfoons." En daarmee zouden burgers dus wél continu in de gaten worden gehouden - iets dat ze volgens het onderzoek nou juist niet willen.

Niet alleen de politie

Volgens Van der Plas is de inzet van slimme sensoren iets waar de hele samenleving over moet nadenken, niet alleen de politie. Van de 1,5 miljoen beveiligingscamera in Nederland zijn er namelijk maar 500 tot 1000 in handen van de politie; de rest wordt ingezet door bedrijven en particulieren. De politie kan de beelden van die camera's wel weer opvragen.

Houwing van burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom beaamt dat. "Veiligheid is belangrijk, maar heeft grenzen", zegt ze. "Als je een beveiligingscamera in huis hebt staan, zou ik wel controleren of alleen jouw tuin op het beeld staat, zodat privacy van buren gewaarborgd blijft."