Dwarsbomen ict-toezichthouder schiet Kamer in verkeerde keelgat
De Tweede Kamer pikt het niet dat de onafhankelijke waakhond voor ict-projecten bij de overheid op ministeries wordt tegengewerkt door ambtenaren. Onder andere de VVD, D66, het CDA en de SP eisen dat de positie van dit Bureau ICT-toetsing (BIT) juist verder wordt versterkt en dat de onafhankelijkheid beter wordt gewaarborgd.
Het BIT is in 2015 ingesteld om ict-projecten van de overheid op haalbaarheid te toetsen en zo de reeks mislukkingen en kostenoverschrijdingen hierbij terug te dringen. Aanleiding was een parlementair onderzoek onder leiding van VVD-Kamerlid Ton Elias. Daaruit bleek dat er voor vele tientallen miljoenen belastinggeld is verspild aan mislukte of ernstig vertraagde ict-projecten. En nog steeds gaat er veel mis. Zo onthulde Nieuwsuur onlangs dat veroordeelden door ict-problemen soms ten onrechte een uitkering krijgen.
Gerommel
De rapporten van het BIT worden kamerbreed geprezen, maar sinds enkele maanden rommelt het bij de ict-waakhond. Eerder dit jaar stapte het hoofd van het BIT op uit onvrede over de mogelijkheden die het bureau krijgt. Ook een lid van de driekoppige Raad van Toezicht heeft om die reden zijn functie neergelegd. NRC Handelsblad meldde vanochtend dat er daarnaast sprake is van ambtelijke tegenwerking.
Dit is de Tweede Kamer in het verkeerde keelgat geschoten. "Iedereen vond dat er miljarden verspild werden", zegt Kees Verhoeven (D66) in Met het Oog op Morgen. "De Kamer heeft gezegd dat we daar verandering in moeten aanbrengen en het BIT is daar de belangrijkste aanjager voor. Zij worden nu als een vervelende luis in de pels gezien, terwijl die luis in de pels juist nodig is."
De Kamer maakt zich ook grote zorgen over het feit dat het BIT maar voor vijf jaar is ingesteld. Eind volgend jaar houdt het in beginsel op te bestaan. Daar legt de Kamer zich niet bij neer. "Dat mandaat van het BIT moet verlengd worden, met minimaal vijf jaar", zeg VVD-Kamerlid Jan Middendorp. "Ze hebben daar hoog gekwalificeerde mensen nodig en die moet je wel zekerheid geven."
Ronald van Raak (SP): "Het BIT blijft gewoon bestaan, tot het moment dat alle ict-projecten perfect verlopen. Van dat BIT zijn we voorlopig niet af." CDA-Kamerlid Harry van der Molen eist daarnaast dat de onafhankelijkheid van het BIT "beter gewaarborgd moet worden".
Opgestapt
De Raad van Toezicht van het BIT bestaat uit drie mensen, afkomstig uit het bedrijfsleven. Gerko Baarslag, it-directeur bij pensioenfonds PGGM, was één van die drie. Hij is degene die eerder dit jaar opstapte, uit onvrede met de gang van zaken.
"De belangrijkste taak van de Toezichtsraad is toezien op de onafhankelijkheid en de kwaliteit van het BIT", zegt hij in Met het Oog op Morgen. "Begin dit jaar ben ik tot de conclusie gekomen dat die in mijn ogen onvoldoende gewaarborgd zijn en heb ik besloten dat ik niet anders kon dan terugtreden". Baarslag trok zijn conclusie mede doordat een positief extern onderzoek naar het BIT door ambtenaren in twijfel werd getrokken.
Staatssecretaris Knops (BZK) laat weten dat ook hij zorgen heeft over de positie van het BIT, maar ook dat hij daarom al maatregelen heeft genomen. Zo wil hij een ervaren manager aanstellen als tijdelijk hoofd, het personeelsbestand versterken en het voortbestaan van het BIT in elk geval een half jaar verlengen. Ook mag het BIT voortaan rechtstreeks aan ministers rapporteren, buiten de ambtelijke hiërarchie om.
Binnenkort is er een Kamerdebat over het BIT. Dan zal blijken of de Kamer dit voldoende vindt.
