Onzekerheid bij bedrijven in China over invoering 'rapportcijfers'
Er is veel over gezegd en geschreven: het Chinese sociaal kredietsysteem. Een systeem dat goed gedrag moet stimuleren en ongewenst gedrag bestraffen. Ook bedrijven krijgen daar nu mee te maken, maar veel buitenlandse bedrijven zijn daar nog helemaal niet op voorbereid. Daarvoor waarschuwt de Europese Kamer van Koophandel in Peking (.pdf).
"Voor het eerst krijgen we te maken met een systeem waarin we een rapportcijfer krijgen, net zoals op school", zegt Jörg Wuttke, voorman van de lobbyclub voor Europese bedrijven in China, over het systeem dat bedrijven in China in de pas moet laten lopen. "Als de tweede economie in de wereld zo'n drastisch pakket aan maatregelen doorvoert, heeft dat grote consequenties. Dit is echt een gamechanger."
Het systeem, dat volgend jaar moet ingaan, gaat verder dan het naleven van simpele wet- en regelgeving. Als "sleutelpersoneel" binnen het bedrijf zich bijvoorbeeld misdraagt, kan dat gevolgen hebben voor het rapportcijfer van het bedrijf. "Wie daar precies onder vallen, is nog onduidelijk", zegt Björn Conrad van onderzoeksbureau Sinolytics. "Gaat het om 5 of 500 mensen binnen het bedrijf?" Ook is onduidelijk wat er gebeurt als medewerkers hun politieke kleur laten doorschemeren.
Wat als ze zich op Weibo, China's Twitter, kritisch uitlaten over de communistische partij? Wat als medewerkers steun betuigen aan de demonstranten in Hongkong, of zelf de straat op gaan? "Het strafblad van het zogenoemde sleutelpersoneel wordt meegewogen in het systeem", zegt Conrad. Dat laat ruimte voor interpretatie bij de Chinese autoriteiten, wil hij maar zeggen. Recentelijk vielen bij de Hongkongse luchtvaartmaatschappij Cathay Pacific meerdere ontslagen nadat medewerkers zich hadden aangesloten bij de protesten in de voormalige kroonkolonie.
Verantwoordelijk
In het nieuwe systeem is het de bedoeling dat bedrijven ook elkaar in de gaten houden. Wie zaken doet met een toeleverancier met een slechte score, ziet dat terug in het eigen rapportcijfer. "En dus zullen bedrijven elkaar ook gaan controleren", denkt Conrad. "De overheid hoeft er dan dus eigenlijk niet eens meer aan te pas te komen."
De database die de stroom aan informatie bij elkaar moet brengen, is een samenwerking tussen de Chinese overheid en private bedrijven. Grote techreuzen als Alibaba, Tencent en Huawei werken mee aan het project. VisionVera verstrekt camera's, die op verschillende plekken bij bedrijven zullen worden ingezet om toe te zien op naleving van wet- en regelgeving.
