CNN-journalist schrijft boek over pers onder Trump: 'Hoe gaat dit verder?'
CNN-journalist Jim Acosta heeft een boek geschreven over het werk van journalisten onder president Trump: Vijand van het volk, een gevaarlijke tijd om de waarheid te vertellen. Die titel impliceert dat journalisten in de Verenigde Staten onder Trump steeds lastiger hun werk kunnen doen, terwijl Trump toch vrijwel dagelijks de pers te woord staat. Meer dan welke president dan ook.
Witte Huis-verslaggever Acosta heeft dan ook een andere reden voor die titel, gebaseerd op zijn eigen ervaringen. "Ik volg Trump sinds zijn campagne. Toen waren zijn harde uitlatingen over de pers nog een trucje om de menigte op te hitsen tegen de media."
"Tijdens een van zijn eerste persconferenties als president in 2017 noemde hij me voor het eerst fake news (nepnieuws) en wilde hij mijn vraag niet beantwoorden", vertelt Acosta. "Vlak daarna belde zijn adviseur Hope Hicks me op om me te zeggen dat de president me 'professioneel' vond en zei: 'Jim gets it', Jim begrijpt het. Het was maar een act. Maar zijn retoriek is geëscaleerd."
"De retoriek escaleerde van 'nepnieuws' naar 'vijand van het volk'", zegt Acosta. "Het probleem is dat niet iedereen doorheeft dat het onderdeel is van een act. Veel van Trumps aanhangers nemen het voor waar aan en nemen deze vijandelijkheden over, waardoor wij ons als pers bedreigd voelen. Ik krijg nu minstens één doodsbedreiging per week."
Acosta gelooft dat de manier waarop de president zijn publiek bespeelt, serieuze gevolgen kan hebben voor hem of zijn collega's. "Ik kan me voorstellen dat er een moment komt, en ik hoop niet dat dat ooit gebeurt, dat een journalist zwaargewond raakt of om het leven komt. Dat zal een ingrijpend moment zijn voor de VS. Want als een journalist om het leven komt door de retoriek vanuit het Witte Huis, dan leven we niet langer in het land waarin ik opgroeide. Dan zijn we onderdeel geworden van een groep landen waarin de pers niet langer veilig is om zijn werk te doen."
Microfoon
Eind 2018 escaleert de situatie tussen het Witte Huis en Acosta, als de journalist blijft doorgaan over de vraag of de president immigranten demoniseert.
De harde botsing tussen Acosta en Trump:
Vlak na dit incident wordt de persaccreditatie van Acosta voor het Witte Huis ingetrokken. "Dat had me mijn baan bij CNN kunnen kosten", blikt hij nu terug. "Maar het ergste was wat het Witte Huis hiermee duidelijk maakte aan de hele journalistiek: als je het niet met ons eens bent, pakken we je."
CNN stapt naar de rechter en krijgt gelijk, Acosta krijgt zijn accreditatie terug. "Het meeste bevredigende aan die ervaring was dat je zag dat álle media, ook Fox News, eensgezind waren en zeiden: 'nee, meneer de president, dit pikken we niet'."
Zullen ze blijven accepteren dat een president de vrije pers de vijand van het volk noemt?
De reden dat Acosta een boek schreef, is dat hij zich zorgen maakt over de waarheidsvinding op dit moment in de Verenigde Staten. "Mijn hoofdvraag is: hoe gaat dit verder? Nadat de president ons gedemoniseerd heeft en ons als pers de vijand van het volk heeft genoemd; welk onderdeel van de samenleving is de volgende? Hoogleraren? Wetenschappers? Mensen die ervoor zijn opgeleid om te bepalen wat de waarheid is, wat de werkelijkheid is? Volgens mij heeft deze president de grootste problemen met mensen die daarvoor zijn opgeleid."
Daarom gelooft een aanzienlijk deel van de Amerikanen media als CNN of The New York Times niet meer. "Dat is een groot probleem. Wat je de komende verkiezingen meer zal zien is dat media-organisaties veel meer zullen fact checken wat de president zegt. Veel meer dan in 2016. Die les hebben we wel geleerd, ja. Aan de andere kant: hoe hadden we destijds anders moeten berichten over Trump? We hadden nog nooit te maken gehad met een kandidaat als Donald Trump. Maar nu zijn we een stuk wijzer geworden."
Acosta wil in de komende campagne ook letten op wat er binnen de Republikeinse Partij gebeurt. "Zullen ze blijven accepteren dat een president de vrije pers de vijand van het volk noemt? Dat hij immigranten blijft demoniseren op een manier zoals we die nog nooit eerder hebben gezien in dit land? Voor zover ik het kan overzien, ook historisch gezien, is dat niet houdbaar."
Denkt Acosta dat Trumps omgang met de pers iets fundamenteels kan veranderen aan de persvrijheid in Amerika? "Ik reis de hele wereld over en zeg steeds tegen mensen dat ze het vertrouwen in de VS niet moeten verliezen. Churchill zei ooit: 'De bevolking van de VS kiest uiteindelijk altijd de juiste weg, nadat ze eerst alle andere opties hebben onderzocht'."
"Dus: we zijn niet perfect, we maken fouten", zegt Acosta. "We hebben onze ups en downs. Maar onze democratie is al een hele tijd overeind gebleven en het heeft een soort zelfreinigend vermogen getoond. Als ik naar onze geschiedenis kijk, zie ik periodes waar we niet trots op zijn, maar waarin mensen later tot inkeer kwamen en correcties hebben aangebracht. Hopelijk brengt deze president zijn eigen correcties aan komende periode. Maar als hij dat niet doet, dan heeft de democratie altijd nog zijn eigen manier om zaken te corrigeren. Ik denk dat we dat zullen zien gebeuren."
De CNN-verslaggever is na 2,5 jaar Trump, de vele ruzies met de president én de doodsbedreigingen niet cynischer geworden. Hij blijft optimistisch over hoe Amerikanen uiteindelijk zullen terugkijken op deze periode: "Als je mensen vraagt; wil je aan je kinderen een land nalaten waarin de leider vindt dat het oké is om de pers kapot te maken? Dan denk ik dat het antwoord 'nee' is en dat Amerikanen zeggen: natuurlijk niet, we moeten mensen als onze familie behandelen en we demoniseren onze familie ook niet, we noemen onze familieleden niet de vijand."