Zoveel brieven moet je extra schrijven met een andere etnische achtergrond

Of je bijvoorbeeld een Marokkaanse, Turkse of Surinaamse achtergrond hebt, bepaalt hoeveel sollicitatiebrieven je moet sturen voordat je een positieve reactie krijgt. De ene groep wordt meer gediscrimineerd door werkgevers dan de andere, blijkt uit nieuw Nederlands onderzoek.

Dat er wordt gediscrimineerd op de arbeidsmarkt is al langer bekend, maar minder bekend was hoe het zit met de verschillen tussen bevolkingsgroepen. Hiernaar is onderzoek gedaan door Lex Thijssen en Marcel Coenders van de Universiteit Utrecht en Bram Lancee van de Universiteit van Amsterdam.

De wetenschappers richtten zich - met hulp van duizenden nepsollicitaties - op de kansen van jonge werkzoekenden tussen de 23 en de 25 jaar, omdat juist de start van je carrière zo bepalend kan zijn voor je verdere toekomst.

Cv verbeteren helpt niet

Onderzoeker Lex Thijssen vertelt dat de kans dat iemand een reactie op zijn sollicitatie krijgt, sterk afhankelijk is van zijn afkomst. "We zien met name dat mensen met een niet-westerse achtergrond 40 procent minder vaak gecontacteerd worden dan anderen."

En die discriminatie kun je niet tegengaan door je cv te versterken met extra vaardigheden of ervaring, zegt hij. "Zelfs al heb je deze dingen extra gedaan, word je in dezelfde mate gediscrimineerd als wanneer je dat niet hebt gedaan."

Kansen via stages

Een van de mogelijkheden om de situatie te verbeteren, zouden stages kunnen zijn, maar ook andere creatieve vormen kunnen helpen.

Een leerbedrijf in Den Haag dat stukadoors opleidt, laat potentiële opdrachtgevers kiezen uit een aantal gestuukte voorbeeldmuren, zonder de naam van de leerling erbij. Peet Traub van het bedrijf Traub Stuc vertelt dat het werkt. "Negentig procent van mijn werknemers hebben een allochtone achternaam, die komen gewoon aan een baan. Er zijn vooroordelen, die neem je alleen maar weg door te laten zien dat het anders is."

Hij zegt ook dat werkgevers in de eerste periode niet hoeven te betalen voor de uitzendkrachten. "In de eerste periode geven we ze gratis mee, de werkgever wordt er gelukkiger van. Dan word je een onmisbare allochtoon."

Wetenschapper Thijssen wil meer onderzoek doen naar het effect van andere manieren van solliciteren, zoals stages. "Een stage kan ervoor zorgen om in alle vrijheid te kijken hoe iemand functioneert, zonder dat meteen iemand aangenomen moet worden. Dat zorgt ervoor dat vooroordelen en stereotypen weggenomen kunnen worden."

Het aantal brieven dat iemand met een autochtone achtergrond moet schrijven om een positieve reactie te krijgen ligt op 2,2. Mensen met een Poolse achtergrond hebben tweeënhalve brief nodig en Bulgaren 2,9. Sollicitanten met een Turkse achtergrond 3,2 brieven en Marokkaanse 3,3.

De marge bij Surinaamse en Antilliaanse mensen is wat groter, omdat de onderzoekers niet per etniciteit evenveel sollicitaties verstuurden. Sollicitanten met een Surinaamse achtergrond zitten tussen de 2,8 en 3,9 brieven en Antilliaans tussen de 3,7 en 6,9.

De onderzoekers vergeleken 35 etnische groepen met elkaar, die allen de Nederlandse nationaliteit hebben, maar dus ook een westerse of niet-westerse achtergrond. Ze verstuurden ruim 4200 fictieve sollicitaties in tien verschillende beroepsgroepen in het lager- en middensegment, van kok tot softwareontwikkelaar.

Belangrijk om te weten: ten tijde van het onderzoek (2016-2018) ging het goed met de economie. Mocht het weer slechter gaan, dan moet je als werkzoekende meer moeite doen. De absolute verschillen in het aantal verzonden sollicitaties worden dan snel groter.