Facebook komt met digitale munt, maar voor wie is dat interessant?
Geen dollars of euro's meer: vanaf volgend jaar moet je op Facebook Messenger en via WhatsApp en een speciale app met libra's kunnen betalen. Het is een nieuwe digitale munt en die krijgt behalve van Facebook steun van nog eens 27 andere partijen. Dit moeten er bij de start uiteindelijk honderd worden.
Onder hen zijn creditcardmaatschappijen Mastercard en Visa, taxidienst Uber, betaaldienst PayPal en muziekdienst Spotify.
Het idee is dat je lokale valuta stort in je 'portemonnee' op Facebook (waarvoor het een nieuw dochterbedrijf opricht: Calibra), die vervolgens wordt omgezet in libra's.
De koers van de digitale munt moet ten opzichte van bijvoorbeeld de euro en de dollar enigszins stabiel blijven. Voor het controleren van transacties is gekozen voor blockchaintechnologie. Vervolgens moet je geld kunnen versturen binnen Facebook-apps, maar ook aankopen doen en zelfs vaste lasten - bijvoorbeeld verzekeringen - betalen.
Nieuw financieel stelsel
De ambities van de organisatie en dus ook van Facebook zijn groot. Ze willen een nieuw financieel stelsel ontwikkelen dat niet in handen is van Wall Street of de centrale banken. "De tijd lijkt rijp voor een beter systeem", zegt David Marcus, die bij Facebook het team leidt dat onderzoek doet naar blockchaintechnologie, tegen The New York Times.
Marcus denkt dat dit tot grote veranderingen kan leiden. Het bedrijf benadrukt in een blogpost dat je met een internetverbinding veel kan, maar dat geld sparen, versturen en uitgeven nog altijd niet makkelijk is. Daar wil Facebook dus iets aan veranderen.
En Facebook is ook een van de weinige partijen die bij machte zijn om zoiets te ondernemen, met ruim 2 miljard gebruikers. The New York Times noemt het initiatief "het verstrekkendste initiatief bij een groot bedrijf". Cryptovaluta staan momenteel bekend om hun sterk fluctuerende waarde, met Bitcoin als bekendste voorbeeld.
Dat wil de Libra Association, waarin alle deelnemende partijen zijn verenigd, juist voorkomen. De waarde van de nieuwe digitale munt moet stabiel zijn door de waarde van de munt te koppelen aan bankdeposito's en kortlopende staatsobligaties van landen met stabiele munten zoals de dollar, de pond en de euro. Dit betekent dat als er 10 miljard euro aan libra uitstaat, er evenveel geld in bijvoorbeeld staatsobligaties moet zitten.
De partijen die in de libra zijn gestapt kunnen eraan verdienen door de rente die over de leningen wordt berekend. Ook bestaat de kans dat er (lage) transactiekosten worden berekend.
De combinatie van transacties en sociale data is het interessantst. Dat is de schatkist voor Facebook.
"Ik ben onder de indruk van hoe goed het doordacht is", reageert Teunis Brosens, crypto-expert en econoom bij ING. "Het bedrijf heeft ervoor gekozen om het open op te zetten, samen met andere partijen in een onafhankelijke stichting. Dat lijken me allemaal belangrijke stappen om argwaan te voorkomen." Facebook zal niet de volledige controle hebben over de organisatie: net als de andere leden heeft het sociale netwerk één stem.
Waar Brosens wel vraagtekens bij zet, is hoe Facebook zal omgaan met het verzamelen van data. Het bedrijf zegt dat financiële informatie uit je portemonnee niet met Facebook zelf of een derde partij zal worden gedeeld "zonder toestemming van de gebruiker". Ook zullen de gegevens niet worden gebruikt voor het personaliseren van advertenties. In plaats daarvan is het idee dat het nieuwe dochterbedrijf van Facebook, Calibra, op termijn financiële diensten kan gaan aanbieden.
"Terwijl juist de combinatie van transacties en sociale data zo interessant is. Dat is de schatkist voor Facebook", zegt Brosens. "Ik ga er toch een beetje van uit dat Facebook gebruikers zal vragen om gegevens te delen omdat de 'ervaring' er beter van wordt en dat veel mensen hiermee in zullen stemmen. De munt zelf is voor het bedrijf niet zo interessant, de data zijn dat wel." Hij verwacht bijvoorbeeld dat Facebook de informatie kan gebruiken om nieuwe financiële diensten aan te bieden.
Met het gewicht van Facebook erachter maakt de valuta een goede kans op succes, denkt Brosens. Maar de vraag is wel voor wie het interessant is. Nederland staat bekend om zijn goede financiële infrastructuur, met betaalmogelijkheden als iDEAL en Tikkie, waardoor we in tegenstelling tot bijvoorbeeld de VS niet te maken hebben met extra kosten voor het betalen met een creditcard.
Opkomende economieën
Facebook lijkt zich in ieder geval te richten op opkomende economieën in Afrika, Zuid-Amerika en landen als India. Daar is mogelijk een grotere behoefte aan een goed digitaal betaalmiddel. "Als zelfs maar 10 procent van de Facebookgebruikers met libra gaat werken is het al een groot succes", zegt Brosens.
Facebook vraagt zijn gebruikers vertrouwen te hebben in het bedrijf. Als het gaat zoals het platform wil, gaan zij via een dochteronderneming van het concern (een deel van) hun financiële huishouden organiseren. Maar juist als het gaat om vertrouwen staat Facebooks reputatie er niet goed voor.