Wat is de connectie tussen een humboldt-pijlinktvis en een derdegraads brandwond? Het antwoord: een groep van elf Leidse bèta-studenten. Zij willen een bijzonder eiwit van het dier toepassen als medicijn.
Het gaat om een speciaal stofje in de zuignap-tanden van de inktvis: suckerine. Dat eiwit is een bijzonder veelzijdig biomateriaal, dat onder meer brandwonden zou moeten kunnen genezen.
Komende zomer zijn de studenten wel even zoet in het lab met het synthetisch namaken van suckerine:
De studenten kennen de code van het gen en gaan het stofje met hulp van bacteriën dus zelf produceren. Er komt uiteindelijk geen inktvis aan te pas, maar het dier is wel de grote inspiratiebron.
"Het eiwit van de humboldt is heel sterk én heel flexibel", zegt student Maarten Lubbers. "De inktvis komt diep in de oceaan voor, waar hij grote vissen moet kunnen vangen. Daarvoor moeten de structuren van die tanden heel sterk zijn. Maar dit eiwit kun je dus ook op de huid gebruiken. We willen er pleisters en hydrogel van maken."
Brandwonden zijn nu nog slecht te genezen.
"Zulke gels worden in de medische wereld al gebruikt. Maar dit eiwit maakt uit zichzélf zo'n hydrogel als je er water aan toevoegt. En die variant zou nog veel beter moeten werken", zegt studente Jo-Anne Verschoor. "En omdat je het qua structuur zo makkelijk kan veranderen, is het heel goed aan te passen aan een specifiek persoon."
"Omdat het zo sterk en flexibel is, kan een brandwondenpatiënt goed blijven bewegen", zegt Jo-Anne. "En je kunt er ook bijvoorbeeld anti-microbiële stoffen aan toevoegen, waardoor de wond ook minder snel infecteert. Of zelfs moleculen aan toevoegen waardoor de wond sneller heelt."
Het kan nog wel even duren voordat de eerste brandwondenpatiënt ermee kan worden geholpen. "Dat duurt sowieso nog een flink aantal jaar", zegt Maarten. "Eerst moet ons onderzoek slagen en daarna moet het nog door een groot aantal testen."
Jo-Anne heeft goede hoop. "Het mooiste dat ons kan overkomen, als team en als persoon, is als over een jaar of tien een patiënt naar ons toekomt, die is genezen door wat wij hier nu doen."
De studenten doen met het onderzoek mee aan de internationale wedstrijd IGEM (International Genetically Engineered Machine). Daarin zetten studententeams van over de hele wereld synthetische biologie in om een maatschappelijk probleem op te lossen. Eind oktober presenteren ze hun onderzoek in Boston in de Verenigde Staten, waar ze de competitie aangaan met 314 andere teams.