Rupsje Nooitgenoeg is 50 en nog steeds populair, maar waarom?
"'s Nachts lag er in het maanlicht een eitje op een blad." Veel Nederlandse ouders kunnen die zin inmiddels dromen. Uit dat eitje kruipt een rupsje dat maar blijft eten en uiteindelijk uitgroeit tot een 'wonderschone vlinder'. Dit jaar bestaat dat Rupsje Nooitgenoeg 50 jaar.
Het boek van de Amerikaan Eric Carle is vertaald in 62 talen en er zijn wereldwijd 50 miljoen exemplaren verkocht. Het is na al die jaren nog steeds razend populair onder ouders en kinderen en leidde tot heel veel Rupsje Nooitgenoeg-varianten.
Wie tegenwoordig een (kinder)boekenwinkel inloopt kan naast het boek kiezen uit Rupsje Nooitgenoeg-knuffels, -badboekjes of -knisperboekjes. In de Utrechtse bibliotheek was er een heus feest, er is een musical over de rups gemaakt en er zijn diverse spin-offs zoals een moederdagversie. Ook in het politiek debat dook de rups op. Frits Bolkestein typeerde PvdA-minister Ad Melkert ooit als Rupsje Nooitgenoeg, omdat hij volgens de VVD'er altijd het onderste uit de kan wilde halen.
Tijdloze illustraties
Maud Michels van De Utrechtse Kinderboekenwinkel zegt dat vooral het originele boek nog steeds heel goed verkoopt. Maar hoe blijft een boek 50 jaar lang zo populair? Michels: "Ik denk door de tijdloze illustraties, veel andere tekeningen uit die tijd zijn echt gedateerd, maar dit boek heeft zo'n eigen stijl dat je helemaal niet ziet dat het uit de jaren 60 komt." Carle maakt verschillende vormen in verschillende kleuren en combineert die dan. Hij knipt er stukken uit om de illustraties te maken.
Ook Anna Woltz, kinderboekenschrijfster en de auteur van het kinderboekenweekgeschenk dit jaar, roemt die techniek. "Het zijn prachtige tekeningen. Ook voor volwassenen is het heel leuk om naar te kijken. Je ziet gewoon voor je dat hij aan het knippen is."
De collagetechniek waar Eric Carle bekend om is:
Woltz las het boek vorige week toevallig voor aan haar zoontje van twee. "Het aantrekkelijke aan dit boek is dat het heel simpel is met die gaatjes waar je doorheen kunt kijken. Het eten is herkenbaar voor kinderen en er valt steeds iets nieuws te ontdekken." Zo herkent haar zoon de kleuren, maar de dagen van de week is meer iets voor over een jaar.
Een klein onbetekenend rupsje
"Bovendien ontwikkelt de hoofdpersoon in het verhaal, de rups, zich. Dat is het thema van de beste romans, maar hier zo simpel dat het te begrijpen is voor peuters." Volgens Woltz onderscheidt een goed boek voor jonge kinderen zich van een minder goed boek door heel simpel een echt verhaal te vertellen. "De meeste prentenboeken zijn eigenlijk nog te moeilijk voor kinderen."
Eric Carle, de auteur en illustrator van het boek, zegt tegen de BBC dat het ligt aan de boodschap van hoop, die in het verhaal zit: "Een klein onbetekenend rupsje dat de wereld invliegt als een prachtige vlinder."