Insecten als veevoer: revolutie of 'quasi-groen'?

Het kabinet wil meer inzetten op de kweek van insecten, als milieuvriendelijk alternatief voor veevoer. Minister Schouten was vandaag bij de opening van een nieuwe insectenfabriek in Bergen op Zoom, de grootste in zijn soort wereldwijd.

De fabriek in Brabant huisvest al bijna een miljard vliegenlarven, die de eiwitten kunnen leveren in het voedsel van bijvoorbeeld kippen, varkens of kweekvis. Door eiwitrijke insecten te gebruiken in diervoer zou het milieu minder belast worden. Nu wordt bijna een derde van de landbouwgrond in de wereld gebruikt voor de teelt van voedergraan voor dieren.

Willem-Alexander bekijkt insectenfabriek

Minister Schouten, zo enthousiast dat ze koning Willem-Alexander vroeg mee te gaan naar de opening van de insectenfabriek , vindt dat ons land hier serieus werk van moet maken. "Dit is een manier om de negatieve effecten van soja en alles wat daar bij komt kijken te voorkomen. Op deze manier gaan we hoge transportkosten en onnodige ontbossing tegen. Ook overbevissing kunnen we zo aanpakken," zei Schouten.

Peter Bakker van de World Business Organisatie voor Duurzaamheid is ook enthousiast. "Het wordt een wereldwijde revolutie," zegt hij. "Net zoals zonne-en windenergie. Het klimaat is aan het veranderen, dierenwelzijn is een groot probleem. Daar past bij om heel anders te gaan nadenken over de productie van eiwitten".

De Partij voor de Dieren ziet dat anders. "We gaan nu een hele industrie optuigen om de bio-industrie overeind te houden, terwijl we ermee moeten stoppen", zegt Kamerlid Ouwehand. Zij spreekt van een quasi-groene ontwikkeling.

Zwarte soldatenvlieg

Volgens initiatiefnemer Kees Aarts is de miljardste vliegenlarve een kwestie van tijd. Aarts kreeg negen jaar geleden het idee voor de fabriek, na thuiskomst van een duiktrip. Een mooie trip, maar de wereldwijde visvangst om kweekvis mee te voeren stemde hem somber. "Kilo's vis die als voedsel voor kweekvis gebruikt worden, dat is eigenlijk idioot", dacht hij toen.

Nu, negen jaar later, investeert hij 35 miljoen euro in de 14.000 vierkante meter tellende fabriek: Protix Biosystems. Meest geschikt voor de productie van eiwitten in veevoer is de zwarte soldatenvlieg. Als vlieg eten ze niets, maar als larve des te meer.

In de fabriek kunnen ze zich vol eten met organisch afval dat in de regio wordt verzameld, zoals sinaasappelschillen en groente- en tuinafval. Zo komen de larven vol hoogwaardige eiwitten te zitten, die uit de larven worden gehaald.

Volgens Aarts kan de kringloop van dieren zo steeds meer gesloten worden. Kan meer landbouwgrond gebruikt worden voor voedselproductie, blijven er meer vissen leven en wordt de afvalberg ook nog eens kleiner.

Steeds meer toegestaan

Sinds de uitbraak van de gekkekoeienziekte zijn er strenge regels in Europa. Dieren mogen in principe geen dierlijke producten te eten krijgen. Na onderhandelingen met Brussel, waar ook de provincie Noord-Brabant zich sterk voor maakte, zijn er inmiddels enkele uitzonderingen.

Zo mogen wormen voor kippen nu wel, evenals eiwitten voor kweekzalm. Ook in speciaal hondenvoer voor allergische honden zijn de eiwitten uit insecten sinds enige tijd toegestaan. In afwachting van verdere verruiming van de Europese regels maakt het bedrijf in Bergen op Zoom plannen voor nog meer producten voor meer dieren: ze willen ze ook voer voor varkens gaan maken.

Bij wijze van uitzondering krijgen de varkens van de Waalwijkse varkenshouder Theo Klijn sinds een tijdje al de olie van larven. Sindsdien zijn de beesten minder vaak ziek. Ze groeien goed, en het medicijngebruik in het bedrijf is bijna nihil.

Deze positieve bijeffecten zijn nog een reden voor het kabinet om zich in Europa sterk te maken voor verruiming van de regels. Minister Schouten: "Op mij kunnen ze rekenen. We voeren de discussie in Europa al. Met andere landen moeten we zorgen voor nog ruimere regels. Alles wat waardeloos is, kunnen we toch van waarde maken".

Met de bio-industrie stoppen zoals de Partij voor de Dieren wil, acht Schouten weinig realistisch. "Feit is dat we nog steeds vlees eten. Er is dus nog steeds een grote eiwitbehoefte. We moeten dit serieus nemen."