Heeft de kijker genoeg van 'onrealistische' liefdesprogramma's?
Het fragment doet een beetje denken aan dat pijnlijke moment tijdens de gymles op school: koppels moeten vormen, en dan als laatste gekozen worden. Het overkomt de Vlaamse Kaat (25) in de eerste aflevering van het dagelijkse RTL 5-programma Love Island. De deelneemster spreekt haar voorkeur uit voor de knappe Stenn, maar hij kiest voor een andere dame.
Twee weken later is Kaat al door haar collega-deelnemers weggestemd. Kijkers worden er blijkbaar niet warm of koud van. De eerste aflevering van Love Island trok een magere 228.000 kijkers en afgelopen zaterdag volgden nog maar 68.000 mensen het programma. Volgens de zender doet de show het op streamingdienst Videoland wel goed.
Andere realityprogramma's die ook om de liefde draaien, zoals Temptation Island, Adam Zkt Eva (VIPS) en Undress for Love, lieten ook al lagere kijkcijfers zien. Ook programma's als Ex On The Beach (MTV) lijken dit seizoen minder los te maken op sociale media.
Dat roept de vraag op of kijkers genoeg hebben van sterk geënsceneerde programma's waarin het vinden of juist het verbreken van liefdesrelaties centraal staat. Volgens kenners zijn er twee mogelijke redenen voor de lagere kijkcijfers, maar komt het waarschijnlijk wel weer goed met het genre.
In Groot-Brittannië was Love Island in elk geval een grote hit. Toch kregen de makers een hoop kritiek. Twee oud-deelnemers beroofden zichzelf van het leven. De Britse minister van Volksgezondheid maakt zich zorgen over het gebrek aan mentale steun voor deelnemers aan dergelijke shows, vanwege "de plotselinge, enorme blootstelling aan bekendheid die grote invloed kan hebben op mensen".
De Nederlandse producenten zeggen dat de begeleiding van deelnemers de hoogste prioriteit heeft. Maar ook hier is er kritiek op het programma, met name vanwege het 'perfecte uiterlijk' van de kandidaten en een 'te cynische' voice-over.
'Ware liefde' - waar kandidaten van Love Island naar op zoek moeten - is in elk geval moeilijk te vinden in zulke shows, zegt relatiedeskundige Paulien Timmer.
Het gaat nergens over, het is de fastfood van de liefde.
"Er staan 24 uur per dag camera's op de deelnemers gericht. Dat maakt het bijna onmogelijk voor ze om zich kwetsbaar op te stellen. Bovendien moeten ze steeds koppels vormen waarbij het puur om uiterlijk lijkt te draaien", zegt Timmer. "Het gaat nergens over, het is de fastfood van de liefde."
Volgens Timmer kan de deelname voor Kaat, Stenn en de anderen een onaangename nasmaak hebben. "Zij geven zich op met het idee dat ze misschien wel een partner vinden, maar het gaat de producenten voornamelijk om de kijkcijfers. Deelnemers gaan in het programma waarschijnlijk over hun eigen grenzen heen en kijken daar achteraf negatief op terug."
Dat ziet ook de kijker, denkt Timmer. "Het is zo belachelijk geforceerd en onrealistisch. Ik denk dat mensen meer behoefte hebben aan echt: echte mensen, echte situaties, echte gevoelens. Zoals in programma's als Married at First Sight (RTL 4) of First Dates (NPO 3)." In die shows worden kandidaten door de programmamakers gematcht op basis van verschillende kenmerken, zoals karakter en relatieverleden.
'Klein trauma'
Het gebrek aan oprechtheid kan een programma schaden. Maar er gaat nog iets anders mis, vindt Rob Goossens, televisiejournalist bij De Telegraaf. Hij noemt juist de afwezigheid van sensatie als zwakke punt van Love Island.
"Na het laatste seizoen Temptation Island hebben kijkers van dit soort programma's een klein trauma. Er gebeurde heel weinig. Nu bestaat bij de Nederlandse versie van Love Island de kans dat er helemaal geen sensatie komt. Dan kun je simpelweg niet verwachten dat mensen daar avond aan avond naar kijken."
Dat zou betekenen dat het programma de plank twee keer misslaat: niet genoeg oprechte gevoelens voor de ene groep kijkers, niet genoeg drama voor de andere groep. Betekent dat ook iets voor de andere shows in dit genre?
Niet per se. Goossens denkt dat de makers de weg omhoog wel weer weten te vinden. "Als er volgend seizoen weer zo'n extreme deelnemer als 'Timtation' (die al in het begin van de serie verliefd werd op een andere vrouw dan zijn vriendin, red.) meedoet aan een van deze programma's, heeft iedereen het erover! Dan komt het met de kijkcijfers ook wel goed."
