Doris Day (97) overleden, actrice tegen wil en dank

• Petra Steenhoff

  redacteur Online

De Amerikaanse actrice en zangeres Doris Day is vanochtend op 97-jarige leeftijd overleden, meldt haar stichting.

Doris Day, geboren als Doris Mary Ann Kappelhoff, werd als filmster en zangeres wereldberoemd in de jaren 50 en 60. Ze had het imago van the girl next door.

Aan haar bekendste liedje had ze zelf een hekel. Dat was Que Sera, Sera (Whatever Will Be, Will Be) uit Hitchcocks The Man Who Knew Too Much.

De laatste decennia was Day vooral actief als dierenrechtenactivist, onder meer via haar stichting, de Doris Day Animal Foundation.

Volgens de stichting verkeerde Day voor haar leeftijd in een uitstekende fysieke toestand, totdat ze werd geveld door een stevige longontsteking, waaraan ze overleed.

Days films hebben vaak een happy end, maar haar eigen leven is weerbarstiger. Eigenlijk wil Doris Kappelhoff danseres worden, maar door een auto-ongeluk wordt die droom onbereikbaar. Ze gaat daarom voor een carrière als zangeres. Op advies van haar orkestleider neemt ze de naam 'Day' aan.

In de oorlog heeft ze succes in verschillende orkesten en in 1945 boekt ze haar eerste grote hit, Sentimental Journey. De Amerikaanse militairen in het buitenland, die na het einde van de Tweede Wereldoorlog graag naar huis willen, lopen weg met haar. Ze zal in totaal 29 albums maken.

Na de oorlog wordt ze ook ontdekt als actrice en dat levert 39 films op. Ze speelt in films als Tea for Two, Young at Heart (met Frank Sinatra) en Pillow Talk. De meeste films zijn muzikale romantische komedies, waaruit grote hits voortkomen. Ze krijgt een Oscar voor het nummer Secret Love uit Calamity Jane en voor het omineuze Que Sera, Sera.

Hoewel regisseur Alfred Hitchcock zeer te spreken is over Day, leveren dramatische rollen haar geen grote successen op. Ze keert terug naar films met een happy end, tot eind jaren 60 haar werk niet meer blijkt te passen bij de tijd.

Naar verluidt weigert ze de rol van Mrs. Robinson in de film The Graduate, omdat ze de rol van overspelige schoonmoeder moreel onaanvaardbaar vindt. In 1968 speelt ze haar laatste filmrol in With Six You Get Eggroll.

Als haar derde echtgenoot en producer Martin Melcher overlijdt, blijkt dat er weinig over is van het fortuin dat ze heeft verdiend. Jarenlange procedures leiden ertoe dat ze uiteindelijk 20 miljoen dollar terugkrijgt. Een groot deel daarvan gaat op aan de kosten van juridische bijstand.

Daarnaast blijkt haar man haar opgescheept te hebben met een tv-contract, terwijl ze daar helemaal geen zin in heeft. Maar ze heeft het geld nodig om de schulden af te betalen en zo ontstaat de Doris Day Show.

Het programma heeft veel succes en levert haar een Golden Globe op. Day zit haar vijfjarige contract tot 1973 uit met productionele hulp van haar enige zoon Terry, uit haar tweede huwelijk. Daarna trekt ze zich grotendeels terug uit het openbare leven.

Vliegangst

Na haar film- en zangcarrière legt Doris Day zich vooral toe op hulp aan dieren. In de jaren 80 is ze nog even terug op tv, in een talkshow die vooral over dierenwelzijn gaat.

President George W. Bush kent haar in 2003 de Presidential Medal of Freedom toe, maar vanwege vliegangst durft ze hem niet zelf te komen ophalen in Washington. Ook uitreikingen van andere onderscheidingen laat ze aan zich voorbij gaan omdat ze niet in het vliegtuig durft.

Ze trouwt nog een keer, maar ook dat huwelijk is geen succes. Zoon Terry overlijdt in 2004 aan kanker. Sindsdien leidt ze een teruggetrokken leven in Californië, waar ze vooral dieren om zich heen heeft.

Een paar keer zoekt ze de publiciteit, zoals in 2011 bij het verschijnen van haar cd My Heart (een deel van de nummers is geschreven en geproduceerd door haar overleden zoon) en in 2014 als ze haar 92ste verjaardag viert.

In 2015 was er even sprake van dat ze zou terugkeren op het witte doek in een film van haar buurman Clint Eastwood, maar dat bleek niet te kloppen.