Vijf jaar Van den Brom bij AZ: 'Enorm degelijk, geen grote uitschieter'
Iedere keer wanneer John van den Brom praat over wat hij heeft opgebouwd bij AZ, zie je een twinkeling in zijn ogen. Ook in de laatste weken op het trainingsveld in Wijdewormer heeft hij zichtbaar plezier in zijn werk.
Na de zomer gaat Van den Brom aan de slag bij FC Utrecht, zondag hoopt hij afscheid te nemen van het publiek in Alkmaar. Bij een gelijkspel of een overwinning tegen PSV is AZ zeker van de vierde plaats in de eredivisie en dus van Europees voetbal.
De wedstrijd tegen PSV is dan de laatste van Van den Brom in het AFAS-stadion. "Dat is wel bijzonder. De eerste wedstrijd kan ik me ook nog heel goed voor de geest halen, dat was thuis tegen FC Twente. Zo is de laatste ook bijzonder."
"Daar past een wedstrijd als deze bij die ergens om gaat. Dat heb ik liever dan wanneer het als een nachtkaars uitgaat."
Van den Brom is na Maurice Steijn de langstzittende trainer in de eredivisie en recordhouder in Alkmaar met 214 wedstrijden.
Martin Haar was de afgelopen jaren assistent, specialistentrainer en coach van het beloftenteam. "Ik heb John leren kennen als een heel rustige en amicale man. Trainers als Dick Advocaat, Gertjan Verbeek en Louis van Gaal zijn veel directer, ikzelf ook."
"Louis is confronterend en uitdagend, terwijl John het rustig brengt, maar wel op een manier die iets bij de selectie teweegbrengt."
Ik denk dat je als speler 's ochtends met een lach uit je auto stapt als je bij de club komt.
Van den Brom kwam in het najaar van 2014 bij AZ als opvolger van Alex Pastoor, die weer de opvolger was van Marco van Basten.
Vier-en-een-half jaar later is AZ twee keer derde geworden in de eredivisie, overwinterde het in de Europa League en speelde het twee bekerfinales. De prijzenkast werd niet gevuld, maar toch mag Van den Brom met trots terugkijken op zijn jaren in Alkmaar, stelt NOS-commentator Arno Vermeulen.
"Het was een enorm degelijk, maar zonder een enorme uitschieter. Co Adriaanse heeft minder gepresteerd, maar haalde wel bijna de finale van de UEFA Cup. Van den Brom zal daardoor in de perceptie van de supporters niet snel in de topdrie van succesvolste trainers staan."
"Maar toch, hij is twee keer derde geworden met een relatief kleine begroting. Hij heeft veel geld in kas gebracht, zeker toen het nodig was. Financieel heeft AZ weer grond onder de voeten."
Onder Van den Brom floreerden onder anderen Vincent Janssen, Ridgeciano Haps, Wout Weghorst en Alireza Jahanbakhsh, waarna ze voor veel geld werden verkocht.
'Vierde plaats gewoon knap'
Dit seizoen stevent AZ af op de vierde plaats, terwijl het voetbal "zeker niet altijd briljant was", stelt Vermeulen. "Maar nog steeds is het bijzonder, als je bedenkt dat je je spits en rechtsbuiten kwijtraakt", doelt Vermeulen op Weghorst en Jahanbakhsh.
"Daarnaast kon vaste waarde Stijn Wuytens nauwelijks spelen, zat talent Calvin Stengs nog niet op zijn topniveau en raakte spits Myron Boadu snel geblesseerd. Dan is een vierde plaats gewoon knap, en AZ haalt weer Europees voetbal."
Haar prijst het rustige en opgewekte karakter van Van den Brom, een eigenschap die Vermeulen herkent. "Ik denk dat je als speler 's ochtends wel met een lach uit je auto stapt als je bij de club komt. Een goede sfeer is echt niet te onderschatten en daar is hij goed in."
"Bovendien, je ziet het niet vaak dat een trainer ergens zo lang werkt, vaak houdt het na anderhalf, twee jaar wel op. Dit is echt een prestatie."
Haar: "John zorgt voor rust en continuïteit. Tegenwoordig moet je spelers een plan voorschotelen, je moet met ze praten en ze koesteren. Hij is een 'people manager', laat iedereen in zijn waarde, maar is wel gedreven. John wil altijd winnen, maar brengt dat op een normale manier over op de spelers."
'Functioneren binnen protocol'
Succesvol zijn bij AZ is volgens Vermeulen niet voor iedereen weggelegd. "Je moet binnen dat protocol functioneren. AZ een is een club met een filosofie, de twee directeuren (Max Huiberts en Robert Eenhoorn) zetten het beleid neer waar een trainer bij moet passen. Dat geldt lang niet voor elke club, soms wordt een trainer aangesteld die dan ook wordt geacht het beleid van een club te bepalen."
Zo rustig als het de laatste jaren bij AZ was, zo rommelde het geregeld bij Utrecht. "Die club is zoekende", zegt Vermeulen. "Ze hadden met Erik ten Hag een uitstekende trainer, maar die ging naar Ajax. Anderhalf jaar geleden kwam Jean-Paul de Jong, maar hij werd dit seizoen snel vervangen door Dick Advocaat."
"Nu hebben ze met Van den Brom iemand gevonden die verder kijkt dan het eerste elftal. Hij is iemand die om het hoekje kijkt en geïnteresseerd is in de hele club. Ik denk dat het van beide kanten goed zal voelen."