Neres bewijst dat Ajax op alle fronten zijn grenzen verlegt

• Oscar van der Horst

  redacteur Sport

David Neres staat in alle opzichten symbool voor de flair van het nieuwe Ajax. Niet alleen op het veld, maar ook daarbuiten.

Januari 2017. Ineens trok technisch directeur Marc Overmars de buidel voor een Braziliaans talent van 19 jaar. Twee jaar later kon de aanvaller met ruim 30 miljoen euro winst worden verkocht, maar werd besloten dat aanbod af te slaan met het oog op de sportieve ontwikkeling van Ajax.

Wat zegt die anekdote over het huidige Ajax en in het bijzonder over Neres? Is Overmars, wiens bijnaam 'Marc Netto' illustreert dat hij een lucratieve deal niet snel zal afslaan en zuinig is met het geld, ineens van zijn geloof gevallen?

Voor David Endt, in het verleden jarenlang als teammanager werkzaam bij Ajax, is het aantrekken en opleiden van talenten niets nieuws. Hij was vaak nauw betrokken bij jonge spelers die bij de Amsterdamse club hun voetbaldroom trachtten te verwezenlijken. Vaak genoeg eindigde zo'n avontuur in een desillusie.

Van de Zuid-Amerikaanse aanwas wist aanvankelijk alleen Maxwell het echt te maken in Amsterdam. "Die had misschien ook de mazzel dat er in zijn jaar nog een paar jongens van zijn continent bij de club rondliepen, waardoor hij sneller kon aarden", aldus Endt.

Neres werd op zijn beurt natuurlijk ook goed opgevangen door de Colombianen Davinson Sánchez en Mateo Cassierra. Maar niemand zag de Braziliaan aanvankelijk als een versterking in het seizoen dat Ajax onder Peter Bosz de finale van de Europa League haalde.

'Lijmsnuiver'

Sterker nog, Neres werd lang bestempeld als miskoop. Bespot om zijn hangende ogen. Hugo Borst omschreef hem in een van zijn columns zelfs als een "lijmsnuiver". Maar op 22 oktober 2017 veranderde ineens alles voor de Braziliaan. Sindsdien lijken alle kenners, Borst incluis, overtuigd van Neres' bijzondere kwaliteiten.

Die bewuste dag onderscheidde de buitenspeler zich voor het eerst in een grote wedstrijd door met drie assists aan de basis te staan van de ontmanteling van regerend kampioen Feyenoord (1-4). In De Kuip nog wel. Geen moment wekte hij die middag de indruk geïntimideerd te zijn door het vijandige Rotterdamse publiek.

"Ik kijk heel graag naar hem", zegt Endt. "Hij is een van de weinigen die met een individuele actie door een verdediging heen kunnen komen."

Maar waarom lukt het Neres vooralsnog wel, terwijl veel van zijn Zuid-Amerikaanse voorgangers na verloop van tijd in de anonimiteit zijn verdwenen?

Jan Olde Riekerink werkte elf jaar bij Ajax. Als trainer van het tweede elftal haalde hij spectaculair de halve finales van het toernooi om de KNVB Beker, met talenten uit alle hoeken van de wereld.

"De Braziliaan Walker was een hele goeie", vertelt Olde Riekerink. "En met José Valencia hadden we nog een Zuid-Amerikaan in de ploeg. En ook wat Afrikanen, zoals Steven Pienaar."

Vergetelheid

De grote doorbraak was echter niet iedereen vergund, zo zag de coach. Terwijl Maarten Stekelenburg, Nigel de Jong, Wesley Sneijder en Pienaar de stap naar het internationale podium wisten te maken, raakten andere jongens in de jaren daarna volledig in de vergetelheid.

"Je kunt er zo weinig van zeggen: wie er wel of niet zal doorbreken", weet Olde Riekerink. "Het enige dat je wel snel ziet, is of een speler te weinig talent heeft om de top te halen."

"Daniël Cruz, die had het voor mijn gevoel wel. Daar had ik echt meer van verwacht", blikt Endt terug op de velen die hij zag komen en gaan. "Maar de trainingsintensiteit hier is vaak een probleem", merkt Olde Riekerink op.

"En die jongens uit Latijns-Amerika hebben vaak behoefte aan de warmte van hun eigen omgeving", benadrukt Endt. "Gebrek aan warmte is de grootste factor die kan meespelen."

"In mijn tijd bij Ajax werkten we veel met gastgezinnen. Dat ging prima", zegt Olde Riekerink. "Die families hebben echt een band met die jongens opgebouwd. Ze krijgen soms jaren later nog trouw een berichtje als er een kindje geboren is."

Via de Forza Sports Group wordt ook Neres niet alleen op het veld, maar ook daarbuiten zorgvuldig begeleid. Zo heeft hij de juiste mensen om zich heen die hem op weg helpen met zijn alledaagse bezigheden.

Groeibriljanten

Is het dan puur de scouting die het verschil maakt? Met Nicolas Tagliafico, Sánchez en Neres hebben de Amsterdammers in relatief korte tijd drie groeibriljanten uit Zuid-Amerika gehaald. En ook Richarlison - die uiteindelijk via Watford voor 45 miljoen euro naar Everton ging - hadden ze bijna te pakken.

"Maar was Richarlison ook geslaagd als hij naar Ajax was gekomen? Ik vind dat hypothetisch", zegt Endt.

Kijk naar Felipe Luiz, die bij Ajax na een anoniem seizoen vertrok en later de Europese top haalde bij Atlético Madrid. "Je moet ook wat geluk hebben", vindt Endt. "Hij had veel pech. Hij liep al snel een zware blessure op. Ik weet nog dat Leo Beenhakker hem presenteerde als de nieuwe Frank de Boer. Met die druk word je dan ook meteen opgezadeld."

En ook dat is misschien wel een reden dat Neres wel zijn draai heeft weten te vinden. Hij heeft de tijd gekregen om te acclimatiseren en is behoedzaam ingepast. Zelfs dit seizoen was hij onder Erik ten Hag niet onomstreden.

Dapper

Dat Ajax in januari een bod van meer dan 43 miljoen euro van Guangzhou Evergrande afsloeg, leidde aanvankelijk dan ook tot sceptische reacties. In onderling overleg kwamen de Ajax-directie en het management van Neres echter tot de conclusie dat de sportieve ontwikkeling belangrijker was dan het geld.

"Ik ben niet degene om te oordelen of het goed of slecht is om voor het grote geld te gaan. Maar persoonlijk vind ik zijn keuze wel erg dapper", aldus Endt. "En een uitstekende zet van Ajax om hem te behouden."

Olde Riekerink werkte vierenhalf jaar in China en stelde vast dat het opleiden van jonge spelers daar nog verre van optimaal is. "We maakten zeker stappen. Maar als we met onze teams tegen leeftijdsgenoten uit Japan of Zuid-Korea moesten spelen, legden we het steeds af."

Intussen smijten de Chinese clubs met miljoenen, waardoor er een hoop grote sterren actief zijn in de Chinese Super League. "Het is moeilijk om te zeggen wat wijsheid is op het moment dat er zo'n megabod komt voor Neres", zegt Olde Riekerink.

Makkelijk praten

Achteraf is het makkelijk praten. Niet lang nadat Ajax de Chinese belangstelling had afgewimpeld, begon Neres te schitteren in de Arena en op de Europese velden.

Met goals tegen Real Madrid en Juventus vertolkte hij een hoofdrol in de Champions League en zijn uitverkiezing voor de nationale ploeg van Brazilië was niet meer dan een logisch gevolg daarvan. Dus rinkelt de kassa in Amsterdam wellicht alsnog en maakt Neres komende zomer alsnog een grote klapper.

Endt houdt een slag om de arm. Volgens hem moet de Braziliaan nog een paar treden klimmen op de ladder naar de mondiale top. "Of hij echt van wereldklasse is, moet hij de komende twee jaar bewijzen."