Nieuwe populaire app in China: propaganda voor Xi of kennisverrijking?
President Xi Jinping is nooit ver weg in China. Nu nestelt Xi zich ook in de broekzak van menig Chinees. "Als ik even niks te doen heb, volg ik via deze app het nieuws of kijk ik video's", zegt Cheng Ran, een 24-jarige student aan de Mijnbouwuniversiteit in Peking, over het nieuwste propagandaplatform van de Communistische Partij.
Volgens Chinese media is de app in de afgelopen maanden al 100 miljoen keer gedownload. Daarmee is Xuexi Qiangguo een van de populairste downloads van het moment in China. De naam staat voor 'studeer en versterk het moederland'. Maar in xuexi, wat zich strikt genomen laat vertalen als 'studeren', zit ook een verwijzing verstopt naar de president. Studeer Xi, of, vrijer vertaald: 'studeer Xi's gedachtegoed en versterk het moederland'.
Binnen de app kunnen gebruikers lezen over Xi's laatste speeches, komt het laatste nieuws van de Chinese staatsmedia binnen en kunnen statusupdates gedeeld worden met vrienden, familie en collega's. "Hier zie je het bezoek van voorzitter Xi aan Chongqing, waar hij een armoedeproject heeft bezocht", zegt Cheng. "Dat is onderdeel van het grotere doel van de partij om in 2020 een gemiddeld welvarende samenleving te creëren", vertelt hij, terwijl hij door de app scrollt in een parkje op de universiteitscampus.
Bekijk hier de reportage van onze correspondent Sjoerd den Daas over de app:
Vrijblijvend is gebruik van de app, die toegang eist tot de microfoon, foto's en contactenlijst in de smartphone, allerminst. Partijkaders in verschillende delen van het land hebben hun leden op het hart gedrukt dat de app "op alle niveaus" moet worden omarmd.
Dat verklaart het overgrote deel van de downloads: China telt circa 90 miljoen partijleden. Maar niet iedereen omarmt de app. Op het zwaar gecensureerde Weibo, China's Twitter, verschijnen berichten van gebruikers die klagen nadat hun superieuren hen onder druk hebben gezet de app actief te gaan gebruiken.
Zo ook binnen het bedrijf van Weibo-gebruiker Yiqiedouguanyuzhege. "Mijn bedrijf dwingt partijleden om de Qiangguo-app te downloaden", luidt de post, verwijzend naar een brief waarvan de authenticiteit niet kon worden vastgesteld. "Is het niet misselijkmakend om dit soort dingen vandaag te dag te forceren? Worden we gehersenspoeld?"
Een andere gebruiker, onder het pseudonym Lunanaynzjj, meldt dat 'vrienden met een partijachtergrond' enthousiast met elkaar discussiëren hoe ze hun scores kunnen opkrikken.
Via het officiële Weibo-kanaal laat het Bureau voor Publieke Veiligheid (BPV) in Ürümqi, hoofdstad van de onderdrukte provincie Xinjiang, weten dat alle politieagenten in de stad de Qiangguo-app dienen te downloaden. "Er is een leerkoorts ontstaan, waarbij politieagenten met elkaar de strijd aanbinden op de app", zo beweert het BPV in de post op Weibo. Middels quizjes wordt de partijstof die in de app voorbijkomt namelijk getoetst. Resultaten daarvan konden tot voor kort gedeeld worden met de baas.
Daarnaast kunnen topscores op steeds meer plekken worden ingeruild voor freebees. Korting op je diner bijvoorbeeld, een bak popcorn in de bioscoop of extra data voor je mobiele telefoonabonnement. "Als iemand zonder banden met de partij val ik daarbuiten", schrijft Lunanaynzjj. "In het nieuwe tijdperk is het gat tussen partijleden en de rest van het volk groot", verwijst de gebruiker cynisch naar het gedachtegoed van president Xi Jinping, dat vorig jaar in de grondwet werd opgenomen.
De kritiek heeft ertoe geleid dat de publieke ranglijstjes, waarin gebruikers scores van mede-collega's of studenten konden bekijken, inmiddels uit de app zijn verwijderd. Een verklaring is niet gegeven, maar het ligt voor de hand dat de autoriteiten de publieke opinie rondom de app actief proberen te sturen. Het overgrote deel van de reacties op Weibo blijft dan ook onverminderd positief. "Ik gebruik de artikelen en videomateriaal iedere dag als studiemateriaal", zegt gebruiker Yundandanfengyouqin. "De app is onderdeel geworden van mijn leven." Een mening die gedeeld wordt in veel van de actieve commentaren op Weibo. "De Qiangguo-app zit vol met pareltjes."
Terug op de Mijnbouwuniversiteit speelt een aantal studenten een potje basketbal. "Ja, ik heb de app ook gedownload", zegt student He Jinzhi, die zegt inmiddels zo'n honderd punten te hebben verzameld. "Leuk is niet het goede woord, het is vooral een goede manier om je kennis te verrijken", zegt hij, waarna zijn medestudenten hem de bal weer toewerpen. Student Cheng Ran heeft er begrip voor dat sommige studenten liever basketballen, een biertje drinken, of videogames spelen.
"Dat is ook leuk. Maar ik vul mijn vrije momenten liever in met het leren over de partij en de rijke geschiedenis van ons land, om de geest te verrijken."