Pensioenfondsen houden hart vast voor lager pensioen
Pensioenfondsen hebben weliswaar goede beleggingsmaanden achter de rug, met stevige rendementen, maar het zit nog lang niet goed met de pensioenen. De almaar lagere rente soupeerde het grootste deel van de hogere aandelenkoersen op. Een verlaging van het pensioen in 2020 of 2021 blijft voor veel grote pensioenfondsen een acuut gevaar, zo blijkt uit de kwartaalcijfers van pensioenfondsen.
Pensioenfondsen zagen door de hogere beleggingsrendementen het beschikbare pensioenvermogen flink stijgen. Maar door de lage rente gaan de toekomstige pensioenverplichtingen net zo hard omhoog of soms harder, waardoor ze hoger zijn dan het vermogen. Onderwijs- en ambtenarenpensioenfonds ABP zag het vermogen groeien met 32 miljard euro en de pensioenverplichtingen met 25 miljard.
Vermogen en verplichtingen van de vijf grootste pensioenfondsen in miljard euro
| Pensioenfonds | Vermogen Q1 2019 | Verplichting Q1 2019 | Vermogen Q4 2018 | Verplichting Q4 2018 |
| ABP | 431 mld | 436 mld | 399 mld | 411 mld |
| Zorg en Welzijn | 216,6 mld | 218,2 mld | 199 mld | 204,1 mld |
| PMT | 76,8 mld | 76,9 mld | 71,3 mld | 71,7 mld |
| bpfBouw | 61,1 mld | 52,8 mld | 56,6 mld | 59,9 mld |
| PME | 50,1 mld | 50,6 mld | 46,5 mld | 47,7 mld |
Feitelijk is er voldoende geld voor de pensioenen voorhanden, maar de verplichtingen drukken de dekkingsgraad. Die moet minstens 104 procent bedragen om korten te voorkomen. Dat betekent dat er voor elke euro pensioen 1,04 euro in kas is.
Verlaging dreigt
Bij het ABP en Zorg en Welzijn lag de actuele dekkingsgraad eind maart op respectievelijk 99,0 en 99,2 procent. Bij PME ligt de dekkingsgraad ook op 99 procent, bij PMT was het precies 100 procent. Om de pensioenen te indexeren of te verhogen is dus een veel hogere dekkingsgraad nodig.
De extreem lage rente nekt de pensioenfondsen. "De rente heeft het laagste punt bereikt sinds de oprichting van Zorg en Welzijn", verzucht directeur Peter Borgdorff. "De dreiging van het moeten verlagen van de pensioenen is nog nooit zo groot geweest. Een pensioenakkoord is nu dringender dan ooit."
De verwachting is bovendien dat de rente nog heel lang erg laag blijft. Volgens ABP-voorzitter Corien Wortmann is er een reële kans op een pensioenverlaging in 2021. Bij de metaalindustrie-pensioenfondsen PMT en PME dringt het veel meer, daar valt de beslissing over het wel of niet korten op 31 december dit jaar. Bij ABP en Zorg en Welzijn is dat eind 2020.
Voelt onrechtvaardig
PMT vindt het verlagen van de pensioenen onwenselijk en onnodig. "Het druist in tegen het rechtvaardigheidsgevoel. Werknemers en werkgevers hebben weinig tot geen begrip voor verlagingen bij de goede rendementen en stijgende vermogens", zegt voorzitter Benne van Popta.
Niet alle pensioenfondsen zitten in zwaar weer. Het bedrijfstakpensioenfonds voor de Bouwnijverheid bpfBouw heeft een actuele dekkingsgraad van 115,7 procent. Het vermogen van 61 miljard euro is hoger dan de 53 miljard euro aan pensioenverplichtingen. De pensioenen van de bijna 800.000 deelnemers konden per 1 januari zelfs met een procent worden verhoogd.
Bij het grootste pensioenfonds ABP zitten 2,9 miljoen deelnemers, bij Zorg en Welzijn 2,8 miljoen (oud-)werknemers. PMT is het grootste marktpensioenfonds met meer dan een miljoen deelnemers. PME telt ruim 300.000 deelnemers.
Hoe zit het het met jouw pensioenfonds en dus jouw pensioen? Check het hier:
