Hoe Jori's schuld van 8000 euro uiteindelijk tot een kaakabces leidde

• Arnoud van der Struijk

"Ik had een gaatje in mijn kies, maar geen geld en geen aanvullende verzekering meer. Daardoor durfde ik er niet mee naar de tandarts te gaan. Dat gaatje werd een gigantisch kaakabces", zegt Jori (22).

Aan Jori's tandproblemen lag een schuld ten grondslag van 8000 euro. En met haar zijn er velen. Vorig jaar klopten 10.000 jongeren met geldproblemen aan bij een hulpverlener, blijkt uit een peiling van de NVVK, de branchevereniging voor schuldhulpverleners.

In de special hieronder ervaar je hoe een kleine schuld kan uitgroeien tot grote problemen:

De schaamte onder jongeren met een schuld is groot. Een aantal van hen doen hieronder hun verhaal. Ze vertellen je wat het hebben van (tien)duizenden euro's schuld met je doet.

Sharon (24, 20.000 euro schuld): "Het is alsof er altijd een donkere wolk boven je hoofd hangt. Je durft het niet tegen vrienden of familie te zeggen."

Ook Theo (27) kwam tot over z'n oren in de schuld, doordat hij geen vangnet had. In plaats van dat hij bij zijn moeder aanklopte, betaalde hij juist háár rekeningen. En die van zijn broer. Zijn eigen rekeningen bleven ongeopend op een stapel liggen. "Binnen een mum van tijd had ik 15.000 euro schuld. Dat was best deprimerend."

En inderdaad: schulden kunnen in korte tijd razendsnel oplopen. Bijvoorbeeld als een schuldeiser een gerechtsdeurwaarder inschakelt om het openstaande bedrag te innen. Alle handelingen die die deurwaarder uitvoert, kosten geld. Van loonbeslag tot het forceren van je deur als je niet thuis bent.

Oneerlijk, vindt Sharon. "Je hebt al een schuld en dan komt zo'n willekeurige pief langs met nog een brief van 80 euro. Terwijl ik al bezig was oplossingen te vinden met mijn schuldeisers."

Theo: "Je wordt telkens onder druk gezet met een nog hoger bedrag. Je voelt je vastgezet in een hoek waar je eigenlijk niet uit kan komen. Het voelde alsof ik geen regie meer had over mijn eigen leven."

Naast dat het bedrag oploopt, volgen meestal ook sancties die als drukmiddel dienen om toch te betalen. Het afsluiten van je telefoon, bijvoorbeeld. Of het stopzetten van je aanvullende verzekering. Dat gebeurde dus bij Jori, met dat kaakabces tot gevolg.

Schuldhulpverlening niet vanzelfsprekend

Uiteindelijk konden Jori, Theo en Sharon allemaal terecht bij gemeentelijke schuldhulpverlening en zijn zij begonnen met het afbetalen van hun schulden. Maar dat is niet vanzelfsprekend, zegt Jan-Willem Wits van de koepelorganisatie voor schuldhulpverleners.

"Vaak vallen jongeren buiten de boot, omdat ze te weinig inkomen hebben. Daardoor is het überhaupt niet mogelijk om hun schulden af te lossen. Daarnaast zijn veel studerende jongeren niet beschikbaar voor de arbeidsmarkt. En ook die beschikbaarheid is vaak een voorwaarde om in aanmerking te komen voor hulp."

Volgens de NVVK is het nieuwe leenstelsel een van de oorzaken dat meer jongeren hulp zoeken, omdat ze hun schulden niet kunnen betalen. Reden voor veel onderwijsinstellingen om extra aandacht te geven aan financiële problemen bij hun studenten.

Maar het Nibud zegt dat ook als het leenstelsel niet wordt meegerekend als schuld, honderdduizenden jongeren ooit te maken krijgen met ernstige betalingsproblemen.