In Utrecht, Noord-Holland en Overijssel is vertrouwen in elkaar het grootst

Woon je in Flevoland, Limburg, Noord-Brabant, Zeeland of Zuid-Holland? Dan is er een kleinere kans dat je bijvoorbeeld je buurvrouw laat oppassen op je kinderen. Het CBS heeft onderzoek gedaan naar het vertrouwen van Nederlanders in hun medemens.

In het rapport Sociale Samenhang en Welzijn wordt het beeld bevestigd dat het vertrouwen in elkaar en in de instituties groeit. Zes op de tien 15-plussers zegt vertrouwen in de medemens te hebben.

Meer vertrouwen in de pers

Ook de pers, ambtenaren, de politie, de Tweede Kamer en de Europese Unie worden iets meer vertrouwd, terwijl het vertrouwen in rechters, het leger, grote bedrijven en kerken vrijwel gelijk is gebleven. Het meeste vertrouwen in elkaar is er in Utrecht (68%), Noord-Holland en Overijssel.

Hoewel het een ingezette trend is die doorzet, noemt Tanja Traag, onderzoekster van het CBS, het toegenomen vertrouwen in de pers opvallend. Zij wijst erop dat mensen hun persoonlijke situatie vaak projecteren op de politiek en de instituties. "Zo geven mensen met wie het niet zo goed gaat, daar de politiek vaak de schuld van. Daardoor daalt het vertrouwen, terwijl dat bij mensen met wie het beter gaat juist stijgt."

Banken

Ook tussen lager- en hoger opgeleiden is er verschil. Van de mensen die alleen de basisschool hebben afgerond vertrouwt 43 procent zijn medemens, tegenover 84 procent met een universitaire opleiding. Lageropgeleiden hebben ook weinig op met gezaghebbende instituties, in tegenstelling tot hogeropgeleiden.

Traag zegt dat dit mogelijk verklaard wordt door de polarisatie in de samenleving. ''Omdat we allemaal in onze eigen bubbel zitten en in homogene gemeenschappen leven, vertrouwen we de mensen om ons heen ook sneller."

Gaswinning en aardbevingen

Het vertrouwen in elkaar hangt sterk af van factoren als geslacht, leeftijd en opleidingsniveau. Maar ook als je deze factoren niet mee zou nemen, dan zie je verschillen in de provincies. In Limburg, Zeeland, Drenthe en Groningen is er bijvoorbeeld weinig vertrouwen in de Tweede Kamer.

Volgens Traag hangt dat samen met de maatschappelijke situaties waarin mensen terechtkomen. "In Oost-Groningen hebben de mensen bijvoorbeeld te maken met de gaswinning en de aardbevingen. Dat speelt een rol in hoe zij naar de politiek kijken."

Ook noemt Traag de geografische afstand met Den Haag en dat de politiek niet voelt "als iets van henzelf": allemaal redenen waarom mensen in bepaalde gebieden minder op hebben met politieke instituties.