Weet voor wie je de deur opendoet als PSD2 aanbelt

• André Meinema

  Verslaggever economie

Betaalrichtlijn. PSD2. Ben je er nog? Ruim 80 procent van de Nederlanders weet niet wat de nieuwe betaalwet PSD2 is en betekent, zegt De Nederlandsche Bank (DNB). De hoogste tijd voor een grote publiekscampagne, met tv- en radiospotjes, billboards en een website.

PSD2, wat staat voor Payment Service Directive 2, is de nieuwste Europese wet op het gebied van betalen. Het maakt het mogelijk dat naast je eigen bank andere partijen en bedrijven toegang mogen vragen tot je bankrekening en dus inzage krijgen in alle betaalgegevens.

Met PSD2 wordt het bijvoorbeeld mogelijk om al je bankrekeningen van verschillende banken via één app te beheren, alternatieve betalingen te doen via bedrijven in plaats van de bank, of persoonlijke aanbiedingen op maat te krijgen.

"Het is veel gevoelige informatie", zegt Petra Hielkema, directeur betalingsverkeer van DNB. "Betaalgegevens vertellen ontzettend veel over wat je doet, waar je werkt, waar je vaak bent, vakanties, koopgedrag, achterstallige betalingen, abonnementen, je vrijetijdsbestedingen, of je lid bent van een politieke partij of een geloofsgemeenschap en ga maar door."

Opendoen of niet

Bedrijven die zich willen ontfermen over de bankrekening moeten een bankvergunning hebben van DNB of een andere Europese toezichthouder. "Als dat niet zo is, kan er niks gebeuren, want die partij kan gewoon nergens bij. Maar als er een vergunning is, kan de vraag worden gesteld of je toegang wilt geven tot de bankrekening en daar moet je dan goed over nadenken.

De consument beslist uiteindelijk zelf of hij dat wil. "Het is zoiets als er 's avonds wordt aangebeld en iemand vraagt open te doen. Dan denk je ook na, kijk je wie er voor de deur staat, wat die persoon wil. En doe ik dan open, of niet."

NOS op 3 legt in deze explainer uit waarom deze wetgeving er komt en wat het betekent:

De publiekscampagne is geen waarschuwing voor PSD2, maar vooral bedoeld om bewustwording te creëren. "Mensen hebben op dit moment eigenlijk geen idee wat PSD2 is en doet", zegt Hielkema. "We zijn zo gewend aan schermpjes, aanklikken en vinkjes zetten dat het heel begrijpelijk is dat je soms zonder al te veel nadenken doorklikt. We willen dat mensen nadenken als ze de vraag krijgen om de betaalgegevens vrij te geven."

Recht op vergeten

Wie toestemming gegeven heeft, kan daar later wel van terugkomen. "Het is heel begrijpelijk dat je in de slipstream te snel ja hebt gezegd", zegt Hielkema. "Je kunt je toestemming weer intrekken en je hebt het recht op vergeten en dat ze alle gegevens die ze van je hebben wissen."

Er zijn nog geen bedrijven actief op zoek naar klanten, maar dat wordt de komende tijd anders. Banken laten klanten bijvoorbeeld weten dat de bankrekeningen van andere banken binnenkort handig op de eigen bankapp kunnen.

Volgens DNB hebben tot nu toe zes bedrijven een vergunning aangevraagd, veertien bedrijven hebben aangegeven binnenkort een aanvraag te doen. Alle bestaande banken hebben automatisch zo'n vergunning, omdat ze al beschikken over een bankvergunning en onder toezicht van DNB staan.

De publiekscampagne is opgezet samen met het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB), waarin allerlei organisaties zitten die belangen hebben rond het betalingsverkeer, zoals banken, ouderenorganisaties, consumentenbond en de detailhandel.

Het is niet gebruikelijk dat DNB een publiekscampagne houdt. Eerder gebeurde dat met de invoering van de euro en met de overgang naar het IBAN-bankrekeningnummer.