Oppositie Eerste Kamer: het wordt na 20 maart niet makkelijk voor het kabinet

Alle lijsttrekkers van de oppositiepartijen in de Eerste Kamer geven aan hun huid duur te zullen verkopen in ruil voor steun aan het kabinet. De coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie houden er rekening mee na de Provinciale Statenverkiezingen van 20 maart hun meerderheid in de Eerste Kamer te verliezen.

Tijdens het Nieuws & Co Verkiezingsdebat op NPO Radio 1 bleek dat alle partijen zich voorbereiden op deze nieuwe politieke situatie. Want of het kabinet door kan, hangt af van de samenwerking met andere politieke partijen.

In hoeverre zijn de oppositiepartijen bereid om het kabinetsbeleid steun te geven? Politiek verslaggever Michiel Breedveld vroeg het ze na afloop:

Hoe uiteenlopend de meningen van de verschillende partijen zijn, bleek tijdens de verschillende thema's die in het debat werden behandeld.

Bijvoorbeeld over de koopkracht. Koffeman van de Partij voor de Dieren heeft niks met koopkrachtplaatjes. Hij zegt dat vooruitgang niet alleen over de portemonnee gaat en dat er ook een ecologische begroting moet komen. Hij ziet samenwerking met het kabinet niet zitten als het kabinet hier geen water bij de wijn doet.

Jorritsma (VVD) zei blij te zijn dat de cijfers voor iedereen goed zijn. Maar Faber (PVV) gelooft daar niets van.

"Mevrouw Jorritsma leeft in Rutte-land", zei zij:

Ook over het leenstelsel voor studenten lopen de meningen uiteen. Van Rooijen van 50Plus wil helemaal af van de leningen, en terug naar de studiebeurs. "Je moet sowieso studenten niet met schulden opzadelen", zei hij.

Rosenmöller (GroenLinks) nodigde D66 uit om samen in de Eerste Kamer de hogere rente op studieleningen te gaan tegenhouden. Bredenoord (D66) geeft aan dat binnen haar partij er ook bezwaren leven. "Dit is niet mijn favoriete dossier." Maar D66 maakt deel uit van een coalitie, legde zij uit.

Zij geeft geen rechtstreeks antwoord of haar partij tegen een verhoging van de rente gaat stemmen:

Het klimaatbeleid is bij alle partijen ook intern een onderwerp van discussie, dus laat staan onderling. Forum voor Democratie wil de Klimaatwet in de Eerste Kamer tegenhouden, zei lijsttrekker Otten. Dat ziet hij als zijn grootste taak. GroenLinks is juist trots dat deze wet door een groot deel van de partijen in de Tweede Kamer is gesteund, inclusief door de VVD.

Öztürk (Denk) vindt dat de rekening van klimaatmaatregelen bij het bedrijfsleven moet worden neergelegd. PvdA-lijsttrekker Vos zegt dat dit overeenkomt met het standpunt van de PvdA, waar Öztürk voor de oprichting van Denk in de fractie zat. Dat is dus niet zo gek, zei zij.

Vos: We dronken toen samen nog wel eens een borrel:

Nexit

Ook over de toekomst van Europa leven er onder de lijsttrekkers grote verschillen. Otten (FvD) benadrukt dat nergens in het verkiezingsprogramma van FvD staat dat de partij voor een nexit is. Bikker van de ChristenUnie wijst er op dat Forum wel degelijk wil breken met Europa en dat dat slechte gevolgen voor Nederland zou hebben. "50 Procent van onze handel komt van Europese buurlanden." Ze zegt blij te zijn dat Otten meer nuance laat horen dan FvD-leider Baudet.

Schalk (SGP) is tegen een Europese superstaat, maar wil wel Europese samenwerking. Een nexit gaat hem te ver. "Als je van een schip afstapt moet je zwemmen, dus er is een koerswijziging nodig." De SP zegt de boosheid van mensen in Groot-Brittannië goed te begrijpen, maar ook hem gaat een nexit te ver.

Medisch ethische onderwerpen

Dat de samenwerking tussen het kabinet en de SGP lastig gaat worden bleek ook uit de discussie over medisch-ethische onderwerpen. Schalk (SGP) maakte regeringspartij D66 het verwijt onvoldoende voor "het leven" op te komen. Bredenoord (D66) weersprak dat en zei dat haar partij juist voor de waardigheid en zelfbeschikking van het individu is.

Öztürk (Denk) beschuldigde D66 ervan voor euthanasie en abortus te zijn om zo zorgkosten te besparen. Bredenoord heeft tijdens en na de uitzending haar ongenoegen over deze opmerking laten blijken. "Dit is een schandelijke opmerking van de heer Özturk. Alle mensen die voor de keuze voor abortus of euthanasie staan verdienen excuses van hem."

Op 20 maart stemmen we voor de Provinciale Staten. De nieuwe Statenleden stemmen in mei weer op de leden van de Eerste Kamer. Op het stembiljet zul je de lijsttrekkers uit dit debat dus niet tegenkomen.

Wat de provinciale verkiezingen met de Eerste Kamer te maken hebben, leggen we uit in deze video: