Privacywaakhond: mensen moeten cookies kunnen weigeren

• 

  Joost Schellevis

  redacteur Tech

Websites die gebruikers dwingen om volg-cookies te accepteren, handelen in strijd met de nieuwe Europese privacywet. De Autoriteit Persoonsgegevens gaat ze aanpakken.

Hoewel de privacywaakhond geen namen wil noemen, gebruiken onder meer De Telegraaf, de Volkskrant en GeenStijl dit soort cookiemeldingen. Bezoeken van die sites is niet mogelijk zonder volg-cookies te accepteren.

"We kregen veel klachten van mensen over websites waar ze niet op mochten zonder tracking-cookies te accepteren", zegt voorzitter Aleid Wolfsen. "We leven in een land waar je je vrij mag bewegen, dat betekent ook dat je websites mag bezoeken zonder te worden gevolgd."

Miljoenenboetes?

De Autoriteit Persoonsgegevens heeft een aantal bedrijven aangeschreven dat ze hun gedrag moeten aanpassen. "Dan gaat het om de bedrijven waar de meeste klachten over zijn geweest", zegt Wolfsen, zonder details te geven.

"Het gaat om circa vijf tot tien websites waar de meeste klachten over binnen zijn gekomen", aldus Wolfsen. Dat betekent overigens niet dat bedrijven die geen brief hebben gehad, hun cookiemuur mogen laten staan. Ook zij moeten bezoek zonder volg-cookies mogelijk maken.

"Als ze dat niet doen, starten we een onderzoek, en dan kunnen we formeel optreden", zegt Wolfsen. Bedrijven wachten dan boetes van in theorie miljoenen.

'Heel ver'

Privacyjurist Nico van Eijk van het Instituut voor Informatierecht vindt dat de Autoriteit Persoonsgegevens te ver gaat. Het draait om het kunnen maken van een vrije keuze, maar een cookiemuur hoeft daar niet per se mee in strijd te zijn.

"Neem media: zolang je nog naar een alternatief kunt waarbij je geen cookies hoeft te accepteren, heb je in principe nog een keuze", aldus Van Eijk. "Als alle media dit doen, is het een ander verhaal."

Privacybeweging Bits of Freedom is wel blij met de actie. "Als je toestemming vraagt, moet je de gebruiker wel de vrijheid geven. Maar die keuze halen ze nu in feite weg bij de gebruiker. Je wordt min of meer verplicht gedwongen om op 'accepteren' te klikken."

Het is niet de eerste keer dat er gedoe is over 'cookiemuren'. In 2013 kreeg de NPO een tik op de vingers omdat websites van de publieke omroep, waaronder NOS.nl, gebruikers dwongen om tracking-cookies te accepteren. De met publiek geld betaalde NPO mocht dat niet afdwingen, aldus het toenmalige College Bescherming Persoonsgegevens.

De Persgroep, waaronder de Volkskrant en AD vallen die op hun websites ook een cookiemuur hebben, zegt niet direct reden te zien om die muur neer te halen. "We bestuderen de brief, maar hebben dit uitvoerig besproken met juristen en we zijn er niet van overtuigd dat het nu opeens allemaal anders zit."

RTL geeft tegenover RTL Nieuws aan te vrezen dat het aantal adverteerders op de site zal dalen als ze geen persoonlijke reclame meer kunnen aanbieden. Daardoor zijn gratis diensten op internet niet meer rendabel, aldus RTL. GeenStijl schaart zich daarachter. "Wij doen zelf als site niet aan tracking van bezoekers", vult het weblog aan. "Wij weten niet welke bezoeker welke hobby's heeft of wat voor voertuig u bestuurt, en dat willen we zo houden ook."

Onderhandeld

Intussen wordt in Europa onderhandeld over strengere cookieregels, waarbij cookiemuren mogelijk ook aan banden worden gelegd. In juni stemde een meerderheid van de Tweede Kamer voor een motie van D66-Kamerlid Verhoeven om cookiemuren te verbieden.

Dat is nu mogelijk niet meer nodig: volgens de Autoriteit Persoonsgegevens is een cookiemuur ook in strijd met de huidige regels.