Hoe een opgestapte Canadese minister premier Trudeau het leven zuur maakt
De Canadese premier Justin Trudeau is deze week in een politieke crisis beland. Zijn voormalige minister van Justitie verklaarde live op tv dat ze intern onder druk is gezet om het strafonderzoek naar een groot corruptieschandaal stop te zetten.
Ruim drie uur lang getuigde de onlangs opgestapte minister Jody Wilson-Raybould voor het parlement. Ze claimt dat zij en haar staf eind vorig jaar "verhulde bedreigingen" kregen van Trudeau's medewerkers.
De premier vond het belangrijker dat er geen banen verloren gingen dan dat een Canadese multinational werd vervolgd, verklaarde Wilson-Raybould tegenover een onderzoekscommissie. De premier spreekt alle beschuldigingen tegen.
'Steekpenningen Kadhafi'
Het in Montreal gevestigde bouwbedrijf SNC-Lavalin zou tientallen miljoenen dollars aan steekpenningen hebben betaald aan de Libische overheid. Dat zou gebeurd zijn in de periode 2001 tot 2011, toen dictator Kadhafi nog aan de macht was.
In een persoonlijk gesprek zou de premier Wilson-Raybould hebben toegevoegd: "Vind een oplossing voor SNC." Volgens de ex-minister was hij bang dat de multinational zou vertrekken uit Canada en werd er van hogerhand duidelijk aangestuurd op een schikking, uit vrees voor het verlies van banen.
Trudeau ontkent dus alles: hij zegt dat hij geprobeerd heeft om zowel banenverlies te voorkomen als de onafhankelijkheid van de rechtelijke macht te waarborgen. En hoewel er nog geen enkel bewijs is voor de beschuldigingen is de politieke schade al aanzienlijk.
Munitie in verkiezingsjaar
De aantijgingen - tegen een premier die zich internationaal profileert als open en fatsoenlijk - zijn ideale munitie voor de oppositie. De grootse oppositiepartij heeft Trudeau opgeroepen om af te treden.
De Conservatieve Partij verloor vier jaar geleden de verkiezingen van Trudeau's Liberale Partij. Dankzij het schandaal staan de Conservatieven nu iets voor in de peilingen. In oktober zijn er weer verkiezingen.
Inheemse afkomst
Extra pijnlijk is het feit dat Wilson-Raybould de eerste minister van Justitie was van inheemse afkomst. Trudeau, ook zelfverklaard feminist, heeft zich altijd hardgemaakt voor de oorspronkelijke bewoners van Canada. De leiders van de inheemse gemeenschap roemen Wilson-Raybould voor "haar moed om op te staan voor wat juist is". Ze onthouden zich wel van kritiek op de premier.
Wilson-Raybould moest in januari onverwachts haar prestigieuze post verlaten en werd minister van Veteranenzaken. Critici zien dit als straf voor haar weigering het SNC-onderzoek te stoppen.
Rechterhand gaat getuigen
Een van de personen die Wilson-Raybould onder druk zou hebben gezet, zal ook getuigen voor het parlement. Gerald Butts, de voormalige rechterhand van de premier, zal zich verdedigen tegen de beschuldigingen.
Butts stapte half februari op als topadviseur toen het schandaal de kop opstak. Hij deed dat naar eigen zeggen in het belang van het ministerie, niet omdat hij iets fout heeft gedaan.
Behalve de onderzoekscommissie is er nog een toezichthouder die de zaak onderzoekt. Maar deze twee partijen hebben slechts beperkte bevoegdheden, klaagt de oppositie. Het is nog onduidelijk of er ook een strafrechtelijk onderzoek komt.
Het is dus nog te vroeg om te zeggen wat de gevolgen van het conflict tussen de inmiddels opgestapte Wilson-Raybould en Trudeau zijn. Tot aan de verkiezingen op 21 oktober kan er nog veel gebeuren. Maar als deze affaire vlak ervoor was uitgebroken, dan had het er slecht uitgezien voor de Canadese premier.