Nederlanders na week vol verwoesting op Kreta: 'En het is nog niet voorbij'

• Jikke Westerink

  redacteur Online

Aardverschuivingen, stroomuitval, omgevallen bomen, winkels die volledig onder water staan en onbegaanbare wegen. Kreta is deze week twee keer getroffen door storm en veel regen. Vooral het westen van Kreta kreeg het zwaar te verduren. Twee oude bruggen zijn ingestort, waaronder een brug van meer dan een eeuw oud in de havenstad Chania.

Op het moment dat de brug het begaf, werd er gefilmd:

De schade is inmiddels opgelopen tot zo'n 100 miljoen euro en vijf mensen overleefden het noodweer niet.

De Nederlandse Silvia woont op het Griekse eiland, hoog in de bergen in het plaatsje Patsos, dicht bij Rethymnon. Maandagavond begon het daar met zware regenval. "Ik wist: wat hier valt moet straks nog naar beneden."

Wat er zich ondertussen 'daar beneden' afspeelde wist Silvia toen nog niet. "Ik ben boven gebleven en heb gewacht tot vrijdagochtend voor ik naar beneden ging." Toen ze maandagavond de eerste sms'jes kreeg reageerde ze eerst wat laconiek. Mensen vroegen haar hoe het boven op de berg was. "Ja prima", zei ze lachend. "Ik had geen idee wat voor schade de regen had aangericht." Die lach verging haar snel toen ze op vrijdagmorgen beneden kwam.

Mensen waren geëvacueerd en winkels gesloten omdat het water binnen stond. "Op een basisschool stond het water bij volwassenen tot hun knieën. Ouders moesten daarom hun kinderen weer komen halen." Lesgeven was onmogelijk.

Enorme modderstromen hebben grote delen van de weg weggeslagen. En doordat de stroom een lange tijd is uitgevallen, zaten veel mensen vast. "Door de druk op de waterleidingen zijn die uit elkaar gesprongen", vertelt Silvia. "Hele dorpen hebben zonder water gezeten."

Op het eiland probeert iedereen elkaar nu zo veel mogelijk te helpen. Volgens Silvia lukt dat aardig: "Veel mensen staan nu op straat omdat ze geëvacueerd zijn. Hoewel de meeste Grieken niet zo gecharmeerd zijn van huisdieren, worden ook mensen met huisdieren opgevangen in vakantiehuisjes."

Vooral financieel zijn de Grieken op het eiland nu ten einde raad. Percelen van schapenboeren zijn één groot modderbad geworden terwijl er net gezaaid is. Voor winkels en restaurants is het zo vlak voor het toeristenseizoen heel kort dag om de schade te herstellen. Als er al genoeg geld voor is.

Veel mensen op het eiland zijn arm. Veel families zorgen ook voor opa's en oma's en als de reserves mager zijn, dan is zo'n ramp "verschrikkelijk voor het dagelijks leven", stelt Silvia.

De Belastingdienst heeft nu al gezegd dat mensen uitstel van betaling mogen aanvragen, legt Silvia uit. "De meeste mensen betalen normaal in maandelijkse termijnen. Een man van wie alle olijfbomen volledig zijn ontworteld kan weer opnieuw beginnen met bomen planten. Die kunnen voorlopig niets betalen."

"Voor alles gerepareerd is zijn we paar jaar verder. Eerst moet het grondwater zakken. Nu zorgen we er eerst voor dat wegen begaanbaar zijn."

Chersonissos

"Wij zitten precies in het gebied dat godzijdank goed vanaf is gekomen", vertelt Miriam Verbakel aan de telefoon. Zij en haar man wonen in de buurt van Chersonissos en runnen daar een Nederlandse supermarkt. Het gebied aan de andere kant van het eiland is er het ergst aan toe, vertelt ze. "Het is daar een complete ramp."

Verbakel vermoedt dat vooral de lokale bevolking eronder zal lijden. "De natuur zal prachtig zijn, want we hebben nog niet zo veel water gehad. Ik denk dat het toerisme er dus niet zo onder lijdt. Maar de lokale bevolking..."

Het dagelijks leven staat voor hen op z'n kop, vertelt ze. Wegen zijn onbegaanbaar. Een vriendin aan de andere kant van het eiland is compleet afgesloten van de wereld. Ze brengt haar kinderen elke ochtend in een half uur naar school. "Nu moeten ze meer dan een uur rondrijden omdat er vanuit de bergen enorme aardverschuivingen zijn ontstaan. De bergen liggen nog vol met sneeuw. Dat moet nog naar beneden komen. De ellende is nog niet voorbij."