Waren journalisten FTM 'naïef' of werd er bewust 'kwaadgesproken'?
Onderzoeksplatform Follow the Money (FTM) baalt enorm van zijn betrokkenheid bij een groot schandaal in Denemarken. De Deense multinational Falck had FTM onder valse voorwendselen ingeschakeld om onderzoek te doen naar het Rotterdamse bedrijf Bios. De verzamelde informatie is - met succes - gebruikt voor een lastercampagne om de Nederlandse concurrent weg te werken uit Denemarken.
"We hebben naïef geopereerd", zegt hoofdredacteur Eric Smit van het platform voor onderzoeksjournalistiek. Hij overweegt aangifte te doen tegen de man die FTM in 2014 had benaderd voor het onderzoek: journalist Palle Smed. Die had verzwegen dat hij werkte in opdracht van Falck, erkende hij gisteren tegenover Deense media.
Achteraf gezien hadden we scherper moeten zijn en het vakbondsblad moeten bellen.
De Rotterdamse vervoerder Bios vindt dat Smit zich er te makkelijk vanaf probeert te maken. "FTM is wel degelijk willens en wetens betrokken geweest bij kwaadsprekerij over ons bedrijf", zegt woordvoerder Martijn van Leeuwen. Bios beraadt zich over een mogelijke aangifte tegen FTM. Al wel zeker is dat het Rotterdamse bedrijf de geleden schade door de lastercampagne zal proberen te verhalen op Falck.
Ambulancevervoerder Bios won in 2014 een aanbesteding in Zuid-Denemarken. Het tienjarige contract was in totaal goed voor een half miljard euro. Concurrent Falck was niet blij met de komst van Bios. Door intimidatie, dreigementen en de publicatie van een reeks negatieve verhalen heeft de Deense multinational Bios van de markt gedrukt, concludeerde de Deense mededingsautoriteit onlangs. De Deense tak van Bios werd in 2016 failliet verklaard.
'Bedrogen'
In het rapport stond ook dat FTM indirect een kleine rol heeft gespeeld door een rapport op te stellen over Bios, op verzoek van Smed. De Deense journalist had gezegd dat de informatie bestemd was voor publicatie in een vakbondsblad. Omdat Smed de hoofdredacteur was geweest van dit blad, wekte het geen argwaan bij Smit. Ook stond Smed volgens FTM-hoofdredacteur bekend als gedegen journalist.
"Wij zijn bedrogen", zegt de FTM-hoofdredacteur. "Achteraf gezien hadden we scherper moeten zijn en het vakbondsblad moeten bellen. Het is zeer pijnlijk, want wij controleren juist bedrijven als Falck." Sinds 2016 voert FTM geen onderzoek meer uit voor derden, dus het zal niet zomaar nog een keer gebeuren volgens Smit.
'Roddelpers'
Bios heeft FTM op een later moment gewaarschuwd dat er een lastercampagne tegen het bedrijf was opgezet in opdracht van Falck. "Die waarschuwing hebben we toen niet heel serieus genomen", zegt Smit. "We horen wel vaker de vraag: je werkt voor de concurrent zeker?"
Follow the Money blijft achter de inhoud van de rapporten staan. Het is volgens Smit een onafhankelijk bedrijfsportret. "Het was niet een heel sterk gefinancierd bedrijf, viel ons op." Het Rotterdamse bedrijf plaatst grote vraagtekens bij de kwaliteit van het onderzoek. "Als je die stukken leest, dat is gewoon roddelpers", zegt woordvoerder Van Leeuwen.
Falck liet aan Deense media eerder weten de gang van zaken te betreuren. De mededingsautoriteit heeft het dossier aangeleverd bij de Deense officier van justitie.