Leger Myanmar boos over voorstel om grondwet aan te passen

In Myanmar heeft de regerende partij van Aung San Suu Kyi verrassend een voorstel ingediend dat moet leiden tot aanpassingen in de grondwet. Militaire parlementsleden protesteerden tegen het in behandeling nemen van het voorstel, uit vrees dat de macht van het leger wordt aangetast.

De NLD van Aung San Suu Kyi had in aanloop naar de verkiezingen in 2015 beloofd om de grondwet te hervormen. Die is nu zo opgezet dat het leger de facto zijn veto kan uitspreken over aanpassingen van grondwettelijke bepalingen. Ook is vastgelegd dat een kwart van de zetels in het parlement voor het leger is en dat de militairen de baas zijn over de voor veiligheid verantwoordelijke ministeries. De grondwet verbiedt het Aung San Suu Kyi bovendien om president te worden, aangezien ze kinderen heeft met een buitenlandse nationaliteit.

Commissie

In het nu ingediende wijzigingsvoorstel staat dat er een commissie wordt opgericht om aanpassingen van de uit 2008 stammende grondwet te onderzoeken. Welke onderdelen de NLD wil aanpassen, is niet erbij gezegd. Het wordt gezien als de grootste politieke uitdaging van de macht van het leger in de afgelopen drie jaar.

Nadat de voorzitter van het parlement besloot om over het voorstel te stemmen, stonden in het groen geklede militairen op en bleven ze enkele minuten stilzwijgend staan uit protest. Het voorstel werd met 394 tegen 17 aangenomen.

Verkiezingen

Het voorstel kan niet los worden gezien van de verkiezingen van volgend jaar. De NLD won vier jaar geleden overtuigend de verkiezingen, maar daarna bleven grondwettelijke hervormingen uit, waarschijnlijk omdat de partij het leger niet voor het hoofd wilde stoten. "Dit is de verkiezingsbelofte", zei NLD-parlementslid Ye Htut. Volgens analisten is het instellen van een commissie echter een beproefde methode om te laten zien dat er iets gebeurt, zonder direct maatregelen te nemen.

Parlementslid en brigade-generaal Maung Maung stelt dat de NLD niet in lijn met de wet heeft gehandeld. Volgens hem is het niet zo dat het leger geen aanpassingen wil, maar is niet de juiste procedure gevolgd. Zo zijn er volgens hem vragen over de reikwijdte van het onderzoek en de status van de commissie. Volgens correspondent Michel Maas is er geen enkele indicatie dat het leger straks niet gewoon zijn vetorecht gebruikt als het parlement commissievoorstellen voor grondwettelijke aanpassingen bespreekt.

Donkere wolk

Aung San Suu Kyi spreekt al jaren over de noodzaak om de grondwet te hervormen om de overgang te vervolmaken van een militaire dictatuur naar democratie.

Een van haar adviseurs, die ijverde voor grondwettelijke aanpassingen en inperking van de macht van het leger, werd in 2017 vermoord op de internationale luchthaven in Rangoon. Er is nooit een link gelegd tussen de moord, de hervormingen en het leger, maar zijn dood is als een donkere wolk boven hervormingspogingen blijven hangen, schrijft persbureau Reuters.

De laatste jaren is er veel kritiek op Aung San Suu Kyi vanwege de vervolging van de moslimminderheid Rohingya door het leger van Myanmar.