Uiterst-rechtse Braziliaanse president Bolsonaro lieveling van de markt
De nieuwe, uiterst-rechtse president van Brazilië is berucht vanwege zijn omstreden uitspraken over onder meer homo's, de militaire dictatuur en de doodstraf. Toch zijn veel economen en investeerders enthousiast over Jair Bolsonaro, die belooft de Braziliaanse economie te liberaliseren.
Ook fabrieksdirecteur Gilberto Alexandre is blij met de nieuwe president. Zijn bedrijf aan de rand van Sao Paulo moderniseert apparatuur van andere fabrieken. "We geven oude apparaten een update", legt hij uit. Bedrijven zoals Taquions zijn een graadmeter van de Braziliaanse economie.
"We zijn totaal afhankelijk van de industriële sector", zegt de fabrieksdirecteur. "Die lag de afgelopen jaren zo goed als stil." De jarenlange crisis in het grootste land van Zuid-Amerika hakte er flink in. De fabriek moest in 2016, het zwaarste jaar voor Gilberto's bedrijf, de helft van het personeel ontslaan. "Nu merken we een opleving, er wordt weer geïnvesteerd. Dat betekent automatisch dat de vraag naar onze producten toeneemt."
Dat is voor een groot deel te danken aan de verkiezingsoverwinning van Bolsonaro, denkt hij. De directeur is erg te spreken over de nieuwe minister van Economische Zaken, Paulo Guedes. Die staat bekend als een Chicago Boy; hij studeerde economie onder de Amerikaanse Nobelprijswinnaar Milton Friedman aan de Universiteit van Chicago.
Guedes is net als zijn mentor een voorvechter van het liberalisme en vrijemarktkapitalisme. "De minister wil nieuwe markten openen, buitenlandse investeerders trekken, de begroting op orde brengen. Dat zou heel goed zijn voor onze economie", vindt Alexandre.
Bekijk hier de reportage die correspondent Marc Bessems maakte in de fabriek van Gilberto Alexandre:
Bolsonaro's keuze voor de orthodoxe econoom, en de macht die minister Guedes lijkt te hebben in de nieuwe regering, valt goed bij investeerders en ondernemers. Sinds de verkiezingsoverwinning van Bolsonaro, in oktober vorig jaar, gaat er een golf van optimisme over de markt. De beurs van Sao Paulo brak het ene na het andere record.
Op de vloer van beleggingsmaatschappij Necton legt hoofdeconoom Andre Perfeito uit waarom. "Het optimisme op de markt is gigantisch. Ik denk dat het voor een groot deel opluchting is. Investeerders zijn blij dat de linkse Arbeiderspartij PT niet heeft gewonnen." Daarnaast benadrukt ook Perfeito het belang van de minister van Economische Zaken.
Maar hij trapt wel op de rem. "De belangrijkste belofte van de regering is een pensioenhervorming. Daar zijn investeerders heel blij mee, maar zo'n hervorming is politiek heel ingewikkeld", legt de econoom uit.
Het valt nog te bezien of het Bolsonaro gaat lukken om het dure pensioenstelsel van Brazilië te hervormen. De overheid geeft al jaren te veel geld uit, en de pensioenen zijn een enorme kostenpost. Er ligt al heel lang een voorstel om het pensioenstelsel te hervormen, maar tot nu toe lukt het niet die hervorming door het Congres te loodsen.
De vraag is of Bolsonaro slaagt waar zijn voorganger, Michel Temer, mislukte. In de bijna drie decennia dat Bolsonaro in het Huis van Afgevaardigden zat, lukte het hem niet om noemenswaardige wetsvoorstellen goedgekeurd te krijgen.
Happig
Bovendien leunt de regering van oud-militair Bolsonaro zwaar op het leger. Braziliaanse militairen hebben hele gunstige pensioenvoorwaarden en het lijkt er niet op dat de oud-generaals in het kabinet er happig op zijn om die privileges op te geven.
"Maar stel dat het hem zou lukken", zegt econoom Perfeito. "De voordelen van zo'n hervorming zijn pas te merken op de lange termijn. Maar de Brazilianen willen op korte termijn voelen dat het beter gaat, dat er iets gedaan wordt aan de werkloosheid bijvoorbeeld. Dat zou nog weleens heel wat frustraties kunnen opleveren."
Ruim twee derde van de Brazilianen is optimistisch over de nieuwe regering. Op de vloer van de machinefabriek van Gilberto Alexandre is een lasser aan het werk. "Ik zal het eerlijk zeggen: ik heb op hem gestemd. En ik heb er alle vertrouwen in", zegt hij.
Ook zijn baas is optimistisch over de toekomst. "Ik verwacht dit jaar rond de 20 procent groei, maar stiekem denk ik dat het nog beter zal gaan", grinnikt hij.
De fabrieksdirecteur laat met gepaste trots zien waar de lasser en een team van ingenieurs aan werken. "Deze machine is voor een grote, internationale klant. Het is een nieuw product, voor de chemische industrie. Hopelijk is dit de eerste van een hele reeks, want als onze president Bolsonaro doet wat hij belooft, en de economie opengooit, dan wil ik gaan exporteren."
De fabrieksdirecteur glundert. Maar ja, hij is dan ook een echte optimist.
