'Binnenkomen met een hengst van 1000 euro, vertrekken met een hengst van 2 ton'

Al maandenlang was de Hengstenkeuring in Friesland uitverkocht. Ook de duizend stoelen die het Koninklijk Friesch Paarden Stamboek vorige maand beschikbaar stelde, waren binnen korte tijd bezet. Het Friese paard is ontzettend gewild. Zo'n 25.000 mensen uit de hele wereld zijn naar het WTC in Leeuwarden gekomen om de toekomstige vaders van het ras te bewonderen.

Voor de fokkers en liefhebbers van het Friese ras is de Hengstenkeuring het hoogtepunt van het jaar. Het is de start van het selectieproces om stamboekhengst te worden. Alleen de dieren met een officieel dekbrevet mogen gebruikt worden om paarden van dit populaire ras te fokken en daar is veel geld mee gemoeid. Niet voor niets wordt gezegd 'je kunt binnenkomen met een hengst van 1000 euro, en vertrekken met een hengst van 2 ton."

Op de kaart

Iets dergelijks is fokker Germ Aise Bouma meerdere keren overkomen. Dit jaar heeft hij drie hengsten meegenomen, één daarvan is nu door. De afgelopen jaren kregen zes van zijn hengsten het felbegeerde predicaat. "Dat is ontzettend belangrijk. Een hengst die door de keuring komt, is een nieuwe hengst waar de fokkers mee kunnen dekken. Wereldwijd worden merries geïnsemineerd met vers of ingevroren sperma van de betreffende hengst. Het zet je bedrijf op de kaart."

Over de hele wereld lopen nazaten van Bouma's hengsten: "Canada, Mexico, Zuid-Afrika, Amerika, noem maar op. Regelmatig krijg ik foto's van veulentjes die zijn verwekt door inseminatie met sperma van mijn hengsten. Als zo'n veulen het dan ook goed doet op een keuring, is dat hartstikke leuk!"

De jury was vandaag onder indruk van de dekhengst Marcus van fokker Hendrik Eppinga:

Om officieel geregistreerd te worden in het stamboek, moeten paarden aan een hele lijst voorwaarden voldoen. Van de ongeveer 300 hengsten die jaarlijks worden aangemeld, krijgt uiteindelijk slechts een handjevol z'n dekbrevet. In 2017 kwamen er maar vier nieuwe dekhengsten door de selectie.

Röntgenfoto en spermakwaliteit

De jury kijkt naar hoe de hengst eruitziet, bouw, beenwerk, beweging, draf en galop. "Vooral het uiterlijk is belangrijk, de specifieke kenmerken van het Friese paard", vertelt Marijke Akkerman van de organisatie. "Gitzwart haar, een mooie gebogen hals, veel manen, een dikke staart en sokken. De dieren bewegen mooi en hebben verheven gangen." Ook worden röntgenfoto's van de paarden gemaakt en de spermakwaliteit getest.

De eerste keuring voor deze editie was afgelopen november. Van de 300 aangemelde dieren bleven er toen negentig over. Gisteren waren dat er nog zestig.

Wat Bouma betreft, mogen er best wat meer hengsten worden doorgelaten: "Uiteindelijk is het toch de fokker die beslist met welke hengst hij wil dekken. Vaak is dat ook heel gevoelsmatig. Maar wie bepaalt, dat blijft een grijs gebied. Dat moet je ook loslaten, anders heb je geen leven."

Door de Hengstenkeuring komen, is overigens geen garantie voor succes. De hengst wordt vervolgens nog 70 dagen onderzocht in het Hippisch Centrum om te kijken hoe goed het dier onder het zadel en voor de kar is. Er wordt gekeken naar karakter, instelling en de aanleg voor sport en arbeid. Alles moet uitmuntend zijn.

Maar uiteindelijk gaat het erom dat het nageslacht goed is, zodat fokkers enthousiast worden, meent Bouma. "Je moet zo'n hengst goed in de markt zetten. Als de eerste veulens geboren worden, is het spannend hoe dat uitpakt. Pakt het goed uit, dan zet je foto's op internet en raken steeds meer mensen geïnteresseerd. Dan brengt de hengst ook z'n geld op."

Hoewel het fokken van deze toppers zeker een lucratieve business is, gaat veel van het geld direct terug naar de stallen: "Ik heb een heel team van mensen achter me. De beste ruiters, de beste hoefsmeden. Het gaat erom almaar de beste dieren te selecteren, de beste veulens te kopen. Uiteindelijk blijven er dan één of twee over die het geld binnenbrengen."