Ritsma adviseert lotgenoot Kramer: 'Minder krachttraining, meer fietsen'

2018 was duidelijk niet het jaar van schaatser Sven Kramer. Een zere rug speelde hem op cruciale momenten parten en heeft tot gevolg gehad dat hij niet langer de onaantastbare heerser van het ijs is.

En dat met de KPN NK afstanden in het vooruitzicht. Die staan vanaf vrijdag op het programma en zijn als kwalificatietoernooi bepalend voor de rest van het seizoen. Grote vraag is of Kramer zichzelf nog eenmaal kan oprichten en zich de aanstormende nieuwe generatie van het lijf kan houden?

De situatie van de veelvoudig olympisch, wereld- en Europees kampioen doet denken aan die van Rintje Ritsma in zijn nadagen, toen die als dertigplusser ook geplaagd werd door rugproblemen en op hetzelfde moment de concurrentie in ijltempo zag naderen en uiteindelijk zelfs moest laten voorgaan. Bijna wekelijks kreeg Ritsma destijds de vraag voorgelegd of het niet verstandiger zou zijn om te stoppen?

'Dat domme gelul van stoppen'

Het opmerkelijkste moment uit die periode deed zich voor tijdens het NK allround in december 2004, toen Ritsma voor de camera van NOS-verslaggever Bert Maalderink ongemeen fel van zich afbeet. De schaatser speelde dat toernooi een bijrol en wist zich niet te plaatsen voor het EK.

Toen Maalderink vervolgens tijdens het interview het woord 'stoppen' liet vallen, reageerde Ritsma als door een adder gebeten. "Wie bepaalt nou of ik mijn top heb gehad? Bepaal jij dat? Bepaalt Henk Gemser (toenmalig NOS-analist, red.) dat, die daar zit op een stoeltje en niks zit te doen verder? Die mensen denken allemaal dat ze d'r verstand van hebben. Dat domme gelul van 'hij moet stoppen'. Ik ben degene die bepaalt wanneer ik stop en dat is het laatste wat ik erover heb gezegd."

Met die ervaring indachtig kijkt Ritsma nu naar zijn al maanden tobbende provinciegenoot. Ook Kramer is, mede als gevolg van fysieke malheur, door de concurrentie ingehaald en oogt tijdens wedstrijden kwetsbaarder dan ooit. Weliswaar wist hij in februari in Pyeongchang voor de derde opeenvolgende keer olympisch kampioen op de 5.000 meter te worden, maar op de 10.000 meter kwam hij mede door rugproblemen niet verder dan de zesde plaats.

In het nog prille seizoen heeft Kramer al twee wereldbekerwedstrijden moeten missen. Omdat hij bij de ouverture in Obihiro te veel last ondervond van zijn rug, besloot hij de daaropvolgende twee wedstrijden in Japan en Polen uit zijn programma te schrappen en in plaats daarvan een trainingskamp te beleggen in het Italiaanse Collalbo. Medio december meldde Kramer zich met een derde plaats op de 5.000 meter in Heerenveen terug in het internationale circuit.

'Hij moet nu volle bak gaan'

Het zijn signalen die Ritsma herkent. "Kramer voelt de hete adem van de jonge honden in zijn nek, dat hebben we bij Gianni Romme ook gezien. Als je een paar jaar heer en meester bent geweest en je dat ineens voelt, dan kun je niet meer ontspannen schaatsen."

"Kramer heeft al veel langer last van zijn rug, maar door de toenemende concurrentie valt het nu meer op. Hij moet nu volle bak gaan. En de afgelopen maanden is er zo hard getraind, dat is absoluut niet bevorderlijk voor de rug. Toch rijdt Kramer nog best aardige tijden, alleen sneeuwt dat nu onder."

Zelf kreeg Ritsma, zesvoudig Europees en viervoudig wereldkampioen allround, als dertiger ook last van zijn rug en daardoor moest hij naar zijn lichaam gaan luisteren. "Als je een jong lichaam hebt, dan spring je 's ochtends uit bed. Maar op latere leeftijd heb je soms een uur nodig om wakker te worden."

"Om half tien 's morgens al op het ijs staan, is dan problematisch en daarom besloot ik bijvoorbeeld 's middags te gaan schaatsen. Je moet met je trainingen een bepaalde modus vinden."

Trainingsschema omgooien

Ritsma, 48 jaar oud inmiddels, gooide zijn hele trainingsschema zelfs rigoureus om. "Ik besloot de krachttraining eruit te gooien en vooral veel te gaan fietsen. Om mijn rug lekker soepel te houden. Ook hardlopen ging nog wel. En ineens begon ik weer persoonlijke records te rijden op de vijf kilometer."

"Er kwam bij mij weer een stukje lenigheid door steeds minder uren op het ijs te maken en meer te fietsen. En Kramer gedijt heel goed op de fiets. Hij moet de rug wat meer ontlasten en krachttrainingen gaan skippen. Het korte werk, de korte afstanden, moet hij laten schieten. Hij moet niet te veel wedstrijden rijden en keuzes maken."

Ritsma beëindigde zijn loopbaan op zijn 38ste en in dat opzicht heeft Kramer, die 32 is, nog wel even de tijd. Leeftijd is echter niet de allesbepalende factor, weet Ritsma, het zijn vooral de resultaten die bepalen of iemand de motivatie kan behouden. "Op een bepaald moment reed ik de zesde en zevende tijd en toen dacht ik: hier train ik niet meer voor."

"Mentaal kon ik het niet meer opbrengen en het lichaam wilde niet meer. Bij Kramer is het wel een stukje minder schokkend. Hij is een volwassen sportman en kan het allemaal prima zelf bepalen. Hij moet zijn momenten gaan pakken en dan gaat hij echt nog wel prijzen pakken."