Hongaarse oppositie hand in hand bij demonstratie tegen premier Orbán

Hongarije is al ruim een week in de ban van anti-regeringsdemonstraties. In de hoofdstad Boedapest gingen vrijdagavond naar schatting tienduizend mensen de straat op. Ze eisen het aftreden van de regering van premier Viktor Orbán.

De protesten begonnen toen vorige week een nieuwe arbeidswet werd goedgekeurd door het parlement. Die wet maakt het mogelijk werknemers tot een dag per week te laten overwerken, zonder dat ze daarvoor meteen hoeven worden uitbetaald. Dat bracht eerst de vakbonden, die niet waren geraadpleegd, de straat op. Maar al gauw werden ze gesteund door de studentenbeweging en oppositiepartijen.

De demonstranten eisen meer dan alleen het intrekken van de controversiële wet. Ze vragen aandacht voor de problemen met persvrijheid en voor het gebrek aan onafhankelijkheid van rechtbanken. Ze willen een eind maken aan wat zij zien als een algehele afbraak van de democratie in Hongarije onder premier Orbán.

Bekijk hier de reportage van correspondent Mitra Nazar over de demonstraties waarbij een burgemeester van een klein stadje een grote rol speelt:

Voor het eerst proberen diverse oppositiepartijen samen op te trekken en samen met de vakbonden de protesten te leiden. Eerder lukte dat niet. Bij de verkiezingen in april dit jaar werd de oppositie verweten te zwak en te verdeeld te zijn.

Bij de demonstraties lopen de linkse partijen letterlijk hand in hand met de rechtse partijen. Mensen van de groene partij lopen naast leden van Jobbik, de extreemrechtse partij die naar eigen zeggen in de afgelopen jaren is opgeschoven naar centrum-rechts.

"De partijen hebben heel verschillende visies," zegt een demonstrant. "Maar nu lijken ze het er allemaal over eens dat we een gezamenlijk doel hebben: af te komen van Orbán en zijn partijgenoten."

Klein stadje speelt grote rol

Daarbij wordt hoopvol gekeken naar een klein stadje in het zuidoosten van het land waar sinds februari een nieuwe burgemeester zit. Burgemeester Péter Márki-Zay is een van de weinige burgemeesters die niet van Orbán's Fidesz-partij komt. Als onafhankelijke kandidaat won hij de lokale verkiezingen dankzij steun van verenigde oppositiepartijen.

Márki-Zay verdeelt zijn tijd deze dagen tussen Hódmezovásárhely en Boedapest, waar hij de demonstranten toespreekt. "Wij demonstreren met jullie mee," roept hij de menigte toe. "Word wakker!"

Hij heeft het niet gemakkelijk als oppositie-burgemeester. De lokale Fidesz-fractie werkt hem tegen door stemmingen in de gemeenteraad te boycotten. "Ze verspreiden leugens over me," zegt hij op het plein voor het stadhuis. "Er wordt gezegd dat ik betaald word door George Soros, en dat ik migranten wil binnen halen."

Meer dan de helft van de inwoners stemde op hem. Zij zien verandering sinds Márki-Zay de leiding heeft in Hódmezovásárhely. "De gezichten, de ogen van de mensen zijn veranderd, je ziet weer licht in hun ogen," zegt Robert Sipos, een verkoper van warme wijn op het plein. "We voelen ons vrijer, mensen durven zich weer uit te spreken en kritiek te hebben op de gemeente."

Anderen hadden liever gezien dat Orbáns Fidesz ook lokaal aan de macht was gebleven. "Orbán leidt dit land prima, ik heb niks op hem aan te merken," zegt bouwvakker Viktor Kadar. "Ik wil niet dat er migranten naar Hongarije komen, Orbán zorgt daarvoor."

Burgemeester Márki-Zay ziet het als zijn taak om de demonstraties in Boedapest te steunen. "We zien veel jonge mensen op straat, ik hoop dat dit het teken is dat de democratie langzaamaan terug komt in dit land," zegt hij hoopvol. "Het in ons in Hódmezovásárhely gelukt, dan kan het ook landelijk."

Vanwege de feestdagen zullen de demonstraties tijdelijk stoppen. De oppositiepartijen en de vakbonden hebben de Hongaren opgeroepen om in het nieuwe jaar opnieuw de straat op te gaan. Vakbonden hebben na de jaarwisseling ook stakingen aangekondigd.