Applaus en zorgen bij presentatie klimaatakkoord
Nu vanmiddag het langverwachte ontwerp-klimaatakkoord is gepresenteerd, kunnen de deelnemende partijen hun eigen visie geven op het bereikte resultaat. Meer dan honderd organisaties waren het afgelopen jaar betrokken bij het maken van de ingewikkelde puzzel, die moet leiden tot de verduurzaming van Nederland, zonder dat het de burger te veel op kosten jaagt.
De Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie (NVDE) vindt het "een flinke stap in de goede richting". Op het gebied van het aardgasvrij maken van huizen, elektrische auto's en meer zonne- en windenergie zijn volgens de NVDE belangrijke afspraken gemaakt.
De organisatie stelt: "We proberen met dit akkoord een beetje een meloen in een bananentrommel te stoppen: een zeer groot doel moet worden gerealiseerd binnen een zeer krap kader. De NVDE vindt dat we ver zijn gekomen en dat alle deelnemers daar trots op mogen zijn."
Zorgen
Wel deelt de NVDE de zorgen van milieuorganisaties dat het misschien niet genoeg is. De milieuorganisaties lieten gisteren weten niet te kunnen leven met de huidige voorstellen. "Wij zijn akkoord gegaan op voorwaarde dat de afspraken doorgerekend worden. En als die doorrekening laat zien dat het niet genoeg is, moet er een nieuwe onderhandelingsronde komen. Wij denken dat de kans heel klein is dat die derde onderhandelingsronde er niet komt", zegt NVDE-voorzitter Olof van der Gaag.
Ondernemersorganisatie FME is vooral positief over de afspraken, maar wijst er wel op dat er genoeg werknemers moeten zijn om de plannen daadwerkelijk uit te voeren. "Er moeten voldoende technische vakmensen beschikbaar zijn om de energietransitie te realiseren, wat op dit moment nog niet het geval is", stelt de organisatie in een verklaring.
Ook noemt de FME het een gemiste kans dat er "te weinig" wordt ingezet op energiebesparing. "De ambitie voor CO2-reductie voor huizen en gebouwen is gehalveerd. FME wil in de uitvoering van het klimaatakkoord meer inzetten op vervangende nieuwbouw in plaats van renovatie."
Groene banen
De technischebranchevereniging Uneto VNI is alleen maar positief. De organisatie wijst op de nieuwe banen die eraan zitten te komen. Voor werknemers die als gevolg van de energietransitie hun werk verliezen in de fossiele industrie heeft de technische installatiebranche volop banen, voorspelt Uneto VNI. "We hebben de komende jaren tienduizenden technici met green skills nodig", aldus voorzitter Doekle Terpstra.
Ook de branchevereniging van energiebedrijven, Energie-Nederland, is optimistisch. De energiesector levert de grootste bijdrage aan de nieuwe afspraken. "Energie-Nederland is trots op de forse ambitie: 70 tot 75 procent duurzame elektriciteit in 2030. Dat is een enorme sprong, aangezien we in Nederland nu op 15 procent zitten."
Pas laatste dagen kink in kabel
Een van de organisaties die gisteren lieten weten de plannen niet te willen steunen is MVO Nederland (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen). Vandaag stelt MVO Nederland twee "ernstige ontwerpfouten" te zien, en dan met name bij de industrie. De afspraken zouden te veel gaan over kortetermijnoplossingen, zoals ondergrondse opslag van CO2, en de vervuiler zou nauwelijks betalen. "Het meeste geld lijkt te gaan naar degenen die het meeste vervuilen."
Ook zegt MVO Nederland dat er pas de laatste dagen een kink in de kabel kwam. Kortgeleden was MVO Nederland nog optimistisch. "Het proces had onze volledige steun. De afgelopen dagen bleek echter dat benoemen en daadwerkelijk op papier zetten aan de Industrietafel twee verschillende dingen zijn."
Toch zegt MVO Nederland niet uit het klimaatakkoord te zijn gestapt, zoals gisteren in de media werd gesuggereerd. "We zijn nog steeds in gesprek."
Drie dingen verkeerd
De organisaties die gisteren bekendmaakten de teksten niet te ondertekenen, kwamen vanmiddag met een nieuwe gezamenlijke verklaring. "Helaas gaat dit akkoord het klimaat niet redden", stellen onder meer Greenpeace en Natuur & Milieu. "In de vandaag gepresenteerde definitieve ontwerpteksten is helaas niets wezenlijks veranderd."
Ook onderstrepen ze opnieuw dat er drie fundamentele dingen verkeerd zijn aan de huidige afspraken: de fossiele industrie wordt te veel in stand gehouden met "tijdelijke lapmiddelen", de afspraken zijn "veel te vrijblijvend", en de "verdeling van lusten en lasten is volstrekt scheef", schrijven ze.
Wel zien ze ook lichtpuntjes, "zoals de doorgroei naar 70 tot 80 procent groene stroom in 2030, maatregelen om 1,5 miljoen huizen van het gas te halen en de inzet op elektrisch rijden". Toch is dit niet voldoende voor een omslagpunt, stellen ze.
Jonge Democraten
Ook jongeren laten van zich horen. De Jonge Democraten bijvoorbeeld, de jongerenorganisatie van D66, zegt teleurgesteld te zijn. Het akkoord is niet groen genoeg, vinden ze. Vooral het feit dat er geen CO2-heffing komt, zorgt er volgens hen voor dat Nederland de klimaatdoelstellingen waarschijnlijk niet gaat halen.
"Wij hebben altijd de insteek gehad dat de vervuiler moet betalen. Dat dit logische principe overboord wordt gegooid, is niet te verkopen", zegt Dennis van Driel van de Jonge Democraten. "De tafels hebben niet geluisterd naar de wetenschap. Dit akkoord doet te weinig voor toekomstige generaties die een leefbare planeet willen. En daarom roepen we de Tweede Kamer op om alsnog een CO2-heffing in te voeren."